XXV Dziesmu svētku un XV Deju svētku noslēguma koncerts: „Līgo!” + „Saule, Pērkons, Daugava” (Archiwum 2013)

Opublikowano przez

Latvian Song Festival – „Līgo!”

Līgo, Jāņi czy też Jāņu naktī – łotewskie święto przesilenia letniego, obchodzone w nocy z 23 czerwca na 24 czerwca. Jest odpowiednikiem nocy świętojańskiej czy słowiańskiej Nocy Kupalnej, z podobną do niej symboliką i obrzędowością. Wikipedia
Dzień: 23 czerwca: Līgo; 24 czerwca: Jāņi’
♦
Wśród Bałtów, według ich mitologii (Dzisma to Mitologia Łotewska, a Dajna to Mitologia Litewska), jest to święto Ligo oraz Jani, czyli bogini Ligo i boga Janisa. Obchodzone jest ono uroczyście jako wielkie święto pogańskiej wiary rodzimej na Łotwie i Litwie, dni wolne od pracy oraz festiwal w dniach 23-24 czerwca – odpowiednik Kupaliów czyli Tanu Szóstego Wielkiego – Kresu-Kraszu i Nocy Świeto-Rujańskiej (Świętoruji, Sobótki-Sąbudki). Ligo – po bałtyjsku „święty tan” (trans, pląs służący liganiu). Po polsku legać, kłaść się, pokładać się, w sensie związku miłosnego, kochania się, miłosne pląsy, a także instrument towarzyszący tym pląsom – ligawka i pieśni – ligawice.
♦
Tak więc Ligo to pieśń wzywająca do Poszukiwania Kwiatu Pąp-Rudzi, a Bogini Ligo odpowiada Dziedzi-Leliji (lelać – także legać i usypiać), albo Dziewannie. Dzidzilela (Dzieldzielija, Dziedzilelija, Dzielija, Zielija) odpowiada za tzw „płoche” związki, czyli żądze, które można nazwać miłostkami, miłością „poronioną”, chwilową, wzmożeniem uczuć. Stąd też stała się odpowiedzialną za poronienia, gdyż owoc tych płochych miłości bywał często usuwany.
♦
W mitologii współczesnej Wschodnich Słowian przypisano tę rolę męskiemu bóstwu Lelowi-Lelijowi. Janis odpowiada Kupale-Kraszeniowi (Dziwieniowi). W Mitologii Słowian Zachodnich Lel i Polel to bogowie Zaświatów związani z obrzędami pogrzebowymi, a więc prawdziwego zaśnięcia na wieki – Ulelania (Lelij-Smęt) i ostatecznego pokładania ciała do grobu , lub palenia go w ogniu – Polelania (Spopielania – Sowica-Polel).
♦
W tym szerokim sensie jest to oczywiście jedno z najważniejszych wspólnych świąt Bałtów (Istów) i Słowian i towarzyszą mu najważniejsze wspólne pieśni oraz najważniejsze tany święte: pieśni i tany bałtyjskie takie jak Ligo i słowiańskie takie jak pieśni i tany Święto-Rujańskie.

Więcej o tym w Księdze Tanów (Lato). CB

– nadesłał Mariusz z komentarzem poniżej:

Największy w dziejach tej planety kilkunastotysięczny chór śpiewa starosłowiański hymn „Ligo”

Latvian Song Festival – „Līgo!”

https://www.youtube.com/watch?v=MXXwX3IPIhI

 

A nice example of a typical Latvian folk song, arranged to this grandiose measure and conducted by the charismatic Ārijs Šķepasts.

XXV Dziesmu Svētku Noslēguma Koncerts – „Ligo!”

N.B. – As sometimes lyrics can not be translated one to one, I take myself the artistic freedom to modify them a bit if it helps the flow of the translation and meaning.
No copyright infringement intended – my only mission is to introduce Latvian songs to non-Latvian speakers 🙂

Saule, Pērkons, Daugava – XXV Dziesmu svētku un XV Deju svētku noslēguma koncerts. 07.07.13

Saule odpowiada Sauo-Rogiczowi – Swarożycowi-Słońcu, lecz jest rodzaju żeńskiego – to Bogini Słońce, Perkons – Perunowi – Błyskawicy a Daugawa – to Denga-Tenga – Tęcza-Raduga (RA-duga – Ra-Tęga, Długa, Wężowa)

https://www.youtube.com/watch?v=WeovGfNEEsk

 

Ligo Лиго – праздник в Латвии

  Нигде в мире не празднуют дни летнего солнцестояния так, как в Латвии! 23 и 24 июня – два официальных выходных, так что праздник Лиго, или Янов день, имеет государственный статус. Это один из самых любимых праздников латышей, его можно сравнить разве что с Новым годом. И, так же как и Новый год, праздник Лиго имеет древние языческие корни.

Янов день тесно связан с культом плодородия; считается, что он посвящен языческому богу плодородия Янису и, по некоторым источникам, богу веселья Лиго, который в древнелатышском пантеоне был богом песен. Поэтому праздник Лиго отмечается со множеством припевов и песнопений, когда-то имевших сакральный смысл. В земледельческом календаре праздник солнцестояния знаменовал окончание весенних работ и начало летней страды, он служил магической подготовкой к уборке урожая, богатство которого, разумеется, зависело от бога плодородия Яниса.

День перед Яновым праздником был посвящен сбору лекарственных трав и назывался Травяным днем. В этот день из трав, полевых цветов и листьев дуба вили венки, которые служили не столько головными уборами, сколько оберегами для комнат в доме и хозяйственных служб: венками украшали ульи, коровники, клети и амбары, привязывали их на шею коровам. Венки являлись символом урожая, плодородия, плодоношения, и именно в этом качестве их носили незамужние девушки, готовившие себя к роли матери и хозяйки дома.

Наступление сумерек знаменовало начало Яновой ночи, когда запевались песни, посвященные Янису – Яновы песни. В них славословили бога Яниса, воспевали усердный труд и высмеивали лентяев и тунеядцев. В песнях рефреном повторялось восклицание «Лиго! Лиго!», поэтому исполнение Яновых песен называлось «лигованием», а певцы – «лиготаями». В это время в каждом доме проводился обряд чествования «Яновой матушки» и «Янова батюшки», или хозяйки и хозяина дома: на голову хозяина возлагали венок из дубовых листьев, а хозяйку увенчивали цветочным венком. После этого с песнями обходили угодья: поля, пасеки, пастбища, сады и огороды, и везде ставили пышные ветви в честь Яниса, призывая процветание и благодать. Между тем лиготаи с песнями обходили деревню дом за домом, и везде им предлагали традиционное угощение – пиво и сыр. Затем жители деревни собирались на холме, разводили большой костер, пели и танцевали, прыгали через огонь.

В русском языческом календаре дни солнцестояния тоже были праздничными: знаменитая ночь Ивана Купалы сопровождалась сходными традициями прыжков через костры и плетения венков. Костры разжигают и в Норвегии, где этот праздник давно христианизирован и называется Jonsok в честь Иоанна Крестителя. Костер символизировал солнечный свет и должен был помочь солнцу преодолеть вершину небесного купола, чтобы затем медленно спускаться вниз. В Дании костры разжигают на морском берегу, после заката, и поддерживают их на протяжение всей ночи, называемой ночью св. Ханса. В Литве летнее солнцестояние носит название праздника Йонинеса: ночное костровое действо с прыжками и купанием заканчивается на рассвете встречей восходящего солнца. В Эстонии тоже любят разводить костры в Яанов день, на горах или у моря, но купанию голышом предпочитают сауну. Считается, что веники для парной нужно заготавливать на весь год обязательно до 24 июня, а после этого дня целительная сила растений пропадает.

И все-таки нигде в мире не встретишь такого праздничного размаха и пристрастия к национальным традициям в ночь летнего солнцестояния, как в Латвии. Сейчас Лиго – это национальный латвийский праздник, сопровождающийся веселыми гуляньями и непременными песнями, ведь латыши – один из самых поющих народов в мире. 23 июня – день именин Лиги, а 24 июня – именины Яниса. Во время празднования из присутствующих выбираются женщина по имени Лига и мужчина Янис, и они становятся центром всеобщего внимания. Если же людей с такими именами не окажется, их следует назначить – и увенчать традиционными венками: Яниса – дубовым, а Лигу – цветочным. В этот день по всей Латвии происходят народные гулянья и праздничные ярмарки, сопровождающиеся выступлениями песенных и танцевальных ансамблей в народных костюмах, цирковых артистов. Главное угощение праздника Лиго – латвийское пиво и сыр с тмином; если на язык попадается тминное зернышко, его нужно хорошенько разжевать, чтобы отвести от себя все беды и напасти.

Любимые развлечения в Янову ночь – прыжки через костер и купание голышом. Через костер юноши и девушки прыгают парами, как можно крепче взявшись за руки. Если во время прыжка руки случайно расцепятся, то такой союз считается недолговечным. Купание голышом в Янову ночь, по распространенному поверью, улучшает здоровье, и, конечно, является одним из самых забавных моментов праздника. В полночь молодежь отправляется в лес искать цветущий папоротник. Говорят, он зацветает только в эту ночь и к утру вянет; та пара, которой посчастливится найти и сорвать цветок папоротника, проживет вместе долго и счастливо. Кроме костров, на хуторах зажигают бочки на шестах: так, чтобы огонь был виден с соседнего хутора. Танцы и песни не прекращаются всю ночь.

Лиго – яркий, красочный, красивый и веселый латышский праздник, который празднуется повсеместно и любим всеми без исключения. Он настолько поражает воображение туристов, что многие из них приезжают в Латвию специально для того, чтобы поучаствовать в популярных развлечениях, посмотреть на традиционные действа, послушать национальные Яновы песни. Если вы еще не были в Латвии, то запланируйте свою поездку на конец июня, чтобы увидеть зрелищное национальное празднество!

Катерина Нистратова, специально для Pribalt.info

 

źródło: http://pribalt.info/ligo.php

© tłumaczenie Czesław Białczyński:

 

Ligo -Święto na Łotwie

Nigdzie na świecie nie obchodzi się przesilenia letniego tak, jak na Łotwie!

23 i 24 czerwca to dwa oficjalne dni wolne, więc święto Ligo, czyli Dzień Jana, ma status państwowy. To jedno z najbardziej ukochanych świąt Łotyszy, można je porównać tylko z Nowym Rokiem. I podobnie jak Nowy Rok, święto Ligo ma starożytne pogańskie korzenie.

Święty Dzień Janisa jest ściśle związany z kultem płodności; uważa się, że jest on poświęcona pogańskiemu bogu płodności Janisowi i, według niektórych źródeł, bogu zabawy Ligo, który był bogiem pieśni w starożytnym panteonie łotewskim. Dlatego święto Ligo obchodzone jest z wieloma refrenami i pieśniami, które kiedyś miały święte znaczenie.

W kalendarzu rolniczym święto przesilenia oznaczało zakończenie wiosennej pracy i początek letnich zbiorów, służyło jako magiczne przygotowanie do żniw, których bogactwo zależało oczywiście od boga płodności boga Janisa. Dzień przed świętem Janisa poświęcony był zbiórce ziół leczniczych i został nazwany Dniem Ziołowym. W tym dniu robiono wieńce z ziół, polnych kwiatów i liści dębu, które służyły nie tyle jako nakrycia głowy, ale jako amulety do pomieszczeń w domu i usług domowych: dekorowali wieńcami ule, obory, klatki i stodoły, wiązali je wokół szyja krów.

Ligo Venki (Wianki Ligoi) były symbolem urodzaju, płodności, owocowania i właśnie w tym charakterze nosiły je niezamężne dziewczęta, które przygotowywały się do roli matki i pani domu.

Zmierzch oznaczał początek nocy Janisa, kiedy śpiewano pieśni poświęcone Janisowi – pieśni Rujne. Wychwalali boga Janisa, wyśpiewywali pochwałę ciężkiej pracy i wyśmiewali leniwych ludzi i pasożyty. W piosenkach powtarza się wykrzyknik „Ligo! Ligo!”, Tak więc wykonanie piosenek dla boga Janisa azwano„ ligacją ”, a śpiewaków nazwano„ ligots ”. W tym czasie w każdym domu odbyła się ceremonia uhonorowania „matki Janisa” i „ojca Janisa”, czyli gospodyni i właścicielki domu: na głowie właściciela kłądziono wieniec z liści dębu, a gospodynię zwieńczono wieńcem kwiatów. Potem chodzili po ziemiach z pieśniami: pola, pasieki, pastwiska, sady i ogrody warzywne, a wszędzie kładli bujne gałęzie na cześć Janisa, wzywając do pomyślności i łaski. Tymczasem ligotai z pieśniami chodzili po wsi od domu po domu, a wszędzie oferowano im tradycyjny poczęstunek – piwo i ser. Następnie wieśniacy zebrali się na wzgórzu, rozpalali wielki ogień, śpiewali i tańczyli, przeskakiwali nad ogniskiem.

W rosyjskim kalendarzu pogańskim dni przesilenia były również świąteczne: słynnej nocy Iwana Kupały towarzyszyły podobne tradycje przeskakiwania nad ogniskami i tkania wieńców. Ogniska rozpalane są również w Norwegii, gdzie święto to od dawna jest chrystianizowane i nazywa się Jonsok na cześć Jana Chrzciciela. Ognisko symbolizowało światło słoneczne i miało pomóc słońcu pokonać szczyt niebiańskiej kopuły, by potem powoli zejść w dół. W Danii ogniska rozpala się na brzegu morza po zachodzie słońca i rozpala się je przez całą noc, zwaną nocą św. Hansa. Na Litwie przesilenie letnie nazywa się festiwalem Yonines: nocne ognisko ze skokami i pływaniem kończy się o świcie spotkaniem wschodzącego słońca. W Estonii lubią też rozpalać ogniska w dzień Jaanova, w górach lub nad morzem, ale wolą saunę niż pływanie nago. Uważa się, że miotły do ​​łaźni parowej muszą być zbierane przez cały rok przed 24 czerwca, a po tym dniu zanika uzdrawiająca moc roślin. A jednak nigdzie na świecie nie można znaleźć tak świątecznej skali i uzależnienia od narodowych tradycji w noc przesilenia letniego, jak na Łotwie. LigoNow Ligo to narodowe święto Łotwy, któremu towarzyszą wesołe uroczystości i niezastąpione piosenki, ponieważ Łotysze są jednym z najbardziej śpiewających narodów na świecie. 23 czerwca to imieniny Ligi, a 24 czerwca to imieniny Janis. Podczas uroczystości spośród obecnych wybiera się kobietę o imieniu Liga i mężczyznę Janis, którzy stają się w centrum uwagi wszystkich. Jeśli nie ma osób o takich imionach, należy ich mianować – i ukoronować tradycyjnymi wieńcami: Janis – dębem, Liga – kwiatami. W tym dniu na całej Łotwie odbywają się festiwale i festiwale ludowe, którym towarzyszą występy zespołów pieśni i tańca w strojach ludowych, artystów cyrkowych. Główną ucztą święta Ligo jest łotewskie piwo i ser z kminkiem; jeśli ziarno kminku natknie się na język, należy je dobrze przeżuć, aby odpędzić wszelkie kłopoty i nieszczęścia. Ulubiona rozrywka janowskiej nocy – przeskakiwanie przez ognisko i pływanie nago. Młodzi mężczyźni i kobiety przeskakują nad ogniem parami, trzymając się za ręce jak najmocniej. Jeśli podczas skoku ręce zostaną przypadkowo odłączone, taki sojusz jest uważany za krótkotrwały. Uważa się, że pływanie nago w Janową noc poprawia zdrowie i jest oczywiście jednym z najzabawniejszych momentów wakacji. O północy młodzi ludzie udają się do lasu w poszukiwaniu kwitnących paproci. Mówią, że kwitnie tylko tej nocy i więdnie do rana; para, która ma szczęście znaleźć i zerwać kwiat paproci, będzie żyła długo i szczęśliwie.

Oprócz ognisk, palą ogień w zawieszonych na kijach kaganach (beczkach): aby ogień był widoczny z sąsiedniego gospodarstwa. Tańce i piosenki nie kończą się przez całą noc.

Ligo to jare, kolorowe, piękne i wesołe łotewskie święto, obchodzone wszędzie i kochane przez wszystkich bez wyjątku. Zadziwia wyobraźnię turystów tak bardzo, że wielu z nich przyjeżdża na Łotwę specjalnie, aby wziąć udział w popularnej rozrywce, obejrzeć tradycyjne imprezy i posłuchać narodowych pieśni Janisowych.

Jeśli jeszcze nie byłeś na Łotwie, zaplanuj swoją podróż pod koniec czerwca, aby zobaczyć spektakularny Festiwal Narodowy!

Katerina Nistratova, specjalnie dla Pribalt.info 

Podziel się!