– sanktuaria Światła Świata
Pomiędzy Palenicą a Kopanym na przełęczy znajduje się ponad 100 kopców o podstawie 1×1 do 4 x4 metrów i wysokości do 1m
Palenica
Jest kilka szczytów nazywanych Palenicą ale tylko jeden jest Świątynią Światła Świata – ten w Beskidzie Śląskim niedaleko Bielska Białej.
Tu z Wikipedii
– gdzie zgodnie z nową modą na niemieckość głupcy podają jej nazwę obowiązującą pod Zaborami, podczas gdy Słowianie zamieszkują to miejsce od 5000 roku p.n.e., a więc i budowle na szczycie z roku około 500 p.n.e. mają charakter słowiański.
Nazwa niemiecka jest oczywiście bezsensowna: Góra Szpiczasta, i od razu po tej nazwie można poznać kto był gospodarzem tej ziemi – Palenica – to nie tylko słowo oznaczające Płomień i Ogień , kult ognia i płomienia jaki tutaj uprawiano. To słowo oznacza, że stały tutaj posagi bóstw – bowiem Pal- Phal-Wan=Bałwan, to Święty Słup rzeźbiony w Świętym Drzewie poświęconym danemu bóstwu.
Palenica (niem. Spitzberg[1]) – szczyt w Beskidzie Śląskim o wysokości 688 m n.p.m.
Szczyt góry należy do Bielska-Białej i tam znajduje się granica z Jaworzem. Palenica wznosi się nad Doliną Wapienicy. Tędy prowadzi niebieski szlak na Błatnią z Wapienicy, szlak tu jest dość stromy i kamienisty. Palenica charakteryzuje się bardzo stromymi zboczami. Na samym szczycie (niedaleko niebieskiego szlaku) znajduje się kamienny wał, któremu przypisywane są cechy starożytnej (ok 500 lat p.n.e.) warowni, w której być może chronił się lud Młyńskiej Kępy. Istnieje również przypuszczenie, że było to miejsce religijnego kultu lub warowna strażnica. Niedaleko tajemniczego kręgu na Palenicy znajduje się kompleks około stu kamiennych kopców. Przypuszczalnie w drugiej połowie XVII w. odbywały się na szczycie góry nabożeństwa ewangelickie (tzw. “Leśne kościoły”)
Palenica w serwisie wapienica.eu
Jeden z najbardziej tajemniczych obiektów kryje szczyt góry Palenicy. Góra ta, pomimo stosunkowo niewielkiej wysokości bezwzględnej (688m n.p.m.), stanowi jeden z najbardziej eksponowanych szczytów w północnej partii Beskidu Śląskiego, górując od północy nad Pogórzem Cieszyńskim i od południa nad Doliną Wapienicy. Warto również dodać,
iż w okresie średniowiecznym w pobliżu Palenicy, na obszarze Pogórza Cieszyńskiego, przebiegał ważny szlak handlowy prowadzący z Czech i Moraw do Krakowa, tzw. szlak solny.
Obiekt zlokalizowany na Palenicy określany jest w literaturze archeologicznej mianem kręgu kamiennego. Jego charakter zbliżony jest do założenia grodowego. Składa się z owalnej partii centralnej z pagórkiem o powierzchni 0,5ha, który utożsamia się z miejscem po wieży obserwacyjnej oraz z trzech schodkowato rozmieszczonych na zboczu podgrodzi, każde położone niżej od drugiego o około dziesięć metrów. Część centralna obwiedziona jest pierścieniowatym wałem kamiennym o nierozpoznanej konstrukcji wewnętrznej, osiągającym miejscami wysokość ok. 2m. Walor obronny założenia podkreśla fosa, zabezpieczająca od strony południowej, najłatwiej dostępnej (grzbiet łączący Palenicę z sąsiednim szczytem
o nazwie Kopany). Brak jest jednak jakichkolwiek śladów obecności Słowian wewnątrz grodziska, co w przypadku schronienia się ludności, lub też domniemanej walki jest niedopuszczalne.
Niewykluczone, iż z kręgiem na Palenicy związany jest zagadkowy kompleks kopców kamiennych, odkrytych niedawno w jego bezpośrednim sąsiedztwie. Składa się on z ok. 100 kopców kamiennych zlokalizowanych na grzbiecie łączącym szczyt Palenicy z górą Kopany. Kopce zbudowane są z luźno usypanych kamieni piaskowcowych. Mają w rzucie poziomym kształt owalny o zróżnicowanej wielkości, od wymiarów 1m x 1m do 4m x 4m i wysokości ok. 0,5m. Obszar objęty zasięgiem występowania kopców szacuje się na około 1ha.
W obrębie dwóch kopców tego kompleksu przeprowadzono w latach 1991 i 1993 badania wykopaliskowe. Nie dostarczyły one co prawda materiału zabytkowego umożliwiającego datowanie tych zagadkowych obiektów, ale pozwoliły na dokonanie interesujących obserwacji. Stwierdzono, iż kopce poza częścią nadziemnego nasypu zaopatrzone są również w część podziemną w postaci zagłębionej jamy wypełnionej drobnymi kamieniami.
Wypełnisko kopca stanowiły oprócz kamieni różnej wielkości, warstwy glebowe z licznymi szczątkami organicznymi, a także substancji organicznej przypominającej strukturą kość. Dotychczasowe wyniki badań mogły sugerować funkcje kultowe kopców (m.in. stwierdzone ślady palenia ognia na zewnętrznej powierzchni kopca). Prawdopodobnie usypywano kamienne kopce, wewnątrz których ustawiony był drewniany pal, wokół niego pozostawiano Bogom ofiary, które ulegały spaleniu.
Jeszcze ze strony: Święte Góry z WordPressu
Palenica jest szczytem w Beskidzie Śląskim, o wysokości 688m n.p.m., górującym nad Doliną Wapienicy niedaleko Bielska-Białej. Mimo swojej niewielkiej wysokości, jest jedną z najbardziej eksponowanych gór w okolicy. Niewątpliwie należy do gór Polski, której można przypisać miano świętej. Odkrycia archeologiczne ujawniły bowiem nie tylko wiele śladów prehistorycznych osad wokół Palenicy, ale przede wszystkim na samym szczycie znaleziono szczątki kamiennego wału, który sugeruje, że miejsce to mogło stanowić niegdyś centrum religijne okolicznych mieszkańców.
Archeologia
Badania wykopaliskowe przeprowadzone zaraz po wojnie i w latach dziewiećdziesiątych minionego wieku wykazały, że szczyt otoczony był niegdyś kamiennym kręgiem o długości 10 metrów, być może o charakterze grodu. Świadczą o tym wyraźne ślady po wieży obserwacyjnej, podgrodzi i fosy zabezpieczającej dwumetrowej wysokości wał od jego najbardziej dostępnej, czyli południowej strony. Jednakże wewnątrz kręgu nie znaleziono żadnych śladów obecności ludzi, co przeczy domniemaniu, że miejsce to mogłoby być miejscem walk lub schronienia dla lokalnej ludności.
Natomiast na jego religijny charakter wskazywałby kompleks około 100 planowo usypanych kopców kamiennych znalezionych na południowym grzbiecie, łączącym Palenicę z górą Kopany. Kopce o owalnym kształcie zbudowane są z kamieni piaskowcowych i mają zróżnicowaną wielkość – największe mają wymiary 4m x 4m. Kopce rozrzucone są na obszarze około 1 ha. Niestety nie ustalono ich wieku. Co ciekawe, po bardziej szczegółowych badaniach dwóch z nich, odkryto, że mają one także część podziemną, składającą się z jamy oraz wsypanych tam drobnych kamyków oraz gleby ze szczątkami organicznymi. Ten fakt mógłby wskazywać, że niegdyś znajdowały się tu kości. Nasuwa to myśl, niczego jednak nie dowodząc, że było to miejsce rytualnych pochówków. Na zewnętrznych częściach kopców odkryto także ślady ognia, co mogłoby wskazywać na rytualne spalanie ofiar składanych bogom. Ponieważ bardzo podobne ślady znaleziono już na innych górach, takich jak Ślęża czy Chełmno, z pewnością będącymi sanktuariami religijnymi, istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że Palenica także niegdyś była słowiańskim centrum kultowym.
Istotnym znaleziskiem świadczącym o wieku tego miejsca jest żelazny grot, wykopany niedaleko wejścia do jaskini 100 metrów poniżej grzbietu z kopcami. Datowany na II wiek naszej ery, grot ten jest niezwykle rzadkim znaleziskiem na terenach Beskidów.
Nieopodal, na zboczu góry Trzy Kopce, znaleziono kolejny ślad sugerujący sakralność tego rejonu. Jest to blok kamienny z rytem naskalnym, ustawiony pionowo, zgodnie z czterema stronami świata. Dłuższe boki ustawione są na osi wschód-zachód. Na węższych bokach, znajdują się trzy rysunki – po wschodniej stronie postać człowieka w pozie modlitewnej oraz równoramienny krzyż, a po stronie zachodniej wyryty jest znak X. Znak ten pojawia się w innych miejscach kultu dawnych Słowian, między innymi na posągu w kształcie ryby u podnóża Ślęży oraz na głazach w Sobótce u podnóża góry.
U stóp Palenicy, tam gdzie niegdyś było Stare Bielsko, są ślady grodziska, co dowodzi, że miejsce to tętniło niegdyś życiem. Z drugiej strony pasma, niedaleko Jaworza, w wiosce Młyńska Kępa odnaleziono ślady obecności człowieka z wczesnej epoki żelaza (700-400 r p.n.e.). Kto wie, czy prahistoryczna osada nie miała swego centrum kultowego właśnie na Palenicy.
Kopany
Kopany – szczyt w Beskidzie Śląskim o wysokości 690 m n.p.m.
Szczyt graniczny Bielska-Białej. Przez niego przechodzi niebieski szlak na Błatnią, który ciągnie się od Wapienica przez Palenicę i trafia na Kopany. Teren wokół szczytu znajduje się w obrębie bielskiego rezerwatu przyrody Jaworzyna. Z samego szczytu rozciąga się malowniczy widok na Dolinę Wapienicy i okoliczne szczyty, m.in. Cuberniok, Stołów, Trzy Kopce. Do szczytu prowadzi także stroma ścieżka wychodząca od strony pętli za zaporą.
Trzy Kopce
Trzy Kopce – szczyt w Beskidzie Śląskim o wysokości 1082 m n.p.m.[1], położony ok. 750 m na południowy zachód od Klimczoka. Jest zwornikiem dla odgałęziającego się tu w kierunku północno-zachodnim pasemka Błotnego.
Szczyt graniczny między miastem Bielsko-Biała, gminą Brenna a Szczyrkiem. Nazwa, podobnie jak w przypadku Trzech Kopców Wiślańskich, pochodzi od trzech kopców granicznych, jakie ustawiono tu, aby oznaczyć poszczególne obszary. W tym przypadku kopce oznaczały granice trzech wsi: Brennej, Wapienicy i Szczyrku, ale jednocześnie, od XVII w., granice Księstwa Cieszyńskiego i hrabstwa bielskiego należących do Austrii oraz dominium łodygowieckiego leżącego w granicach Polski. Później, do 1950 r., zbiegały się tu granice powiatów cieszyńskiego, bielskiego i bialskiego.
Na południowym skłonie szczytu znajduje się Jaskinia w Trzech Kopcach, kojarzona ze zbójnikami Wojciechem i Mateuszem Klimczokami mającymi ponoć tam kryjówkę. Inna legenda mówi, że istnieje połączenie między tą jaskinią a zamkiem Sułkowskich w Bielsku. Na północnym stoku odkryto kamienne kopczyki, podobne do tych z Palenicy, jeszcze jednak ich nie przebadano.
Jaskinia znajduje się w paśmie Beskidów Śląskich. Góra Trzy kopce (1080 m n.p.m.) leży pomiędzy Klimczokiem ( 1117 m n.p.m.), a Błatnią (917 m n.p.m.). Wejście do jaskini znajduje się na północnym zboczu góry. Na mapie Beskidu Śląskiego nie jest ono zaznaczone.
Jaskinia ma 824m długości, jest największą jaskinią (nie krasową) w Polsce, która powstała na skutek przesuwu mas skalnych (krasowe powstają na skutek działania skutków erozji, głównie wymywania przez wodę wapieni ). Nie jest ona tak piękna jak jaskinie krasowe w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, nie ma w niej stalaktytów, stalagmitów, czy stalagnatów, ale i tak jest interesująca. Położona jest poziomo wskutek czego nie jest trudna w zwiedzaniu, nie ma tu głębokich kominów, czy lejów, nie jest potrzebna uprząż czy lina. Dlatego nie trzeba taszczyć ze sobą całego tego cholerstwa, a zabawy jest dość. Pełno tu półek, zacisków, miejsc gdzie trzeba się przecisnąć ew. przeczołgać. Czasem można znaleźć przejścia w najmniej oczekiwanym i niewidocznym miejscu.
W latach trzydziestych XX wieku na samym szczycie Trzech Kopców powstało prywatne schronisko turystyczne, zniszczone z końcem II wojny światowej. Jego fundamenty są jeszcze widoczne tuż przy żółto oznakowanym szlaku turystycznym z Klimczoka na Błotny.
Po południowo-wschodniej stronie góry biegnie czerwony szlak z Siodła pod Klimczokiem na Przełęcz Salmopolską, zaś przez stoki południowo-zachodnie – czerwono znakowany szlak narciarski z Klimczoka przez Trzy Kopce i przełęcz Karkoszczonkę do Szczyrku.
Ruiny schroniska na Trzech Kopcach
Palenica w czwartym wymiarze
http://www.4wymiar.pl/miejsca-mocy/150-gora-swietego-ognia-palenica.html?showall=&limitstart=
Góra świętego ognia – Palenica
Góra Palenica, nazywana także Szpicem, jest najbardziej na północ wysuniętą częścią Beskidu Śląskiego. Chociaż nie jest wysoka, góruje nad dzielnicą Bielska Białej– Wapienicą i Jaworzem. Wznosi się tylko około 690 m n.p.m., ale dzięki mocnemu wyeksponowaniu ku północy, z jej szczytu roztacza się rozległy widok na część Pogórza Śląskiego.Do kolejnego spotkania z medium Tamarą Jermakową-Szymańską przygotowałem się solidniej niż zazwyczaj, gdyż uczestnictwo w badaniach tajemniczych ruin, położonych niedaleko jej domu, na szczycie Palenicy, zobowiązywało mnie do przestudiowania wszystkich materiałów dotyczących tej góry. Wolałem mieć jak najlepsze wyobrażenie o tym, co zobaczę i czego będę świadkiem. Ta wiedza pozwoliłaby mi również na skonfrontowanie wyników medialnych badań z hipotezami naukowymi.
Zacząłem bacznie analizować słowa pana Grzegorza Szymańskiego. Twierdzi on, że nazwa góry pochodzi od czasownika palić, a więc Palenica to miejsce, gdzie dawniej coś palono. Według encyklopedii w Polsce występuje kilka szczytów tak nazywanych. Najbardziej znane są w Szczawnicy w Pieninach, w Tatrach, w Ustroniu w Beskidzie Śląskim i właśnie na granicy Bielska i Jaworza. Jeśli to prawda, to fakt, że na wysokich i bezludnych górskich szczytach palono ognie, jest bardzo intrygujący. Kto i kiedy to robił? W jakim celu? Te pytania jak dotąd pozostają bez odpowiedzi.
Kamienny krąg
Obiekt określany w literaturze przedmiotu jako kamienny krąg znajduje się na samym szczycie, w pewnym oddaleniu od biegnącego nieopodal niebieskiego szlaku z Wapienicy na Błatnią. Z tego powodu większość turystów, przechodząc obok, nie wie nawet, co skrywa leśny gąszcz.
Kamienny krąg obejmuje szczytową partię góry. Według niektórych bielskich archeologów zbliżony jest do ogólnie znanego schematu wczesnośredniowiecznego założenia grodowego. Ma kształt w miarę regularnego, nieco owalnego, otwartego od strony północno-wschodniej pierścienia o powierzchni około pół hektara z centralnie położonym pagórkiem. Tworzy go wał o nierozpoznanej konstrukcji wewnętrznej usypany z różnej wielkości kamieni. Przeciętna wysokość zachowanego nasypu waha się od półtora do dwóch metrów. Za jego obronnym charakterem przemawia według archeologów pozostałość po fosie, której szerokość wynosi obecnie od jednego do trzech metrów, oraz przedwale odcinające część centralną od jedynego dogodnego dojścia od strony Błatniej. Od południa zbocze jest bardzo strome i brak tu jakichkolwiek dodatkowych umocnień. Na stoku, niczym podkowy, znajdują się trzy podgrodzia w formie schodkowych tarasów. Różnice w wysokościach półek wynoszą około dziesięciu metrów. Wewnątrz grodu znajduje się niewielki pagórek, na którym prawdopodobnie stała niegdyś wieża obserwacyjna. Obecnie jest tu otoczone kamieniami palenisko. Z analizy archeologicznej wynika również, że gród, który leży w strategicznej części masywu górskiego, mógł służyć okolicznej ludności za schronienie w razie zagrożenia.
Dane archeologiczno-historyczne są niezwykle skromne. Niemniej jednak ciekawi wniosek, jakim konkluduje badanie Palenicy Bogusław Chorąży: „Brak występowania materiału zabytkowego oraz warstwy kulturowej wydaje się wykluczać możliwość długotrwałego zamieszkiwania tego obiektu. Wskazuje to na funkcje strażnicy lub obiektu kultowego. Dotychczasowi badacze wiążą go na ogół z okresem wczesnego średniowiecza, głównie na podstawie podobieństwa założenia do innych obiektów z tego okresu”. Jak wynika z powyższego omówienia, problematyka stanowiska na Palenicy przedstawia się nader interesująco. Stan rozpoznania nie pozwala na wyjaśnienie tak podstawowych kwestii, jak jego funkcja i chronologia. Niezbędne jest więc przeprowadzenie dalszych szeroko zakrojonych badań. Niezależnie jednak od tego, konieczne jest uporządkowanie terenu, np. usunięcie wysokiego pokrycia roślinnego w celu wyeksponowania całości założenia, w szczególności urządzeń obronnych, takich jak fosa, wał, a także kilku wybranych kopców kamiennych wraz z instalacją odpowiednich tablic informacyjnych.
W sąsiedztwie znajduje się ponad 100 owalnych kopców z luźno usypanych kamieni, zlokalizowanych na grzbiecie łączącym szczyt Palenicy z górą Kopany. Badania przeprowadzone na początku lat dziewięćdziesiątych w obrębie dwóch z nich ujawniły, iż oprócz nasypu zewnętrznego, posiadają też część podziemną w postaci nieckowatej jamy wypełnionej kamieniami. Jakież było zdziwienie bielskich archeologów, gdy oprócz sczerniałych kamieni tworzących kopiec znaleźli również ślady spalonych drewnianych bali! Spowodowało to zwrot w dotychczasowych hipotezach o obronnych funkcjach tego obiektu. Bardziej wiarygodne zaczęły wydawać się kultowy charakter Palenicy i rola kopców jako miejsc składania ofiar. Wskazuje na to sama nazwa Palenica – miejsce palenia ognia. Rodzi się pytanie, czy aby nie świętego. Czy składano tu ofiary? Jeśli weźmiemy pod uwagę brak jakichkolwiek śladów osadnictwa oraz ilość tajemniczych kopców, to czy miejsce to nie urasta do rangi słowiańskiego sanktuarium?
W Mitologii Słowian Aleksander Gieysztor dołącza Palenicę do przedchrześcijańskich obiektów sakralnych. Według niego gród na górze był miejscem kultu, do którego z okazji świąt przybywała okoliczna ludność w celu złożenia ofiar lub odprawienia tryzny. Usypywano wtedy kamienne kopce, do wnętrza wstawiano drewniany pal, wokół którego palono pozostawiane bogom ofiary…
Sanktuarium czy strażnica
Uzbrojony w wiedzę, gotowy jestem na spotkanie z medium. Mam mieszane uczucia, gdyż raporty archeologiczne pełne są sprzeczności. Jedni uważają, że nawet jeśli na Palenicy nie było grodu, to była strażnica. Inni zaś twierdzą, że jej położenie bardziej przypomina miejsce kultu. Bardzo jestem ciekaw opinii pani Tamary. Z naszych wcześniejszych rozmów wynika, że oboje z mężem wykluczają możliwość istnienia na Palenicy grodu. Według nich była to lokalna świątynia poświęcona kultowi ognia, w której żyli jego kapłani. Więcej się jednak nie dowiedziałem, gdyż nie chcieli niczego sugerować, dopóki sam nie zapoznam się z tematem i medium nie przeprowadzi dokładnych badań.
więcej|: http://www.4wymiar.pl/miejsca-mocy/150-gora-swietego-ognia-palenica.html?showall=&limitstart=