Janusz Bieszk w swojej trzeciej książce z cyklu lechickiego powtarza, za czarnogórskim historykiem Vojislavem D. Nikčeviciem, że Scytowie stworzyli pierwsze europejskie państwo ok. 3 660 r. p.n.e.. Natomiast na Bałkany mieli dotrzeć 1 800 lat p.n.e.. Jednocześnie najstarsze scytyjskie państwo na Bałkanach to – według Nikčevicia – Tracja, która miała powstać ok. 3 500 lat p.n.e.. Taki obraz wynika z interpretacji źródeł przyjętej przez Czarnogórca, który jest specjalistą od badania starych przekazów pisemnych. Jednak ten obraz nie ma poparcia w tradycyjnej systematyce kultur archeologicznych. Według starej szkoły, scytyjskie ślady materialne pojawiają się nad Dunajem od ok. 8 w. p.n.e.. Warto jednak zauważyć, że obaj (Bieszk i Nikčević) przyjęli zbiorczą nazwę Scytowie na określenie Słowian.

Pierwsza fala scytyjska na Bałkanach mogłaby wiązać się z pierwszą ukształtowaną (a nie przyniesioną znad Dunaju) cywilizacją na ziemiach polskich – kulturą pucharów lejkowatych. Powstała ona ok. 3 700 r. p.n.e. najprawdopodobniej na gruncie społeczności lendzielskiej na Kujawach. Następnie objęła tereny od Holandii do Podola. Związana jest ze słynnymi megalitami („piramidami”) kujawskimi i ośrodkiem bronocickim, z którego pochodzi najstarsze w ludzkiej cywilizacji przedstawienie koła i wozu czterokołowego. Na jej obszarze istnieje następna (w latach 3100–2600 p.n.e.) kultura – amfor kulistych. Nakłada się na nią i rozwija po niej ceramiki sznurowej; dla niej są potwierdzone próbki kopalne R1a. Kultura amfor kulistych rozpowszechniła się daleko na Wschód. Pozostawiła po sobie grobowce megalityczne typu skrzynkowego. Na naczyniach wytwarzanych w jej czasach pojawia się znak swastyki.

Pomimo zachowanych szczątków kostnych, na razie w kulturach pucharów lejkowatych i amfor kulistych nie znaleziono na ziemiach polskich kopalnych próbek mutacji haplogrupy męskiej R1a, typowej dla Scytów i Słowian Północnych. Niewykluczone, że akurat zagadki pochodzenia twórców kultur prapolskich archeogenomika nie będzie w stanie rozwikłać. Jak zauważyli Ireneusz Stolarek i Marek Figlerowicz w artykule z 2016 r. „Homo sapiens w Europie – historia zapisana w DNA”:„[..] zagadkowa jest historia genetyczna Europy Środkowej w epoce żelaza. Nastąpiła ona po długiej, bo trwającej ok. 2-3 tysiące lat epoce brązu, podczas której przeważająca większość pochówków miała charakter ciałopalny, całkowicie uniemożliwiający badania genetyczne„. Przypomnijmy, że na ziemiach polskich obrzęd kremacji jest znacznie starszy niż epoka brązu, bo zaczyna się wraz z pierwszą naddunajską kulturą rolniczą (ceramiki wstęgowej rytej – od 5 600 p.n.e.) i dominuje aż do XII w. n.e. (zwycięstwo chrześcijaństwa), a więc problem małej przydatności próbek kopalnych DNA może dotyczyć właściwie dziejów obejmujących niemal siedem tysiącleci! Jednak genetyka genealogiczna cały czas wskazuje, że R1a miała przez wszystkie te tysiąclecia występować w Europie Środkowej, zaś antropologia fizyczna mówi o obecności ludzi o czaszkach typu „aryjskiego”, identyfikowanego z haplogrupą R1a1a.

BEZ PISMA I PRÓBEK

W takiej sytuacji pozostaje rekonstruowanie przeszłości głównie na źródłach pisanych i znaleziskach archeologicznych. Ciekawe informacje może też dodać paleolingwistyka. Ponadto – wspomniane już – antropologia fizyczna oraz sekwencjonowanie genomów współczesnych populacji i na ich podstawie odtwarzanie historii biologicznej poszczególnych ludów.

Źródeł pisanych dla tych epok jednak nie mamy. Według „oficjalnej” nauki w tym czasie ludzie w Europie jeszcze nie pisali. Jednak badania np. Radivoje Pešicia przeczą tej tezie, a niektórzy archeolodzy (ze słynną Mariją Gimbutas) dopatrywali się znaków winczańskich na wazie z Bronocic (ok. 3 500 p.n.e.). Problemem jest to, że dotąd poważnie nie analizowano tak starych zabytków archeologicznych z ziem polskich pod kątem możliwych inskrypcji.

W obowiązującym wykładzie historii powszechnej przyjmuje się, że Sumerowie (po ok. 3 500 p.n.e.) stworzyli pierwsze w świecie formy państwowości. Każde ich miasto miało być oddzielnym, niezależnym państwem. Każde miało mieć własnego władcę. Społeczeństwo miało hierarchię i podział ról. Jedni uprawiali ziemię, czy budowali; inni rządzili. Miasto-państwo Uruk w szczytowym okresie mogło liczyć do 10 tys. ludności. To teraz powróćmy do jednego z naszych wcześniejszych wpisów: „Osada […] w Bronocicach powstała ok. 3 800 lat p.n.e. […] W ciągu kilku stuleci przekształciła się w obwarowany gród, który zamieszkiwało jednocześnie do 600 osób. Bronocice stanowiły ośrodek rolnictwa oraz miejscowego centrum tekstylnego. Świadczą o tym liczne pozostałości warsztatów tkackich. […] Gród bronocicki był otoczony ziemnym wałem i wypełniony drewnianymi domostwami. Były to długie i szerokie domy kryte strzechą. […] Jednak pojawiły się wśród nich znaleziska wyprzedzające dokonania najstarszych cywilizacji europejskich. Są to pozostałości budynków także drewnianych, ale piętrowych. Stały w zwartej zabudowie, przypominającej dziewiętnastowieczne kamienice. Niektóre miały nawet trzy kondygnacje (z poddaszem użytkowym). Obszar bronocickiego osiedla na przestrzeni całego swojego istnienia zajmował około 50 ha. Ponadto wokół było blisko sto innych osad, niekiedy o przejściowym charakterze i o różnej powierzchni, m.in. kilka większych, znajdujących się w znacznej odległości od centrum. Jednak głównym punktem tego państewka był omawiany gród w Bronocicach, rządzący obszarem ponad 300 km². Cała społeczność skupiona wokół niego mogła liczyć 6 tys. osób”.