Śmigus i Dyngus czyli zapomniane słowiańskie bogactwo Wielkanocy

Najważniejsze święta wiosenne wyznacza początek kwitnienia drzew, co zaczyna się od pojawienia się kotków lub bazi na wierzbie. W tradycji katolickiej jest to ostatnia niedziela Wielkiego Postu zwana dziś palmową, a dawniej kwietną, czyli białą, wierzbną lub różdżkową. W kulturze słowiańskiej był to Śmigus-Dyngus, czyli święto wierzbowej rózgi oraz pisanek.

Różdżka to słowiański symbol drzewa życia. Jego swoiste wyklęcie nie może być raczej przypisane wejściu tradycji chrześcijańskiej w dawne religie, gdyż w chrześcijaństwie rózga (zdrobnienie: różdżka) również miała pozytywne konotacje. Różdżki występują w Piśmie Świętym. W godzinkach maryjnych rózga występuje nawet w kontekście płodnościowym: „Tyś Różdżką Aarona, śliczny Kwiat rodząca”. Skojarzenie Maryi z rózgą wiąże się z łacińskim podobieństwem słów „dziewica” (virgo) oraz różdżka (virga).

W kulturze słowiańskiej różdżka była nie tylko axis mundi, ale i symbolem fallicznym. Nie potrzeba wielkiej wyobraźni ani dosłowności, by zrozumieć, dlaczego smaganiu drzewem życia towarzyszy polewanie dziewcząt wodą, ani dlaczego towarzyszą tym świętom pięknie zdobione jaja czyli owoce wzbudzonego życia.

Zacznijmy jednak od tego, co znaczą słowa śmigus oraz dyngus, bo jest to sprawa wielce niebanalna.

Śmigus czyli wielkanocne smaganie rózgą życia

W dzisiejszej postbrücknerowskiej humanistyce przeczytać możemy, że słowo Śmigus wywodzi się od niemieckiego Schmackostern (lub Schmagostern). Gdy jednak sięgniemy do niemieckich filologów, by sprawdzić, co ów Schmackostern znaczy, okazuje się, że wielu z nich podaje, że to niemieckie słowo wywodzi się …od polskiego śmigać (tak np. Paul Gottfried Carl Sartori w VII tomie Handwörterbuch des deutschen Aberglaubens). Pojawiły się wprawdzie alternatywne teorie, wywodzące Schmackostern od dolnoniemieckiego smack znaczącego bić, lecz to słowiańska geneza tego słowa jest najbardziej sensowna (jako niemiecka kalka): niemieckie święto Schmackostern, czyli wielkanocne smaganie „rózgą życia” związane jest z tymi regionami Niemiec, na których wcześniej mieszkali Słowianie.

więcej u źródła: http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,10283