Fotoreportaż z krainy Słowian – Dolne Łużyce

© by Adrian Leszczyński

Łużyce to kraina położona dziś na terenie Niemiec. Historyczna wschodnia jej część położona jest także na terenie obecnej Polski – są to okolice Gubina i Żar. Obecnie kraj ten podzielony jest pomiędzy dwa niemieckie kraje związkowe: Dolne Łużyce należą do Brandenburgii, zaś Górne Łużyce do Saksonii. Podział na Dolne i Górne Łużyce pochodzi jeszcze z czasów średniowiecznych, gdy Górne Łużyce znane były jako Milsko, zaś Dolne zwane były po prostu Łużycami. Analogicznie – współcześni Górnołużyczanie to potomkowie średniowiecznych Milczan, zaś Dolnołużyczanie ówczesnych Łużyczan.

Do dziś, pomimo ponad tysiąca lat zniemczania, słowiańska ludność Łużyc zachowała swoje stare tradycje oraz języki. Obecnie dwoma językami serbołużyckimi – dolnołużyckim i górnołużyckim posługuje się łącznie około 50 tysięcy osób. Język dolnołużycki podobny jest do języka polskiego, natomiast górnołużycki do języka czeskiego.

Łużyczanie nazywani są też Serbołużyczanami lub Serbami (niem. Sorben). Niemcy nazywają ich także mianem „Wenden” (pol. Wenedowie), będącego synonimem wyrazu „Słowianie”. W wiekach minionych, w tym jeszcze w 19 wieku, Serbołużyczan po łacinie często nazywano Wandalami (łac. Vandali).

Przedstawiam poniżej fotoreportaż z terenu Dolnych Łużyc składający się z 36 zdjęć, które zrobiłem osobiście w tej pięknej, wciąż jeszcze słowiańskiej krainie, tak mało znanej większości Polaków.

Fot. 1: Najsłynniejszą atrakcją turystyczną Dolnych Łużyc jest Spreewald. Jest to bagnista nizina poprzecinana rzeką Sprewą i jej licznymi odnogami oraz kanałami. Bardzo popularne są wodne spreewaldzkie wycieczki łodziami i kajakami. Rdzenni Serbołużyczanie na Spreewald mówią w swoim języku po prostu „Błota”.

 

 

 

Fot. 2

 

Fot. 3

 

Fot. 4: Przystań wodna w miasteczku zwanym po dolnołużycku Lubnjow/Błota (niem. Lübbenau/Spreewald).

 

Fot. 5: Niektóre spreewaldzkie łodzie są całkiem eleganckie, dające możliwość spożywania posiłków i picia napojów podczas wycieczki.

 

Fot. 6: W Spreewaldzie woda jest wszechobecna. Niektóre domy posiadają nawet specjalne wodne garaże na łódki i kajaki.

 

Fot. 7: Ludzie mieszkają w zadbanych domach położonych tuż przy wodzie.

 

Fot. 8: Niektóre domy i budynki gospodarcze są drewniane i dość często pokryte tradycyjną strzechą.

 

Fot. 9: Na domach zdarzają się tradycyjne słowiańskie motywy ludowe.

 

Fot. 10: Łużyckie Błota, czyli woda i bujna, gęsta roślinność.

 

Fot. 11: Domek-beczka.

 

Fot. 12

 

Fot. 13

 

Fot. 14: W Spreewaldzie pełno jest miejsc, gdzie można wypożyczyć kajaki.

 

Fot. 15: Lokalnym kulinarnym specjałem są słynne w całych Niemczech spreewaldzkie ogórki (niem. Spreewälder Gurken).

 

Fot. 16: Łużyckie pisanki – do dziś żywy jest stary słowiański zwyczaj malowania jajek.

 

Fot. 17: Na miejscu można zobaczyć jak tworzy się łużyckie pisanki.

 

Fot. 18: Na Łużycach obowiązują dwujęzyczne tablice nazw miejscowości.
W stolicy Dolnych Łużyc, Chociebużu (dlnłuż. Chóśebuz, niem. Cottbus) dwujęzyczne są również nazwy ulic, placów i niektórych budynków administracji publicznej.

 

Fot. 19: Dwujęzyczna niemiecko-łużycka tablica miejscowości Krimnitz / Kšimnice. Po polsku nazwa tej miejscowości brzmieć chyba powinna – Krzymnice.

 

Fot. 20: Dwujęzyczny drogowskaz na Łużycach.

 

Fot. 21: Tablica z nazwą wsi Biała Góra (dlnłuż. Běła Góra, niem. Byhleguhre), o której wspominałem w artykule „Sekret Cherusków”.

 

Fot. 22: Duża łużycka wieś Bórkowy (niem. Burg).

 

Fot. 23: Mała przystań we wsi Bórkowy (niem. Burg).

 

Fot. 24: Bórkowy (niem. Burg) – obok przystani znajduje się knajpka i zielone miejsce na odpoczynek.

 

Fot. 25: Rynek w mieście Lubin (niem. Lübben/Spreewald).

 

Fot. 26: Głównym miastem Spreewaldu jest Lubnjow (niem. Lübbenau/Spreewald).

 

Fot. 27: Rynek w miasteczku Lubnjow (niem. Lübbenau/Spreewald).

 

Fot. 28: Stara zabudowa w Lubnjowie (niem. Lübbenau/Spreewald).

 

Fot. 29: Na Łużycach nieopodal miejscowości Radusz (dlnłuż. Raduš) odtworzono stojący w tym miejscu przed wiekami słowiański gród Łużyczan. Miejsce te po niemiecku zwane jest „Slawenburg Raddusch” (pol. Gród Słowian Radusz).

 

Fot. 30: Tuż obok grodu Radusz rosną jeżyny.

 

Fot. 31: Gród Radusz zbudowano z drewna i gliny.

 

Fot. 32: Studnia wewnątrz grodu. Obok niej wejście do grodu.

 

Fot. 33: Specjalnymi schodami można wejść na górną część grodu i podziwiać dookoła widok na okolicę. Wewnątrz grodu znajduje się restauracja oraz muzeum.

 

Fot. 34: W muzeum znajduje się ekspozycja poświęcona Słowianom. Przedstawiona jest tam m.in. historia tego ludu, niestety z allochtonicznego punktu widzenia. Na zdjęciu średniowieczne słowiańskie wyroby codziennego użytku. Z tyłu widoczne napisy z nazwami plemion słowiańskich zapisanymi przez Geografa Bawarskiego: Besunzane, Verizane, Fraganeo, Golensizi.

 

Fot. 35: Wokół grodu przebiega ścieżka dydaktyczno-edukacyjna. Po drodze można usiąść, odpocząć i podziwiać widok na słowiański gród.

 

Fot. 36: Gród Radusz i trawiasta okolica.

 

KONIEC

Adrian Leszczyński
aleszczynski@interia.pl