OEC: Goran Pavlovic – Pelasgos (Pelazgowie, Pyłozłotogłowi – Pałkinowie i Łyskowice z Gór Świętokrzyskich, Czciciele Peruna i Dębu) [cykl o żołędziach i dębach 2014]

Pelasgos

© by Goran Pavlovic © tłumaczenie by Czesław Białczyński

Pausanias was a Greek traveler and geographer of the second-century AD, who lived in the time of Roman emperors Hadrian, Antoninus Pius, and Marcus Aurelius. He wrote „Description of Greece” in ten books, each dedicated to some portion of Greece

Pauzaniasz był greckim podróżnikiem i geografem z II wieku naszej ery, który żył w czasach rzymskich cesarzy: Hadriana, Antoninusa Piusa i Marka Aureliusza. Napisał „Opis Grecji” w dziesięciu księgach, z których każda była poświęcona jakiejś części Grecji

One of the books was about Arcadia (Greek: Ἀρκαδία), a region in the central Peloponnese, the old and mysterious place where Pelasgians, the followers of Pelasgus, started human civilisation.

Jedna z książek dotyczyła Arkadii (gr. Ἀρκαδία), regionu w środkowym Peloponezie, starego i tajemniczego miejsca, w którym Pelazgowie, wyznawcy Pelazgusa, zapoczątkowali ludzką cywilizację.

„Arkadia”, Peloponnes, Greece; June 2005
plateau at 800 meters
near Tselepakos, road Tripoli-Stemnitsa
typical for all of Arkadia: grassland for sheep, fruit-trees, extensive beehiving

Pausanius tells us that it was Pelasgus who „invented huts that humans should not shiver, or be soaked by rain, or oppressed by heat. He also invented coats of sheep-skins, such as poor folk still wear in Euboea and Phocis.”

Pauzaniasz mówi nam, że to Pelasgus „wynalazł chaty, w których ludzie nie powinni drżeć, przemakać deszczem ani pocić się w czasie upału. Wynalazł także płaszcze z owczych skór [kożuchy – CB], jakie biedni ludzie nadal noszą na Eubei i Fokidzie”.

[Pelazgos – Palak /Pałka / Pałkarz /Osikołek (Aszkenaz)/ Kołak (Kolaksais) – Ojciec Scytów. Góra Peuke – Pałka w Górach Świętokrzyskich – święta góra Słowiano-Ariów. CB]

I talked about the history of these sheep skin coats in my post „Gown

O historii tych kożuchów opowiedziałam w poście „Suknia”

Pausanius also tells us that Pelasgus „introduced as food the nuts of trees, not those of all trees but only the acorns of the edible oak.” He notes that still in his own time, the Arcadians were fond of acorns.

Pauzaniasz mówi nam również, że Pelasgus „wprowadził jako pożywienie orzechy drzew, nie wszystkich drzew, ale tylko żołędzie jadalnego dębu”. Zauważa, że jeszcze za jego czasów Arkadyjczycy lubili żołędzie

This is one of the Arcadian coins with the depiction of an acorn:

Oto jedna z arkadyjskich monet z przedstawieniem żołędzia:

You can read more about depictions of acorn eating in ancient texts in my post „Acorns in ancient texts„.
Możesz przeczytać więcej o przedstawieniach jedzenia żołędzi w starożytnych tekstach w moim poście „Żołędzie w starożytnych tekstach”.

This is very interesting because acorns were the first starch food eaten by people, before they switched to grains…

Jest to bardzo interesujące, ponieważ żołędzie były pierwszym pokarmem skrobiowym spożywanym przez ludzi, zanim przestawili się na zboża…

When people lived in the „Garden of Eden” which is in the Old Testament described like this

Kiedy ludzie żyli w „Ogrodzie Eden”, który jest w Starym Testamencie opisany w ten sposób

I wrote about this in my post „Garden of Eden

Pisałem o tym w moim poście „Ogród Eden”

In my article about Garden of Eden, I proposed that the name „Eden” comes from PIE root for eating, which would make „Garden of Eden” „Garden of edible tree fruits” like acorns, nuts, apples, pears, cherries…

W moim artykule o Garden of Eden zaproponowałem, aby nazwa „Eden” pochodziła od korzenia praindoeuropejskiego odnoszącego się do „jedzenia”, co uczyniłoby „Ogród Eden” „Ogrodem jadalnych owoców drzew”, takich jak żołędzie, orzechy, jabłka, gruszki, wiśnie.

In my article „Eat to break fast” about Eid ul-Fitr, Muslim holiday feast that marks the end of Ramadan, the Islamic holy month of fasting, I talked about the fact that the Arabic word Eid (festivity) could come from PIE root for eating…

W moim artykule „Jedz, do złamania” o Eid ul-Fitr, muzułmańskim święcie kończącym Ramadan, islamski święty miesiąc postu, mówiłem o tym, że arabskie słowo Eid (święto) może pochodzić od rdzenia PIE jeść[ros. jada – jedzenie  – pol. joście. CB]

The time when people lived in the Garden of Eden was to the Greeks known as the „Golden Age”, which Ovid describes in Metamorphoses 1. 88 like this:

Czas, w którym ludzie żyli w Ogrodzie Eden, był dla Greków znany jako „złoty wiek”, który Owidiusz opisuje w Metamorfozach 1. 88 w następujący sposób:

The Golden Age (Aetas Aurea) was that first age [of mankind] which unconstrained, with heart and soul, obedient to no law, gave honour to good faith and righteousness. No punishment they knew, no fear; they read no penalties engraved on plates of bronze; no suppliant throng with dread beheld their judge; no judges had they then, but lived secure. No pine had yet, on its high mountain felled, descended to the sea to find strange lands afar; men knew no shores except their own. No battlements their cities yet embraced, no trumpets straight, no horns of sinuous brass, no sword, no helmet then–no need of arms; the world untroubled lived in leisured ease. Tellus (Earth) [Gaia] willingly, untouched, not wounded yet by hoe or plough, gave all her bounteous store; men were content with nature’s food unforced, and gathered strawberries on the mountainside and cherries and the clutching bramble’s fruit, and acorns fallen from Jove’s [Zeus’] spreading tree. Springtime it was, always, for ever spring; the gentle zephyrs with their breathing balm caressed the flowers that sprang without a seed; anon the earth untilled brought forth her fruits, the unhallowed fields lay gold with heavy grain, and streams of milk and springs of nectar flowed and yellow honey dripped from boughs of green…

„Złoty Wiek (Aetas Aurea) był tym pierwszym wiekiem [ludzkości], który nieskrępowany, sercem i duszą, nie posłuszny żadnemu prawu, oddawał cześć dobrej wierze i prawości. Żadnej kary nie znali, żadnego strachu; nie czytali wyrytych kar na tablicach z brązu, żaden tłum błagający z przerażeniem nie ujrzał swego sędziego, nie mieli wtedy sędziów, ale żyli bezpiecznie. Żadna sosna nie zwaliła się jeszcze na swojej wysokiej górze, nie zeszła do morza, by znaleźć obce lądy daleko, ludzie nie znali granic prócz ich własnych. Żadnych murów obronnych ich miasta jeszcze nie objęły, żadnych prostych trąb, żadnych rogów z krętego mosiądzu, żadnego miecza, żadnego hełmu – nie potrzebowali broni, świat bez problemów żył w wolnym czasie. Tellus (Ziemia) [Gaja] chętnie, nietknięty, jeszcze nie zraniony motyką ani pługiem, dał im cały swój szczodry zapas; ludzie zadowalali się pożywieniem natury bez przymusu i zbierali truskawki na zboczu góry i wiśnie, i zbierali owoce jeżyny i żołędzie, które spadły z rozłożystego drzewa Jowisza [Zeusa]. Wiosna była zawsze, wieczna wiosna, wciąż wiosna; delikatne zefiry swymi balsamami do oddychania pieściły kwiaty, które wyrosły bez nasion; raz ziemia wydała swoje owoce, bezbożne pola pokryte były złotem od ciężkiego zboża, płynęły strumienie mleka i źródła nektaru, a żółty miód kapał z zielonych konarów…”

And interestingly, the tradition arose in Greece that the site of the original Golden Age had been Arcadia, an impoverished rural area of Greece where the herdsmen still lived on acorns…

I co ciekawe, w Grecji powstała tradycja, że miejscem pierwotnego Złotego Wieku była Arkadia, zubożały wiejski obszar Grecji, gdzie pasterze nadal żywili się żołędziami…

For those with dirty minds, you would fit right into Ancient Greece. The word for acorn in Ancient Greek was βάλανος (Balanos). The same word also meant glans penis (dick head)…

Dla tych, którzy mają brudne umysły, pasowałbyś prosto do starożytnej Grecji. Słowo oznaczające żołądź w starożytnej grece brzmiało βάλανος (Balanos). To samo słowo oznaczało również żołądź penisa (głowę penisa)…

Now here is something that has been bugging me for a while. The main thing Pelasgos did was to introduce acorn into human diet. Is it possible that Pelasgians just means acorn eaters??? I will try to explain why

A teraz coś, co nie daje mi spokoju od jakiegoś czasu. Najważniejszą rzeczą, jaką zrobił Pelasgos, było wprowadzenie żołędzi do diety człowieka. Czy to możliwe, że Pelazgowie oznaczają po prostu zjadaczy żołędzi??? Postaram się wyjaśnić dlaczego.

Slavs living in the Balkans have been eating acorns until the mid 20th c. Most only during „hungry years”, but some mountain populations regularly, to supplement their poor diet.

Słowianie mieszkający na Bałkanach jedli żołędzie do połowy XX wieku. Większość tylko w „latach głodu”, ale niektóre populacje górskie regularnie, aby uzupełnić swoją ubogą dietę.

To ensure the supply of edible acorns, sweat oak forests were planted and maintained on village boundaries. Edible acorns were called „sladun” (sweat) „medun” (honney) „granica” (food)

Aby zapewnić dostawy jadalnych żołędzi, na granicach wsi sadzono i utrzymywano lasy dębowe. Jadalne żołędzie nazywano „sladun” (potniejące) „medun” (miodowe) „granica” (żywność)

These „sacred” oak forests were called „gaj” (cultivated forest), „zabran” (forbidden forest), „lug” (light forest) and for us particularly interesting „zabel, zabela” (???) name used in Serbia and Macedonia

Te „święte” lasy dębowe nazywano „gaj” (las uprawny), „zabran” (zakazany las), „lug” (las jasny) i szczególnie interesującą dla nas nazwą „zabel, zabela” (???) używaną w Serbii i Macedonii

In the book „Leskovački zbornik” (History of Leskovac) we find that certain forests in the area are caled zabel.

W książce „Leskovački zbornik” (Historia Leskovaca) dowiadujemy się, że niektóre lasy na tym terenie nazywane są zabelami.

In another book called „Uzroci nestajanja šuma u Srbiji u XIX veku” (The reason for disapearence of forests in Serbia in the 19th century) we find that oak forests are called zabel, zabran in the south of Serbia.

W innej książce zatytułowanej „Uzroci nestajanja šuma u Srbiji u XIX veku” (Powód zniknięcia lasów w Serbii w XIX wieku) dowiadujemy się, że lasy dębowe na południu Serbii nazywane są zabel, zabran.

Another book „Скопље и његова околина” (Skoplje and its surrounding) we find that zabel is „родовскa својнa” (clan property), basically a clan, village forests which is not allowed to be cut, because it is used for the collection of acorns for human and animal consumption.

W innej książce „Скопље и његова околина” (Skoplje i jego okolice) dowiadujemy się, że zabel to „родовскa својнa” (własność wspólna), w zasadzie wspólnota, wiejskie lasy, których nie wolno wycinać, ponieważ służą do zbierania żołędzi przeznaczonych do spożycia przez ludzi i zwierzęta.

The book „Istorija seljackog društva. Deo III” (The history of the agricultural society part 3) talks about the evolution of the clan oak forests to village oak forests (zabel, zabran), and how they are used by the villagers.

Książka „Istorija seljackog društva. Deo III” (Historia społeczeństwa rolniczego, część 3) opowiada o ewolucji wspólnotowych (gminnych) lasów dębowych w wiejskie lasy dębowe (zabel, zabran) oraz o tym, jak są one wykorzystywane przez mieszkańców wsi.

In the book „Narodna književnost Srba na Kosovu„, (Folk literature of the Serbs in Kosovo) we find that zabel is also called zabe and that it is a general word for a clan forest.

W książce „Narodna književnost Srba na Kosovu” (Literatura ludowa Serbów w Kosowie) dowiadujemy się, że zabel jest również nazywany zabe i że jest to ogólne określenie lasu wspólnotowego / gminnego.

In the magazine „Brastvo, broj 7” (Brotherhood) we find that zabran is called zabel and zabeo.

W czasopiśmie „Brastvo, broj 7” (Bractwo) dowiadujemy się, że zabran nazywa się zabel i zabeo.

In „Antropogeografski i etnografski spisi” we find that the names for communal forests are branjevina, braničište, branište, zabran, zabel.

W „Antropogeografski i etnografski spisi” znajdujemy, że nazwy lasów gminnych to branjevina, braničište, branište, zabran, zabel.

In the book „Задужбине Косова” (Legats of Kosovo), we find that in Metohija, part of Old Serbia, the common name for protected oak forests among the Serbs was zabel and among Ghog Alabanians Gogaj. 

W książce „Задужбине Косова” (Legaci Kosowa) dowiadujemy się, że w Metohija, części Starej Serbii, popularną nazwą chronionych lasów dębowych wśród Serbów był zabel, a wśród Ghog Alabańczyków Gogaj.

These were ancient oak forests left to grow between village lands or specifically planted on the boundaries of the village lands and which were forbidden to be cut. These oak forests were not just source of acorns, but also a natural habitat for wild boar, deer, rabit…important sources of meet. Every autumn villagers would go into the village oak forest and collect acorn, which was used both as animal feed and for human consumption. Each familly would collect over 1000 kilos of acorn every year which is a very significan amount of food.

Były to prastare lasy dębowe pozostawione do wzrostu między gruntami wiejskimi lub specjalnie posadzone na granicach gruntów wiejskich, których wycinanie było zabronione. Te lasy dębowe były nie tylko źródłem żołędzi, ale także naturalnym siedliskiem dzików, jeleni, królików… ważnych źródeł mięsa. Każdej jesieni wieśniacy udawali się do wiejskiego lasu dębowego i zbierali żołędzie, które były wykorzystywane zarówno jako pasza dla zwierząt, jak i do spożycia przez ludzi. Każda rodzina zbierała rocznie ponad 1000 kilogramów żołędzi, co jest bardzo znaczącą ilością żywności.

There is no etymology for „zabel”. One possibility is that it comes from the fact that the sacred oaks were in Serbia marked with crosses. Like this one

Nie ma etymologii dla „zabel”. Jedną z możliwości jest to, że wynika to z faktu, że święte dęby były w Serbii oznaczone krzyżami. Jak ten

These marks, and the trees on which they are made are called „zapis”

Te znaki i drzewa, na których są wykonane, nazywane są „zapis”

These kind of marks are also called „beleg”, because of the lighter colour of the scar tissue, so it is possible that the zabel comes from za + bel = for + white, marked trees, but this is unlikely…

Tego rodzaju znaki są również nazywane „beleg”, ze względu na jaśniejszy kolor tkanki bliznowatej, więc możliwe, że zabel pochodzi od za + bel = dla + biały, zaznaczonych drzew, ale jest to mało prawdopodobne… [zabielony??? CB]

Ancient Greek word Balanos which means both acorn and oak comes from PIE root *gʷelh₂ (acorn) which in Greek became bel, bal. Is it possible that somehow in the Balkan mountains this word was used to build zabel = za + bel, bal = for oaks, for acorn???

Starożytne greckie słowo Balanos, które oznacza zarówno żołądź, jak i dąb, pochodzi od korzenia praindoeuropejskiego *gʷelh₂ (żołądź), który po grecku stał się bel, bal. Czy to możliwe, że jakoś w górach bałkańskich użyto tego słowa do budowy zabel = za + bel, bal = dla dębów, dla żołędzi???

Pelasgos is said to mean „Ancient”, but wiktionary says that it is „likely of Pre-Greek origin” and of unknown meaning. As cognates we find Akkadian Pilistu, Palastu and Hebrew Pəlíštim (Philestines, Palestinians)

Mówi się, że Pelasgos oznacza „starożytny”, ale wikitionary mówi, że „prawdopodobnie ma pochodzenie przedgreckie” i ma nieznane znaczenie. Jako spokrewnione znajdujemy akadyjskiego pilistu, palastu i hebrajskiego Pəlíštim (Filestynów, Palestyńczyków) [Oczywiście nie ma słowiańskiego CB]

Based on the latest genetic studies we know that Philestines came to Middle East from Europe. Based on ethnographic studies we know that in the middle east we have a sharp division on people who eat acorns: Palestinians and people who don’t: Jews…

Na podstawie najnowszych badań genetycznych wiemy, że Filistyni przybyli na Bliski Wschód z Europy. Na podstawie badań etnograficznych wiemy, że na Bliskim Wschodzie mamy ostry podział na ludzi jedzących żołędzie: Palestyńczyków i tych, którzy ich nie jedzą: Żydów…

Now if we look at Pelasgos, Pilistu, Palastu, Pəlíštim, we can see that all of these names for acorns eaters start with „pel, pal”. Is it possible that these names come from (pal) bal, (bel) bel + jes(t) = acorn + eat?

Teraz, jeśli spojrzymy na Pelasgos, Pilistu, Palastu, Pəlíštim, zobaczymy, że wszystkie te nazwy dla zjadaczy żołędzi zaczynają się od „pel, pal”. Czy to możliwe, że te nazwy pochodzą od (pal) bal, (bel) bel + jes (t) = żołądź + jeść?

ἐσθίω” is the Ancient Greek for I eat…

„ἐσθίω” to starogreckie określenie „jem…

„Coincidentally” in South Slavic languages where „zabel” = „za” + „bel” = „for” + „acorns” means „cultivated oak forest” we find that „jesti” means „to eat”. So beljest = bel + jest = acorn + he eats = acorns eater = Belest

„Przypadkowo” w językach południowosłowiańskich, gdzie „zabel” = „za” + „bel” = „dla” + „żołędzie” oznacza „uprawiany las dębowy”, stwierdzamy, że „jesti” oznacza „jeść”. Więc beljest = bel + jest = żołądź + on je = zjadacz żołędzi = Belest

And interestingly, Pelasgoi was also spelled Pelastoi…Was it Pel+jest+toj (pronounced pelyestoy) = acorn+eat+they = acorn eaters?

I co ciekawe, Pelasgoi pisano również Pelastoi… Czy to było Pel+jest+toj (wymawiane pelyestoy) = żołądź+jedzą+oni = zjadacze żołędzi?

This is very possible, as the so-called Harris Papyrus, a biography of Ramses III written under his son and successor Ramses IV, tells us that the pharaoh defeated the „Peleset” – as the Egyptians called the Philistines and other Sea Peoples early in his reign (around 1190 B.C.E.) and brought them back as captives to his lands…

Jest to bardzo możliwe, ponieważ tak zwany papirus Harrisa, biografia Ramzesa III napisana pod rządami jego syna i następcy Ramzesa IV, mówi nam, że faraon pokonał „Pelesetów” – jak Egipcjanie nazywali Filistynów i inne ludy morskie na początku jego panowania (około 1190 r. p.n.e.) i sprowadził ich z powrotem jako jeńców na swoje ziemie…

Another interesting thing: in Macedonia where we find „zabel” cultivated oak forests, lowland people use „acorn eaters” as a derogatory term for hillbillies who eat acorns because their land is poor and they can’t grow enough grain.

Kolejna interesująca rzecz: w Macedonii, gdzie znajdują się uprawiane lasy dębowe „zabel”, mieszkańcy nizin używają słowa „żołędziożercy” jako obraźliwego określenia dla wieśniaków, którzy jedzą żołędzie, ponieważ ich ziemia jest biedna i nie mogą wyhodować wystarczającej ilości zboża.

So If Pelesti (Belesti) really comes from pel, bel (acorn) + jest (eat), could Pelasgoi, Pelastois once have been used as an insulting term for the „acorn eaters” by the grain eaters?

Więc jeśli Pelesti (Belesti) naprawdę pochodzi od pel, bel (żołądź) + żer (jeść), czy Pelasgoi, Pelastois mogło być kiedyś użyte jako obraźliwe określenie „zjadaczy żołędzi” przez zjadaczy zboża?

Now have a look at this:

Teraz spójrz na to:

Hebrew: balut – acorn
Iraq: bellut – oak, khubez bellut – acorn bread;
Zagros mountains, Iran: Beli – acorn
Kurdish = bellot – acorn
Aramaic: bəllūṭā, ballūṭā – oak, acorn

Hebr. balut – żołądź

Irak: bellut – dąb, khubez bellut – chleb żołędziowy;

Góry Zagros, Iran: Beli – żołądź

Kurdyjski = belot – żołądź

Aramejski: bəllūṭā, ballūṭā – dąb, żołądź

So In all these languages root „bel” means acorn and oak…

So how does this fit with the official etymology of the Ancient Greek „βάλανος” (oak, acorn) which says that this word comes from Proto-Hellenic „*gʷə́lanos”, ultimately from Proto-Indo-European „*gʷelh₂-” (“acorn”)…

Więc we wszystkich tych językach korzeń „bel” oznacza żołądź i dąb… Jak więc pasuje to do oficjalnej etymologii starożytnej Grecji „βάλανος” (dąb, żołądź), która mówi, że to słowo pochodzi od proto-helleńskiego „* gʷə́lanos”, ostatecznie od proto-indoeuropejskiego „* gʷelh₂-” („ żołądź”)…

Isn’t it more likely that it is related to all the above Semitic words? And if so did Greeks borrow this word from the Semites?

Czy nie jest bardziej prawdopodobne, że jest to związane ze wszystkimi powyższymi semickimi słowami? A jeśli tak, to czy Grecy zapożyczyli to słowo od Semitów?

Well I think the borrowing actually happened the other way round. Look at this:

Cóż, myślę, że zapożyczanie faktycznie poszło na odwrót. Spójrz na to:

Aramaic word bəllūṭā, ballūṭā, “oak; acorn” possibly relates to Akkadian 𒋾 (balāṭu, “to live…life-bringing trees or seeds”) and 𒄑𒁁𒀖 (be-lit, baluṭ, “a strong tree…bearing edible produce”) 

But this is not the main Semitic root meaning oak, acorn. The main Semitic root meaning oak, acorn is Akkadian 𒀠𒆷𒀭 (ʾallānu, alyānu) from Sumerian 𒄑𒀠𒆷𒈝 (allanum, “oak; acorn, acorn-shaped”)…

Aramejskie słowo bəllūṭā, ballūṭā, „dąb; żołądź” prawdopodobnie odnosi się do akadyjskiego 𒋾 ( balāṭu , „żyć… przynoszące życie drzewa lub nasiona”) i 𒄑𒁁𒀖 (be-lit, baluṭ, „silne drzewo… rodzące jadalne produkty”)

Ale to nie jest główny korzeń semicki oznaczający dąb, żołądź. Główny rdzeń semicki oznaczający dąb, żołądź jest akadyjski 𒀠𒆷𒀭 (ʾallānu, alyānu) z sumeryjskiego 𒄑𒀠𒆷𒈝 (allanum, „dąb; żołądź, w kształcie żołędzi”)…

So how and when did „bel” (oak, acorn) come into Semitic languages??? Did it happen during the Bronze Age collapse when Pelestoi (Philestines) came to Middle East from Europe? But how do we then explain the Akkadian words with the root „bel”???

I think this is a very interesting subject which needs further investigation, don’t you think?

Jak więc i kiedy „bel” (dąb, żołądź) pojawiło się w językach semickich??? Czy stało się to podczas upadku epoki brązu, kiedy Pelestoj (Filestyn) przybył na Bliski Wschód z Europy? Ale jak w takim razie wyjaśnić akadyjskie słowa z rdzeniem „bel”???

Myślę, że jest to bardzo interesujący temat, który wymaga dalszych badań, nie sądzisz?

źródło: https://oldeuropeanculture.blogspot.com/2019/12/pelasgos.html

Podziel się!