Kalendarz słowiańskich świąt i obrzędów z Księgi Tanów [całość]

©® Wszelkie Prawa Zastrzeżone

Godowe Koło Lędne – Kulędarz – Krąg Świąt Dorocznych Wiary Przyrodzonej Słowian

(ilustrowany obrazami Maksymiliana Presniakowa – Rosja i Aleksandry Dukat – Polska)

Czesław Białczyński – Koło Stworzenia: Święta i Znaki Zowijaku

Kołolędar, Kalendarz Godów, czyli świąt słowiańskiego roku obrzędowego: Wielkie i Duże Tany – Święte Doby oraz Małe i Mniejsze Tany – święta osobiste 

 

Maksymilian Presniakow – Perun

Pierwsza Ćwiarta Godu

 WIOSNA 

Aleksandra Dukat – Bitwa Niebieska

Tan Trzeci Wielki – Jare Gody, Święto Świąt, Święto Wiosny – Tan Wielkiej Nocy Nowego Godu, Ukres-Kres Ostary, Dziki-Dziwy Gon Wiosny – Tan Dewańskiej Wielkiej Wiosennej Gonitwy na Niebiosach, Wiosenna Bitwa Niebieska, Uwicie Jarego Ognia – Wij Jary, Wijara

(20 – 26 marca)

 

20 marca – Werbenica

Święto Świcienia – Tan-Nietan Gackowy;

Swadźba Kostrowitów z Jarowitami;

Orobor – Obchód z Oradłem i Śmierciuchą – Oboranie sioła świętym kręgiem;

Topienie Śmierciuchy.

 

21 marca – Radunica – Wielki Nawski Dzień / Wielki Cichy Dzień – Nawska Doba – Budzie, Badzie-Bazie, Baby Wiosenne

Posadzenie Werbynki na Świętym Zagonie Żytnim;

Nawski Dzień – Wielkie Wiosenne Baby, Święto Welów – Dzień Lela, Cichy Dzień – przed Bitwą Niebieską;

Radunica ku czci Sporów i Rgłów;

Wielka Noc Bitwy Niebieskiej – Nocna Bitwa Bogów.

 

22 marca – Wielka Noc i Wielki Dzień – Święto Wielkiej Nocy i Tęgi Dzień – Wielka Doba – Wij Jary (Wijara, Dyngus-Dengus, Dag Deń)

Wielka Noc Bitwy Niebieskiej;

Święto Dengi i Światłowiłta – Pierwszy Dzień Nowego Godu Obrzędowego;

Wielki Dzień Tura – Turzyce Wiosenne – Święto Jasnej Krowy Skrzystej po jej zwycięstwie w Wielkiej Bitwie Niebieskiej;

Dzień Bogów Ognistych-Świetlistych – Dag Deń – Dzień Tęczy-Radugi-Wedery/Wedernicy; Puszczenie Strzały ze Świętego Łuku – Korowód Peruna i Chorsa;

Dyngus-Dagus – Swarogowy, Dengus-Tengus – Tęgus Perunowy;

Wijara – Rozpalenie  Ognia Jarego – Ogień Dażbogów, Perunów i Swarogów;

Branie Wijary – Obdzielenie Jarym Ogniem.

 

23 marca – Śmigus – Święto Wody i Matki Ziemi

 Obsypiny (Zaranny Zajączek);

Śmigus – Dzień Łowów Siuda Bab, Pieczętowanie Młódzi;

Obsyłanie (Święconka – wymiana Darów Bożych).

 

24 marca – Rakawka Jarunna – Korowód i Igry Wielkanocne

Korowód Wiech i Koszy – Jaj-Pisanych oraz Wieńców;

Rakawka Jarunna – Igry (Wybór Królewicza Świcienia i Królewny Przedwiośnia).

 

25 marca – Roduś, Rodusie – Biały Śmigus, Białe Wesele Turze

Dodola, Śląkwa, Perperuna –Wróżba doroczna;

Palenie Badniaka i Stawianie Bożeńka, Zaślubiny Ziemi z Wodą, Zaślubiny Ziemi z Wiatrem i Powietrzem;

Dziady Śmigustne – Kukiery, Kurenty, Psikuśniki, Fikuśniki, Kukawce – Tan Turzy;

Pucherok-Pucharak.

 

26 marca – Psikuśnik i Jasła Wielkonocne – Drugi Wielki Dzień, albo Jasny Dzień i Jaseł Jarych Doba

Psikuśnik – Dzień Żartów;

Jasła Wiosenne – Czwarty obchód – Światłowiłta, Białobogi i Jaruny-Jaryły świętowanie;

Sjemika – część pierwsza;

Obchód i Pierwszy Sobar-Zbór Dorocznych Godów, czyli uczta zbierana, zbiórkowa.

Aleksandra Dukat – Pucharek

 Tan Czwarty Wielki – Zielone Świątki

(20 – 26 kwietnia)

 

20 kwietnia – Traweń – Tan Traw

Omajenie Siół w Zielone Gałęzie, w  Bogniaki i Tataraki;

Tan Traw, Tan Trzewi Mati;

Skropienie Pasiek Żywą Wodą;

Drzewko Wiechowe – Wiecha Jarowita i Małe Wieszki Jare;  

Uczta Rzeżusza (Rarugowa).

 

21 kwietnia – Rakawka Bdynna, Zielony Dzień, Wczele – Dzień Pszczeli, Zielona Doba – Baby Liścienne 

Rakawka Bdynna i Kwietna, Mały Maj;

Pszczele Święto – Wczele – Tan Konopny, Lniany;

Bogdarki dla Bab i Dziadów;

Baby Liścienne;

Obsypiny Popiołowe;

Tantraw Zielny – Tan Trawny – Dań Darni jako Dar w Trawach Jarych dla Matki Ziemi.

 

22 kwietnia – Rahman, Rogalski Dzień – Wyścig Turzy, Rahmańska Doba

Dzień Rahmański, Rogalski, Rogobożski – Igry Zielonoświętkowe;

Spław Wieńców Welatnych;

Obchód ku czci Bogów Górnych.

 

23 kwietnia – Święte Stado, Palinocka – Doba Stada i Palinocki 

Włóczebniki Konopielne – obnoszenie Gajka i Majki , Wiłe Koło – Wiły Tan;

Palinocka – Nocne Palenie Ogni.

 

24 kwietnia – Błowesz i Busioł-Gusioł – Piroże, Soroczana Doba

Błowesz – Bocianie Święto;

Soroczane – Święto Przylotu Ptaków z Wyraju z Weli, z Zaświatów do wszech ziemic ziemskich, a też uczczenie wyklucia się młodych z ich jaj;

Piroże Święto.

 

25 kwietnia – Redyk – Święto Radykowe, Doba Radykowa 

Redyk Wołosa Boga Plenności;

Radyk Rady Zboży – Bogini Przysporzenia, Pani Nasiennej. Ich to wspólny tan, ale i Bożeboga-Radogosta;

Święto Gadziny;

Watra Palinocna – Dzień Bacowski, albo Pasterski, lub Gospodarski.

 

26 kwietnia – Zielone Świątki, Dzień Zielonych Świątków, Wiosenne Święto Liściane – Doba Zielonoświątkowa 

Boru Tan – Święto Borowiłów i Rodów, Święto Wierzby;

Opasanie – Obchód z Krzakiem i Drzewem;

Tan Krzaka i Tan Drzewa. Aleksandra Dukat – Drzewo Rożane

Biały Tan

(30 kwietnia – 6 maja)

 

30 kwietnia – Sjemika, Siemacha

Siemaha, Siemaga, Sięmogta;

Dzień Sejmiku – Święto Cnoty, czyli Białego Tanu.

 

1 maja – Opas i Mianowanie Drzewa – Opas Białego Tanu – Doba Opasu

Mianowanie, Opas i Ścięcie Drzewa na Słupisko;

Rozdzielenie Gałęzi;

Przygotowanie Słupiska – Ustrojenie Wiechy-Czuba i Czapy Słupiska.

 

2 maja – Stawienie i Oczubienie Słupiska – Doba Stawiania – Białe Baby i Dziady

Stawienie i Oczubienie Słupiska,  Tan Słupiska czyli Drzewa Drzew, Drzewa Świata – Ofiara Zwierzora i Zrósta;

Obrzęd Białych Bab i Białych Dziadów – wieczorem tego dnia przy blasku kaganków niesione są Gałęzie Kwietne Drzew Owocowych i Gałęzie Słupiska przez rodziny na grobki bliskich zmarłych po to, aby Kagankami Ciemności Nawi rozświetlić i kwiatami i liściami , gałęziami ku Odnawieniu Dusze Zmarłych pobudzić i poprowadzić.

 

3 maja – Prawosławienie – Trzeci Dzień Wielkiego Maja, Białe Igry – Doba Słowienia i Sławienia

Prawosławienie – Ślubowanie Wierności (Słowienie);

Obrzęd Braterstwa i Siostrzeństwa – Pasowania Rozplecin i Podgolin, Sławienie Czstnoty;

Skakanie przez Ogień i Chodzenie po Ogniu;

Wielkie Igry Białe.

 

4 maja – Kruż – Wyniesienie Jaruny ; Tan Okrężny, Tan Białokruczy – Okrężna Doba

Zaloty i Zarękowiny – Swatowanie, Jaromarza;

Wesele Bogów – Boskie Wesele – Źrenica-Żarenica oraz Wierzbin-Wikłarz (Baba Jiwa);

Dzikie Łowy Miłosne Dziwieniów oraz Swaćba Młodych;

Wyniesienie Jaruny oraz Zarodka Rujewita na Święte Wzgórze;

Puszczenie  Strzały – Ze Świętego Łuku biesednik zapaloną Świętą Strzałę w Niebo puszcza.

 

5 maja – Siudogbaba i Obwiesta – Górowanie Wiosny, Siuda Baba – Dzień Pierwocin – Doba Obwiesty

Święto Osidły – obrzędy usidlenia i osiedzenia młódzi;

Dzień Prawiczy, Pierwocin, Pierwiastek-Prawiczek i Pierwiosnków-Prawiczków – Rozprawiczenie; Wyzwoliny – Pierwe, Prawe Osiedliny w Duchu i Ciele;

Obrzęd Rozkoszania – Prawo Pierwszej Nocy Przyrodzone – Noc Pierwiastek i Pierwiosnków;  Obwiesta – Wyrocznia Mokoszy i Dawalia Dodoli  – jako że pora ta i kir zazieleniający niwy Matki Ziemi teraz ma swoje Szczytowanie.

 

6 maja – Zwieńczenie-Spełnienie (Białego Tanu) – Święto  Spełnienia, albo Dzień Białej Błogiej Bogini – Doba Zwieńczenia

Święto Pani Białobłogiej, Białobogi czczonej w nim jako Wielka Łada – Matka Bogów i Pani Ładu, Wielka Dobra Pani – Pani Łaskawa i Wielka Pani Czysta – Pani Słowa i Sławy;

Obchód z Jajem i Sadzanie Jaja, czyli zasadzenie w rogu Świętego Zagonu;

Tan Krużu – Biały Tan, ostatni akt Półwiośnia, Górowania Jarowitów – Wielka Czara – picie Mleczu Błogości (Mleka Białobogi) – Ostateczne Wyzwoliny Dziewcząt na Żeńszczyny i Chłopców na Mąż-Żonków;

Pojenie Węży – Węże w Gajach Białej Pani karmi się mlekiem i miodem.

 

Aleksandra Dukat – Chram

Tan Piąty Wielki – Wielki Maj, Majuma, Różańce-Rażalia, Rusalia, Rusłak-Rośniak

(20 – 26 maja)

 

20 maja – Radunica Wielkomajowa – Baby i Dziady Kwietne, Ródna Radosna Doba, Umajenie, Igry Bzowo-Olchowe, Kurawaj 

Umajenie – Święto Morów;

Baby i Dziady Kwietne – Święto Przodków;

Święto Radosne, też Święto Ródzi Rudej i Rady Rodzicy-Drasznicy oraz Babajag;

Pasowania – Podstrzyżyny i Zapleciny;

Tan Kukułczy;

Igry Bzowe i Olchowe – wybór Bzowej Królowej i Króla Olch;

Tan Kuraka – Czarnej Cieciory i Cieciora – taniec godowy Kuraków, czyli kogutów i cietrzewi;

Kurawaj – Tan Kurawijania, Tan Kura i Jaja. Tan Jaja, czyli Kręgu Narodzin i Życia, Śmierci i powtórnego Odrodzenia, jak i Tan Koła Czasu.

 

21 maja – Rodżanica – Rusalia i Rodzanice, Święto Dziewanny i Rodnej Pani

Święto Bogini Przyrody i jej Rodzanic oraz Krasy – Krasnej Dziewanny i boginek Rusałek – na cześć tych dwóch bogiń i ich pomocnic każdy ród zbiera zioła po łąkach i lasach. Plecie się z nich maleńkie Wianuszki Ku Życiu.

 

22 maja – Rożalia – Święto Różane, Rosalia, Rozalia, Rosaria – Doba Rożana, Kwietna Doba

Rozalie-Różalie – Święto Kwiatów i Święto Kwietnych Matek – Śreczy i Krasatiny;

Strojenie Różami i Różaniec  (Rożaniec)  Koła Kół – Godu Godów, Boskiego Roku Welańskiego, Godu Zaświatowego Rajskiego. Jest znakiem ciągłości czasu, Koła Czakr, Kołodanu-Kołodunu i Kołodaru;

Dzień Więzi Trzech  Czasów – Prawi, Jawi i Nawi. Tego dnia używa się wyłącznie Różańca Białobożego, o dziewięćdziesięciu sześciu (96 – czerta 6 – życie) ogniwach;

Modły do Ziemi-Matki i Sima – Pana Kamiennej Podstawy Świata.

 

23 maja – Rośniak-Rusłak – Rusłacza Doba 

Dzień Sporzy-Śreczy – Pani Pośredniczącej, poświęcony Bogini Środka – Śrudzie-Środzie (Śródzie-Śródzi), Pani Złotolicej i Złotowłosej, Złotej Babie, Pani Spaśnej, Władczyni Zalęgu i Obfitości (Obwiłtości), Pani Grubaśnej, Plennej;

Święto Wód, Święto Sporów, Święto Ziemi-Matki i Sima;

Paliki-Palimonki i Gałązki Simów;

Pierwszy Tan Ogniowy – Tan Śródy-Sporzychy i Swarogów.

 

24 maja – Kołożary i Razalia – Lejkonik – Doba Kołożaru 

Kołożary – Święto Świętowita, Bogów Słońca (Swarogów), Drugi Tan Ogniowy – Kołożar;

Razalia – Święto Dziwieniów, jako Władców Polowania i Opiekunów Myśliwych, Ładów – Rządców Rzeczy, Panów Wojny i Pokoju, Opiekunów Wojowników oraz Władców Weli/Prawi i Nawi;

Igry – Rażalia o Pałkę Pierwszeństwa wojów i łowców;

Rogalica – o Srebrny Sierp rolników;

Lel Koń,  Lelij Koń – Tan Lejkonika.

 

25 maja – Majuma – Latko, Nowe Lato – Doba Majumy

Święto Chorągwi, Bajorków i Stanic Wiosny i Lata – Święto Białobogi oraz Bogów Wiosny i Lata; Święto Wspólnoty – Układności Ciała i Ducha, Układności Społeczności Sielańskich.

 

26 maja – Wielka Majówka – Obchód Wielkiego Maja, Doba Wielkomajowa

Obchód 4 hołdarzy, 4 stron świata, 4 kirów – Święto Kirów i Bajorów Wszych Barw Bożych – Jasnych i Ciemnych;

Podkreślenie Wspólnoty Plemiennej i Układności Ciała i Ducha;

Wielka Majówka – uczta na pamiątkę poczęcia Istów Żywych Matki Ziemi z Wiechcia-Wierszby Świętowitowej.

 

Aleksandra Dukat – Libusza na Górze Tuł

 

Druga Ćwiarta Godu

LATO

 

Aleksandra Dukat – Szukanie Kwiatu Paproci

Tan Szósty Wielki – Krasne Gody – Tan Kraszu, Noc Krasnego Kresu Jaruny, Kupalia, Święto Światła, Święto Lata, Sąbudka, Tan Wielkiego Dnia Godowego, Dziki-Dziwy Gon Lata – Tan Dewańskiej Wielkiej Letniej Gonitwy na Niebiosach, Letnie Dzikie Łowy Niebiańskie

(20 – 26 czerwca)

 

12 / 13 czerwca – Dzień Letniego Popasu Rydwanu Swarożyca o Wschodzie, Doba Wstrzymania Wzejścia Złotej Tarczy-Słońca

Dzień Letniego Popasu Rydwanu Swarożyca

Wtedy to wschód Złotej Tarczy następuje najwcześniej i od owego dnia stan ten wciąż trwa do nocy z dwudziestego na dwudziestego pierwszego czerwca, od kiedy to każdej kolejnej doby Swarożyc wyciąga swój Rydwan ze Złotą Tarczą na Niebiosa coraz to później.

Doba Wstrzymania Drogi Wzejścia Słońca,  gdyż Słońce podczas rannego zorania ukazuje się nad widnokresem w miejscu  położonym najdalej ku kierunkowi północnemu, ku Kirowi Kolady. Trwa ono następnie w tymże miejscu wzejścia przez całe sześć dni. Dziewiętnastego czerwca rozpoczyna zaś znowu powolną drogę powrotną po Niebiosach ku stronie południa, ku Kirowi Ruji.

Stąd Lęgowie Wielcy, Ślężanie, Łużycy, Sorbowie Nadłabscy, Ślęgowie i Horole Wiślańsko-Żywieccy dnia dwunastego czerwca o zachodzie słońca zagaszają Ogniszcze u Zapisu, pozostawiając w nim tylko czerwony, krasny żar. Tak rozpoczynają Przedświęta Krasnych Godów.

Tego dnia obkadzają Ślężanie, Lęgowie Wielcy i Łużycy Nadłabscy godowlaną zwierzynę kładzidłami z  ziół i baraniego włosia, a na Świętym Zagonie stawiają Wiązankę Zieleniny i przewiązują ją bajorkami: złotym – Słonecznym, czerwonym – Ogniowym i niebieskim – Niebiańskim, albo też biało-świetlistym – Świętowitowym.

 

Maksymilian Presniakow – Dolina Zórz

16 czerwca (a według tradycji lęgijskiej od 13 czerwca) –  Letnie Słońca Stanie, Przedświęta 

Pierwszy to Letniego Słońca Stania dzień – Letnia Łucznia

Odtąd najdłuższe dni i najkrótsze noce trwają do dwudziestego czwartego, kiedy to o północku na dwudziestego piątego czerwca odradza się widzialnie w Jawi, odnowione z Iskry Iskonu Ciemne Światło Świata – Czarno-Czerwony Wedrak Turomęża, czyli Świetlistny Owadzi Zalążnik – Bedro-Nica. Od tej chwili Wedrak ów pożera coraz chciwszymi kęsami światło dnia. Najpóźniejsze zachody Złotej Tarczy Swarożyca trwają od wieczora dziewiętnastego dnia Brata Czerwienia-Izoka do jego trzydziestego dnia.

Przedświęta – Przygotowania do Krasnych Godów;

Wróżba Stojącego Słońca;

Zielenina.

 (Uwaga: Letnie Słońcestanie jako dni najdłuższe i najkrótsze noce rozpoczyna się astronomicznie 16 czerwca i trwa 9 dni do Odrodzenia Ciemnej Iskry-Iskonu Wedraka – 25 czerwca. Natomiast według tradycji Kapiszt Lęgijskich wyróżnia się okres trwający 12 dni, który zaczyna się 13 czerwca, a więc 3 dni wcześniej – z chwilą gdy Słońce odwraca podczas wschodu swój bieg na Niebie z najdalszego położenia północnego – w Kirze Kolady, w którym wschodziło przez 6 dni – i rusza znów w kierunku południa  – ku Kirowi Ruji).

 

Maksymilian Presniakow – Narodziny Nowego Nieba

20 czerwca – Wikłarz (lub Baba Jiwa) i Wielkie Letnie Baby – Wikła Doba

Wikła Doba – Dzień, w którym, Święta Biała Krowa – Świetlista Swątlnica-Świetlica, Wieczysta Przeczysta Skrzysta Dziewica – Bogini Której Nie Ma przewodzi Dzikim Łowom mającym  unicestwić Iskrę Ciemną, zarodek Byka-Tura Zemuna, Turomęża – uosobienie Nicy;

Święto Światła – Dzień Swąta Panującego;

Wielkie Letnie Baby; uczcić należy także wszelkie byty Zduszne, Zaduszne;

Zagaszenie Ognia;

Boska Swadźba Jarowitów z Rujanem i Roją;

Spalenie Wikłarza (Baby Jiwy) oraz Palwanu Bożeboga-Ponbóżka (Bożeńka, Bożeboga Jarego – wiosennego upostaciowania Bożeboga-Radogosta).

 

21 czerwca – Krasny Kres Sołu – Obranie i Naznaczenie Drzewa Sągbudki-Sobódki – Igry Letnie

Krasny Kres Sołu – Koniec Okresu Królującego Słońca;

Święto Trzech Koszów;

Święto Roda i Przyrody, Święto Niebiańskiego Ognia i Wody, Święto Matki Ziemi i Matki Borów;

Święto Wiatru i Powietrza;

Krasny Kres – to Święto odchodzących Jarowitów i przychodzących Rujewitów;

Obiera i Naznacza się Wierzbę jako Sągbudkę. Sągbudką-Sobódką mieni się ów dzień ku czci Drzewa Drzew – Kłody-Płody, Pala Swąta, Wierchy-Wiechy-Sągbudy, skąd Samobudka, Swątwola – Światełko Ciemne wyfruwa;

Sągbudkowe-Samobytowe Ognie wieczorem u drzewa tego się pali, ku czci samego owego Światła Ciemnego Samobytu – Sągbudki-Sobótki;

Igry Letnie;

Tany Łowcze i Wojowskie Pierwszej Nocy po Dzikich Łowach.

 

22 czerwca – Krasny Dzień – Stadło – Korowody, Krasna Doba

Poprawiny Pasowań Wiosennych (Koszałki-Opałki);

Noc Świętorujańska – Ukrycie Kołowianu Pąprudnego oraz Pałki-Kapałki;

Łowienie Świetlików;

Święto Stada i Święto Stadła-Stodarnica (część 1) – Całej społeczności sielańskiej i Nowej Rodziny – święto zapłodnienia, święto tworzenia par trwałych, wiązania związków;

Letnie Poprawiny Zaplecin i Rozplecin oraz Podstrzyżyn i Podgolin, które odbyły się w tanach wiosennych;

Korowód (Jasne Jasła Lata) – Dzień poświęcony Jedyności, czyli Sławi, czyli Światłu Świata – Kory-Kary-Krasy Wodzenie, Ra-Wodzenie;

Obchód  z Orszakiem – Orzym Szykiem Rodzącego się Lata, z Obkadzaniem siół, pagów, okołów;

Uczta u Wierzby-Sągbudy;

Ukrycie Kołowianu oraz Pałki-Kapałki;

Krasny Tan Orzy we Wrzącym Kole;

Noc Świętorujańska – Pary znaczą się smolnymi znakami, opasują się wzajem bylicą;

Noc Czwórcy – czworotwarzowego, a jedynego w sobie Świętowita;

Druga Noc Lata – Święto Światła Świata – wszystkich Bogów, ale szczególnie bóstw miłości i żądzy, piękna i radości;

Koszałki-Opałki – w których gorejące, żywe żądze, splatają ze sobą wsze ziemskie istoty obręczą gorzących serc.

 

23 czerwca – Kupalia-Kupała i Noc Pąpu Ródzi (Poszukiwania Kwiatu Paproci) – Noc Stodarnicy (Święto Stada i Stadła) – Kupalna Doba

Krasz, Kupalia, Kupała, Kapalia – święto bogów miłości i żądzy, piękna i radości. Także święto zatracenia, wznoszenia się żądz niebiańskich w ziemskiej materii Świata; święto czucia i uczucia;

Południowe wychwalanie bóstw lata;

Ognisko Sobótkowe – Tan Wiankowy i Tan Pąpródny (Paprotny);

Chodzenie z Gajem-Rują i Pławienie Wianków;

Tan Pąpródny, zwany też Tanem Światła;

Pochodnie – wyjście  w Bór na poszukiwanie ukrytej Pałki-Kupałki i Kwiatu Kołowianu albo żywego Kwiatu Paproci;

Noc Pąpu Ródzi-Rudzi – Noc Stodarnicy (Święto Stada i Stadła, Stodarnica część 2), czyli święto zapłodnienia, święto tworzenia par trwałych;

Święto Swadziebne – swadźby ludzkiej i bożej na Ziemi, wiązania związków na śmierć i życie.

 

24 czerwca – Świętożary – Swątlnica – Święty Żar (Saraswati) – Sobótka-Samobudka – Dzień Stodarnicy (Wianowanie Par) i Noc Wesela i Tan Sabatu

Sobótka-Samobudka, Święto Drzewa Świata – Wierchy i Iskry-Jaja Iskonu – Samobudki Pierwnicy-Pierwbyty;

Święto Saraswati – Żary Świętej – Swąt-Tlnicy Świętolicej;

Wiązanie Par Węzłem Wód i Narodzin z Wód;

Stodarnica (część 3) – uroczyste Wianowanie Par Spełnionych roku poprzedniego i tych, co poprzedniej nocy dostąpili owego szczęścia, czyli obrzędowe dokonanie Wesela Bogów;

Ustanowienie Zastępnych, czyli Krzestnych, dla dzieci, które z tych stadeł się narodzą;

Tan Sabatu z Ogniem – podrzucają w niebo pochodnie, lub wypuszczają z Łuków zapalone Strzały –  Święto Zaślubin Ziemi, Ognia i Nieba.

 

25 czerwca – Wianki lub Wieńce (Stado-Stadło)

Letnie Pasowanie – oprócz uroczystości związanej z gwiezdnym przesileniem, w ten dzień odbywa się obrzędy pasujące młodych do uczestnictwa w bractwach i siostrzeństwach;

Stadło – pasujące młodych do objęcia roli rodziców, założycieli rodziny;

Wianowanie – czas swadziebny dla tych, co po rocznej Próbie Ognia, po Swaćbie, zamiar względem siebie podtrzymali, a czasami bywa, że go już i przypieczętowali Owocem Miłości – małym dziecięciem świeżo narodzonym;

Wianki i Wiecha oraz Wieńczenie – czyli a) Wesela nowych związków – Pasowanie młódzi Pasem-Obręczą-Wianem na wyższy poziom życia w społeczności; b) Wiecha, czyli kładzenie Wieńca-Zwieńczenia, sekiru ukończenia wszelkich robót i trudu – ziemski znak Wierszby;  c) Wieńczenie zwycięzców Wianem, jak i d) Wianowanie Wieszczb płynących od Bogów Weni – Podagów i od Makoszów, Bogów Wieści – Mających Kosz-Los w swych rękach.

 

26 czerwca – Kres Sołu, KRES – Kressół, Dzień Kresu – Spławienie Wieńca Wogółu

Noc Świętorujańska – Święto Powodzenia i Sporzenia;

Śniadanie Kraszanek i obrzęd zebrania z gospodarstwa wianków;

Wychwalanie Bogów Lata i dobijanie targów swadziebnych;

Obiaty i Obiad u Drzewa Sągbudkowego, a po nich obrzędowe rozebranie drzewa z ozdób;

Umorzenie Świąt Światła z wieńczącym je Tanem Kressołu i zagaszeniem świątecznego ognia;

Picie Bratka-Siestriczki i Spławienie Wieńca-Wogółu.

 

Maksymilian Presniakow – Kitaj Gorod

30 czerwca – Poprawiny Krasnych Godów

 Poprawiny Krasnych Godów, jako że wtedy ma miejsce ostatni najpóźniejszy letni zachód Złotej Tarczy Słońca, i od owej Zorzy Wieczornej Swarożyc coraz wcześniej swój Rydwan Ognisty z Niebiosów ściągać będzie. Poprawiny te czci się Tańcem Chodzonym, Gonionym i Bieganym po Kręgu Żaru z wypalonego Ogniska Sągbudkowego oraz wypiciem wspólnym napoju z Bratków-Siestriczek – tak samo jak to było ostatniego dnia świąt tego Wielkiego Tanu Szóstego. 

Aleksandra Dukat – Dziduch

Tan Siódmy Wielki – Zarzynek, Kosy, Rozkownik, Przepiórka

(20 – 26 lipca)

 

20 lipca – Zarzynek / Zażynek

Zarzynek – znaczy też zażynek, czyli zerżnięcie oro zżęcie lub żęcie (rzęcie w mowie Prawi) pierwszych kiści i pęków żyta (rzęta-rżęta-rgiełcu-roży-rugu – gdyż tak się to miano zapisuje prawijnie);

Stawianie Snopa Dziducha;

Wieczerza Zarzynkowa;

Tłoka – obrzędowy Zarzynek pomocy sąsiedzkiej.

 

21 lipca – Perunika i Żarenica,

Święto Perperudy;

Dzień Peruniki i Żarenicy 

 

22 lipca – Rozkownik i Gromadki, Griety, Grzańce – Baby i Dziady Rozkownika

Baby Grumadne (Karabożskie) – Święto Bab i Dziadów z niesieniem darów dla przodków i zmarłych, w tym ziarna jarzęcego, bułki, jaja na twardo i sera z Wieczerzy Zarzynkowej;

Wieszanie Karabożki-Kuraboszki Babskiej i Dziadowskiej – maski obrzędowej;

Grumadki, Gromadki, Griety, Grzańce –  stawianie na grobkach ogni i kładzideł służących pamięci przodków;

Rozkownik Matki Ziemi – Uwolnienie płodów.

 

23 lipca – Okolica, Boginki – Dzień Stworzy i Stworzenia

Małe Wianki Żytnie – Dzień Krzczenia Gadziny-Zwierzyny;

Okolica lub Dzień Bogunowy,  albo Boginki;

Dzień Stworzenia.

 

24 lipca – Przepiórka – Dziękczynienie

 Stawianie Przepiórki;

Dziękczynienie za okres Dojrzewania Zbóż.

 

25 lipca – Trzy Trójce – Trójcy Niebieskiej, Trójcy Średczy i Trójcy Ziemi

Trójca Niebieska, albo Trójca Żywiołów Nieba – Dzień Perunów, Dażbogów i Swarogów, czyli Bogów Lipy, Dębu i Jawora;

Święto Trójcy Środka i Trójcy Ziemi – Swarożyc-Sołońce zstępuje z Niebios-Weli i ze Swarożego Pałacu na Niebo Niskie (Dażbogową Kopułę Niebieską), aby na wieki wieków ogrzewać Matkę Ziemię; Pogodzenie Swarogów, Perunów i Dażbogów – podczas którego Dadźbóg darowuje Perunowi Gałąź Dębu, zaś Perperuna darowuje Dabodze Gałąź Lipy.

 

26 lipca – Okrężne

 Obchód Okrężny – Wielkich Wieńców Żniwnych;

Tan Żniwa – Okrężne.

 

Aleksandra Dukat – Gędźba przy Wieńcu Pełnego Lata

Złoty Tan – Półlato – Tan Ruji i Jasienia, Yeszy i Rojana, Górowanie Lata

(31 lipca – 6 sierpnia)

 

31 lipca – Święto Dzięgli i Zakluczenie Nieba Perunowego – Igry Niebieskie

Dzień Czci Białobogi i Czarnogłowa – spełniamy, na pamiątkę Zamiany Gór Ziemskich między nimi;

Zakluczenie Nieba Perunowego;

Niebieskie Igry Pełnego Lata.

 

1 sierpnia – Wyniesienie Wieńca Pełnego Lata – Wysławienie Pełnego Lata

Dzień Wyniesienia lub Tanu Sroczego – poświęcony jest Światłu Świata, Rojewitom i Białej Bogini, także czci Matki Ziemi Rodzącej, a więc również czci Bogów Rodu i Bogów Sporzących;

Wysławienie Pełni Lata.

 

2 sierpnia – Baby i Dziady Złote – Hołdowanie Przodków Wieńcami Igrów Niebieskich

Poświęca się pamięci przodków przez ich Hołdowanie. Odwiedza się weń grobki Babek i Dziadów, na których składa się zgodnie z obrządkami Pamięci Przodków wszystkie posiadane w rodzie wieńce lipowe i dębowe z Igrów Perunów, Wodów, Bożebogów i Rgłów.

 

3 sierpnia – Tan Złoty

Wspólny Obiad i Obiaty u Drzewa Zapisu. W obrzędzie zdejmuje się z Drzewa Święte Jaja i Owoce, które są uroczyście podczas posiłku spożywane w rodzinnych kołach.

 

4 sierpnia – Trojanica, zwana też Trzygłowicą

Czci Trojanicy-Trzygłowicy – w której obrzędach oranci i kapłowie opiewają w bajnych odegraniach zwycięstwa Białobogi nad Czarnogłowem oraz Sił Jasności nad Siłami Ciemności.

 

5 sierpnia – Dzień Przemienienia

Górowanie  Lata – czcimy Przesilenie Lata, a jednocześnie Przemianę jaka zachodzi w Gwiazdach na Niebiańskiej Baji i w Przyrodzie na Matce Ziemi. Oto rodzi się Jaśnia-Źrzenia Żenna;

Dzień Przemienienia, w który Lato przełamuje się, będąc u szczytu swojej potęgi;

Przybywanie Ciemności i Chłodu.

 

6 sierpnia – Ścięcie Przepiórki i Pogrzebanie Wieńca Pełnego Lata

Dzień Dziękczynienia Białej Matce, Matce Roji Runiącej, Matce Ziemi, Pani Dawanie Niebieskiej – Dabodze (Darzbodze) i wszem Bogom Zbiorów. Pogrzebanie Wieńca Pełnego Lata w Brzuchu Matki Ziemi.

Aleksandra Dukat – Trzy Wiedźmy

Tan Ósmy Wielki – Dożynki-Dorzynki, Wyżynki-Wyrzynki, Obrzynki-Obżynki, Rzwiok-Żywiok (Zarew-Zarzew), Żniwiok-Rzniwiok

(20 – 26 sierpnia)

 

20 sierpnia – Pożegnanie Przepiórek i Baby Żytniej – Żytnie Baby i Dziady

Zdejmowanie z Drzewa Zapisu Kłosów Zarzynkowych i Orzechów;

Tan Przepiórczy na Pożegnanie Przepiórek i Baby Żytniej;

Wypiek Bab – uczczenie bab i dziadów oraz Przepiórki przez jej ścięcie i obrócenie jej w zacier mączny i wypiekanie Baby i Chlibów;

Składanie Babom i Dziadom Bab Żytnich i Chlibów Żytnich.

 

21 sierpnia – Dzień Płodów Łąk i Ogrodów

Dzień zbiorów ziół i kwiatów z łąk oraz jarzyn z ogrodów i grządek – Zbiorom z łąk oddają się żeńszczyny, a wykopkom w ogrodach mężowie.

 

22 sierpnia – Obrzynki- Orzynki – Obry Dzień

Obrzymki, Obry Dzień, Ostrężnicowy i Grzybowo-Borowy;

Okrężny Tan Kani i Pienie-Pieśń do Kani i Orzyny ku czci Rujewitów – Rujany-Gaji i Rujana-Gaja, Borany Matki, Matki Ziemi i Rzywi-Rzwi (Żywi-Siwej).

 

23 sierpnia – Rzwiok-Żywiok, Zarew-Zerwanie – Owocobranie.

Święto Plonów Owocowych – Zarew lub Zerwanie, lub Zrywanie, Dzień Zerwania – Owocobranie, to zakończenie głównych zbiorów owoców z Sadów;

Święto Wszych Owoców – jest ono jednocześnie Świętem Drzewa Wyraju będącego Nawskim Korzeniem Wierszby rosnącej na Wierchu Weli. To Drzewo Drzew tworzy Pal Świata, Słup Słupów wokół którego Wszystko Kołem się Toczy. Wyraj jest zwieńczeniem wszystkich cudownych Drzew Zaświatów. Wierszba, jako że Wyraj stanowi jej nawską część – Korzeń, wieńczy w sobie Owoce wszystkich Drzew Weli, a zatem i Owoce Wszystkich Drzew Świata;

Owocobranie Drzewa Wszystkowiszu-Wyspowiszu.

 

24 sierpnia – Wyżynek – Dzień Ptasi, Błowesz i Busioł Sierpowy oraz Święto Kociej Bogini

Błowesz i Busioł Końca Miesiąca Sierpowego – Odwrotność Tanu Przepiórczego, Kukułczego i Gęsiego polega nie tylko na kręceniu onych w odwrotnym kierunku, niż były kręcone na wiosnę, ale także na tym, że przebiegają one z chocholą powolnością, czynione krokiem tak powolnym, jakoby mucha w miodzie zanurzona one tany kręciła.

Święta Odlotu Ptaków, czyli ich Wyżynek-Wyrzynek;

Święto Gogołady Czarnokociej – Kociej Bogini – Strażniczki Zbiorów przed Gryzoniami.

 

25 sierpnia – Żniwiok – Rzniwiok – Małe Dożynki (Dorzynki i Darzynki)

Żniwiok albo i Rzniwiok, czyli Święto Pustych Pól Zbożowych – Matki Ziemi Odpoczywającej i Sporzychy – Pani  Pełnych Stodół;

Rzniwiok – Małe Dożynki (Dorzynki i Darzynki) święci się też ku uciesze Rgłów, szczególnie Reży-Ragany i Żywi-Rzwej.

 

26 sierpnia – Dożynki (Dorzynki) – Duże Dożynki – Okrężne Sierpowe i Zarew-Zarzew

Okrężne Sierpowe – Obchód Okrężny Świąt Końca Miesiąca Sierpowego;

Obchód Wielkiego Roja-Gaja i Wielkiej Ruji-Gaji. Orszak jest wiedziony (jak i w dwóch poprzednich) pomiędzy Czterema Hołdarzami;

Wielka Żertwa, Święte Żarcie – Zarzew-Zarew (Zażycie), Zarzywanie Ducha i Ciała Owocami i Płodami Matki Ziemi. W uczcie tej zwanej Zażewem pije się kruże, światliszcza, wesela, zdrawicę i rosturchany;

Biesiada ZakaZ – zakazująca marnowania Darów Matki Ziemi. Pokarmy świąteczne muszą zostać spożyte do ostatka!

 Aleksandra Dukat – Krzczenie Koszy z darami

Trzecia Ćwiarta Godu

Jesień

 

Aleksandra Dukat – Obchód Okrężny Końca Miesiąca

Tan Dziewiąty Wielki – Spasłe Gody, Złote Gody, Święto Plonów, Kres-Krań (Kraniec) Roji, Święto Świata, Święto Jesieni, Tan Jaśnieny i Jasiona, Tan Jastrzębi, Spasła Noc, Dziki-Dziwy Gon Jesieni – Tan Dewańskiej Wielkiej Jesiennej Gonitwy na Niebiosach, Jesienna Bitwa Niebieska

(20 – 26 września)

 

20 września – Dopełnienie – Dostatki, Wielkie Dziady Jesienne

Święta Dopełnienia, inaczej: Ograbki-Zagrabki, Pokosy-Zakosy (Obkoski- Zakoski), Zawózki-Obwózki, Zaorki-Oborki, Pomłotki i Dostatki;

Wyniesienie Bożeboga-Bożycza z Ogniszcza i ustanowienie Bożeboga-Rady Źrzałego;

Powieszenie Świata Szczodrogodowego ze Światłami Białemi;

Wielkie Dziady Jesienne – Darowanie Światła Bliskim Zmarłym.

 

21 września – Dzień Jesiennej Bitwy Niebieskiej, Święto Smoków, Żmijów i Żar-Ptaków

Święto Smoków i Żar-Ptaków – Bogowie w tę jedyną Pełnię, w Święto Świata, ludziom powierzają przeznaczenie i przypadek, cały Prawy Kosz i Kosz Krzywy, Lewy, a też Kosz Żądzy i Zmiłowania. Równa Waga ku Skorupionowi-Wedrakowi Czerwonym Orłem się przechyla. Dzięki waszym ludzkim zabiegom w porządku boskim i ziemskim się to rozegra i stanie;

Dwanaście Stajań Bożych u Dwunastu Hołdarzy;

Dzień Przygotowań do Bitwy Niebieskiej;

Noc Równi, Noc Gonu Jesiennego

 

22 września – Pogrzebanie Białej Bogini oraz Drugi Wyrzen Bab Płodnych i Ptactwa

Swadźba Boża – Rujana z Jasienką  i Roja z Jastrubem;

Spalenie Letniego Pana Ognia Bożeboga-Bożycza;

Wyżen (Wyrzen) Bogiń Płodnych i Ptactwa;

Igry Jesienne i Tan Żurawia.

 

23 września – Spas, Święto Plonów, Wrzosy i Złocienie – Złota Jesień, Święto Piwa

Święto Plonów, Spas lub Wielki Spas;

Złota Jesień – Święto Piwa;

Pokaz wieńców i wiązanek Złocieniowo-Wrzosowych – W pochodzie okrężnym.

 

24 września – Święto Wtajemniczenia – Dzień Winnej Latorośli, Maku i Muchomora

Wtajemniczenie – Święto Władców Taj – Chorsów i Dawców Wiedy – Ładów, Święto Taj, Znaków, Rytów i Tanów, a też czci oddawanej Władcom Świętych Napojów – Sołwy (Borowiłom), Wina (Kupałom-Dziwieniom) i Makiwary (Mokoszom). Uosobieniem Zimy i Nocy oraz Bogów Chorsów – Władców Taj są Czarne Koty (lub Czarne Pantery), także Bogini Gogołada z Tynu Ładów, Pani Wiedy i Głagołu to Wielka Czarna Kocica – tak więc w obrzędach tego dnia prym wiodą panny z Siostrzeństwa Kociego występujące w czarnych kocich maskach i szatach;

Dzień Winnej Latorośli, Maku i Grzyboga – Trzy obchody – są to: Święto Winorośli, Święto Maku i Święto Muchomora. Winorośl jest rośliną Dziwienia-Kraszenia, czyli Boga Kupaliów (Kupały), Mak jest rośliną Makoszów, a Muchomor jest  grzybem Boga Wilca – Pana Grzybów, zwanego też Grzybogiem;

Uczta Rada Gościna.

 

25 września – Pasieka

Święcenie Pszczół i Miodu oraz wszelkich innych pszczelich pożytków

 

26 września – Jasła Jasne (Jesienne), Posiad Plonów, Babie Lato (Lato Mokosze)

Babie Lato – Święto Początku Babiego Lata;

Pajęczy Mokoszy Dzień;

Wieniec albo Okrężne Wrzosowe – Obchód pól, z których zebrano plony. Orszak wiodą Pajączki Babiego Lata w obecności Źrzeni Żennej;

Obchód Załączania, Zalesiania i Załatania. Zalesienie, Załatywanie i Załączenie odbywa się z użyciem nasion roślin zebranych w borze, na łąkach i pastwiskach. 

 

Aleksandra Dukat – Wróżba Kob z Ptaków i Motyli

Tan Dziesiąty Wielki – Mokrida, Orzeszne, Łowy, Tury i Redyk Jesienny, Tan Gęsi i Jeleni, Wyrój Biedroni-Wedraków

(20 – 26 października)

 

20 października – Ćmica, Welesowica, Przewina i Odkupienie – Uwewnętrznienie Światła, Ofiara na Odnawienie Łownej Zwierzyny, Dzień Swargi, Smagi i Swiły

Dzień Swargi, Smagi i Swiły – Święto Świętowita, Czarnogłowa, Wiatru i Pogody;

Dzień Odejścia Bogów Jasnych i Wysokich z Matki Ziemi – Tynu Swarogów i Tynu Perunów, Tynu Rodów i Ładów;

Dzień Bogów Wód i Chorsów przejmujących królowanie;

Święto Wcielenia Ducha w Materię – Wielkie Rozjaśnienie Świata Swargą, a następnie jego Zaćmienie i wejście Smagi ze Swiłą w Materialne Ciała, Ożywienie Ciał Macierzystych Tchnieniem onejż Smagi i Swiły;

Uwewnętrznienie – Przejście Światła z Kręgu Zewnętrznego (Uzewnętrznienia) do Kręgu Wewnętrznego Materii (Uwewnętrznienie).

 

21 października – Mokrida – Święto Bogini Mokoszy – Koniec Babiego Lata (Mokoszego Lata) 

Mokrida;

Posiady Prządek – Uroczyste rozpoczęcie Przędzenia – Przędza Żywota;

Paździerzowe (Konopielka, Lnianka i Wikłanka) – pospólne międlenie, trzepanie i czesanie lnu i konopi.

 

22 października – Dosiewki, Narada i Święto Orzeszne – Koniec Złotej Jesieni 

Dzień Posiadłości Roślinnych albo Zróstowych Leśnych;

Dzień Orzechowy – Posiad Orzy-Jądrzejny;

Uczta Dosiewna (Do Siego Roku);

Pierwy Iskon (Koniec) Złotej Jesieni.

 

23 października – Drugi Wyżen (Wyrzen) Ptaków – Wyrój Bedraków 

Dzień Odlotu Ptaków Październikowych – czyli Odlot Wielkich Ptaków Drapieżnych;

Dzień Święcenia Przylotu Ptaków Zimowych;

Dzień Wyroju Biedroni-Wedraków.

 

24 października – Dziady i Baby Styki czyli Dzień Wspominek Przodków i Bliskich Zmarłych oraz Noc Wołania Dziadów

Dziady i Baby Styki – Dzień Wspominek Przodków i Bliskich Zmarłych;

Dzień Wiązanek Sucholiścianych;

Nocne Wołania Duchów, czyli Dziadów;

Uczta Wielka Stypa, Stypa, Zstępa, Styka;

Zetkanie lub Czuwanie – w obrzędach grzebalnych jest oczekiwaniem na chwilę Zstąpienia, czyli tę chwilę, w której Duch Zmarłego „schodzi” po śmierci do właściwej Nawi, przypisanej mu przez Bogów Osądu i wskazanej Kościoberłem przez Polela-Sowicę.

 

25 października – Osod albo Rozsod – Święto Redyku Jesiennego 

Dzień Posiadłości Zwierzęcej – Posiad Zwirzorów.

 

26 października – Święta Korowodu Jeleniego i Tanu Jasionowego

Tan z Łukami i Strzałami – z drewnianymi Dzidami, drewnianymi Mieczami, drewnianymi Sierpami, z czarownymi Krakulicami Jeleniogłowymi i Laskami Pasterskimi;

Dzień zagaszenia Ogniszcza;

Dzień czci Łowców i Pasterzy;

Dzień uczczenia Ofiar Zwierzęcych Jesieni;

Dzień Wypuszczenia Szczęsnej Siódemki (Sześciu Kaczek i Złotego Jelenia).

  

Maksymilian Presniakow  – Jesienny Wiatr

Tan Rudy (Karo-Karminowy, Czerwony-Umorantowy) – Górowanie Jesieni – Tan Swąta-Roda-Gosza-Mira, Jastruba-Jaśni, Czarnogłowa-Swaroga i Czarnego Wrona-Utoka Żmija, syna Utki

(31 października – 6 listopada)

 

31 października – Święta Hołowianu

Hołowian – Ogłowienie i Uwieńczenie Głowy Skrzystego Jelenia Ładu – Uosabia go Człowiek-Złoty Jeleń, któremu przy Księżycu-Sierpie stojącym w Aurze (Ąrze-Orze Bożym) Czarny Byk-Tur ścina głowę kościanym sierpem;

Święta Bania (Orobyt, Dania, Melon) – Tan Czerwony – ofiarę-dar stanowi Bania-Dynia i gorąca kąpiel w Bani;

Święty Jeleń – zwierzęcy obrazunek ziemski owejż Pierwościętej Głowy, pierwszej zwierzęcej ofiary – Skrzystego Jelenia i pierwszej zróstowej ofiary – Złotego Owocu ze Złotej Gałęzi Wszytkowiszu;

Dzień Prawego Zstąpienia Świętego Ducha Zwierząt, Roślin i Ludzi – Wielkiego Świętego Ducha wcielonego w materialne Ciało;

Dzień Hołdowania Wielkoduszności i Dzień Pamięci wszelkich Wielkich Duchów.

 

1 listopada – Dzień Pogrzebania Siekiery Peruna, zwanej też Toporem jego lub Berłobłyskawicą oraz Msza za Dusze Bliskich – Dziady Liściane

Pogrzebanie Berłobłyskawicy – w Świętym Gaju Chorsów;

Mesz, albo Msza Za Dusze Bliskich – odbywa się u grobów Bliskich Zmarłych. Mianuje się Mszą dlatego, że mchy i widłaki są głównymi roślinami stanowiącymi tworzywo Wianeczków Pamięci przygotowanych na tę uroczystość. Dokłada się do nich też kwiaty jesienne – złocienie, wrzosy i kocanki oraz Wiązanki z Barwnych Suchych Liści;

Dziady i Baby Liściane.

 

2 listopada – Dzień Zduszów i Duchów Zbłąkanych

 Złożenie rzeźb Zduszów wykonanych z gliny na splocie z wikliny przez obrzędników w maskach-karabożkach albo maskach zwierzęcych

 

3 listopada – Dzień Zaduszny – Raka lub Racz (Bogoracz, albo Raka Jesienna) 

Rzeczenie i Życzenie (Rzykanie) Pospólne – stąd ten dzień święty poświęcony jest Wielkim Duchom, duszom, które w Hołowian zbiorowo wspominano i wychwalano, jako ważne postacie w życiu całej społeczności;

Raki – Msze Wielkich Duchów przy ich grobach i pomnikach, zwane też Mszami Wielkimi albo Rakami. Tam kładzie się Wianki Pamięci i wznosi się Modłę za Wielkich Duchem.

 

4 listopada – Wesele Jastruba i Jaśni oraz Kolady i Kostromy

Hołdowania Światłu i Słońcu oraz Czarnogłowowi i Koladzie-Kostromie;

Sołu Nyjanie – złożenie Zarodka Kolady-Kostruba w Jamie-Grobku pod świętym drzewem;

Wian Orzy i Zorny – Grobek-Jamę przykryjcie Wieńcem z Cebuli i Czosnku – Wian to Orzarny, Orzy, Żarny i Źrzenny, Zorny Wian, Orzywian, Wian Czesnowitok, Hołdowian;

Jaśnia – Modła na Swąta-Goša – Światło Świata Jesienne.

 

5 listopada – Święto Hłodoleju – Zimny Ogień i Zimne Słońce, Zimne Bracia Miesiące – Pątny Dzień

Dzień Nyji i Welesa – Uwolnienie Duszyczek z Nawi. Biegną one co prędzej na Ziemię Matkę i szukają, w kogo by się tu wcielić. Nie wszystkie one są dobre i łagodne;

Nawiedzenie Matki Ziemi przez Chłodnych Braci – Zimne Miesiące;

Dzień Nienasyconych – Głodnych Duchów – Czas Chłodu, Głodu, Gołoty, Czas Nawiedzenia, najścia i jościa Nawiów oraz Głodnych Duchów.

 

6 listopada – Górowanie Jesieni i Narodzenie Kolady-Kostromy – Pory Zimowej i Zimnego Kiru

Wykopanie Werbynki i jej przeniesienie;

Jesienne Święto Pełni, Święto Wnętrza Pełnego, Prawdziwej Dojrzałości – Źrzeni Żennej, Czarnogłowskiej Wiedy, Białoboskiej Wiary i Żywota Jesieni – Starości krzepkiej, gospodarskiej, wciąż plennej i nasiennej;

Tury Jesienne – jako że ogłaszane jest uroczyście Otwarcie Okresu Łowów i czyniony jest obchód siół, okołów i grodów wiedziony przez żercę i wiedźmę w turzym przebraniu;

Dzień Zimnego Słońca;

Dzień Zwątpienia, Dzień Wątpliwości – Dzień Posiadu Rozważań o Życiu i Śmierci, o Jawi i Zaświatach, o Prawi i Nawi;

Dzień Wątpi – Iskon Babiego Lata (Mokoszego) i  Wtóry Iskon Złotej Jesieni;

Ogni Hora – Czerwień i Czerń i Ognia Ogar, Czerwony i Czar(ow)ny Tan, który kończy wszystkie obchody i obrzędy Świąt Jesiennego Ukośnego Krzyża.

 

 

Aleksandra Dukat – Stara Wiara

Tan Jedenasty Wielki – Warenik oraz Przedgody – Tan Zniczy, Kładzideł i Wichrów, Jątra Regu, Orhu, Wosku i Kości-Kamieni

(20 – 26 listopada)

                  

20 listopada – Dziady Końca Listopada, Święto Morowo-Welesowe – Wołatyn, Wolityn lub Rodowolityn

Dziady Końca Listopada (Dziady Listopadowe) – Oddanie czci Wszystkim Zmarłym: Narodzonym,  Nienarodzonym i Odrodzonym;

Bogów Umorzenia – Morów i Bogów Zaświatów – Welesów;

Czci Przyszłości i Życia, a więc czcimy cały Tyn Rodów i Tyn Sporów, a w nim zwłaszcza Złotowąsa – Spora Us-złata i Złotowłosą Żenę jego – Złotą Babę Sporzę-Śreczę.

 

21 listopada – Warenik, Warzenik, Warnik albo Dzień Waru Warów – Warwaryk

Warenik – Ku pamięci wszystkich bóstw Tynów Ognistych – tak bogów jak boginek i bogunów oraz ognistych inogów i skrzystych zwierząt;

Warwaryk – Dzień Waru Warów, czyli Pamięci Ognia Ogni – jest świętem pamięci Wielkiego Ognia Ogni, czyli Ogniska Welańskiego przynależnego do Zamyku Swąta i Ognia Nawi Piekło – a w niej trzech płonących drzew: Szczodrzewicy, Złotogorego i Gorgorzału;

Warzenik – Warnik – święto wszystkich ludzi dobywających kopaliny spod Ziemi, z Władztwa Watry i Skalnika oraz przerabiających je, a więc  warzących z rud metale, warzących z kamienia sól, przynależących do bractw ogniowych i podziemnych oraz przerabiających kopaliny.

 

22 listopada – Czarny Kur i Kalita Makoszów

Koło Wieńcowe – Kołowian Godowy, tak roślinny jak i zwierzęcy i ludzki – składa się najwyższą ofiarę-dar z życia koguta – Czarnego Kura;

Kolita-Kalita Makoszy.

 

23 listopada – Dzień Sędny i Gawędny 

Sąd Starowieku;

Prządki Lniane i Konopne, Wyploty Wilkane –Przędzenie, Plecenie Powrozów i Koszy;

Gawęda – Gawędzenie – Sobary Kobiet, Mężczyzn i Starszyzny z Dziatwą.

 

24 listopada – Święto Jątry i Jądra, Święto Jantaru

Święto Jątry, Jantry, Jąć Taru – Jantaru, Jądra, Jadry – Dzień Tynu Sporów, Tynu Rodów, Prowów, Ładów i Podagów – Obrzęd na chwałę Ładu Niebieskiego – Rządu i Urządzenia Prawi oraz Po-Rządku, czyli odbicia zwierciadlanego tegoż Wyższego Ładu i Urządzenia w Uładzeniu Świata-Miru w Ziemskiej Jawi, a w nim Ludzkiego Bytu;

Poprawiny Wróżby z Orzesznego – wieszczy się z Regu-Ziarna, Orhu-Orzeszków Laskowych, Wosku i Kości (Kamieni Jątaru lub Kości Gęsich) bardziej już zadrużnie i w małych grupach rówieśniczych.

 

25 listopada – Dzień Krwawy, Uboje i Łowcze 

Uboje – Początek jesienno-zimowych ubojów zwierzyny godowlanej;

Łowcze – Myśliwcy zwołują się w drużyny do polowania na dzikiego zwierza. Łowy wolno rozpocząć po ostatnim dniu Świąt Końca Listopada, ale obrzędy i Uczta Dnia Krwawego ów czas właściwy dla łowów w pełni otwiera.

 

26 listopada – Przedgody albo Goduna, Święto Pokładania Niedźwiedzia

Obchód Wielkiej Jaszy i Jasiona-Jastruba – z Zarodkiem Kolady-Kostromy, czyli Kraczunem.

Jest to obchód podobny do już odbywanych we wiosnę i lato, ale bogatszy o obrazunki i cześć oddawaną Zniczom, czyli Bogom Narodzonym z Nicy, Którzy Upadli. Oni to przerodzili się w Umorów-Straszów – Nosicieli Dusz Zmarłych na Welę i Dusz Odnowionych na Ziemię;

Goduna – Święto Upadłych Godów, Dzień Zniczów albo Dzień Straszów;

Przedgody – Dzień, w którym Zimne Wichry przywiewają Koladę-Kostromę, widzialną w zarodku jako Kraczun, a Źrzenię Żenną zakluczają w chramach;

Pokład Niedźwiedzi, Pokładanie Niedźwiedzia – do snu zimowego z odesłaniem jego Ducha na Welę. 

 

 Aleksandra Dukat – Palwan

Czwarta Ćwiarta Godu 

Zima

 

Maksymilian Presniakow – Siewierny Wid

Tan Dwunasty Wielki – Szczodre Gody, Kolęda, Kres-Kraczun Jeszy, Święto Świtu, Święto Zimy – Tan Kostromy i Kolady, Tan Orła, Święta Cicha Noc, Dziki-Dziwy Gon Zimy – Tan Dewańskiej Wielkiej Zimnej Gonitwy na Niebiosach, Zimowe Dzikie Łowy Niebiańskie

(20 – 26 grudnia)

 

6 grudnia – Dzień Popasu Rydwanu Swarożyca, Doba Wstrzymania Drogi Zapadów Złotej Tarczy-Słońca

Dzień Popasu Rydwanu Swarożyca

Szóstego grudnia, jako ten kiedy zachód Słońca następuje najwcześniej i od którego ów stan wciąż trwa do dwudziestego dnia grudnia, od kiedy to każdej kolejnej doby Swarożyc ściąga swój Rydwan ze Złotą Tarczą coraz to później z Niebiosów, a Bodnyjak zaprzestaje tak wczesnego pożerania Słońca jak czynił to do tej pory.

Doba Wstrzymania Drogi Zapadów Złotej Tarczy – Słońca

Wstrzymuje ono swoją wędrówkę ku kierunkowi południowemu, ku Kirowi Ruji, i zatrzymuje się w tym miejscu Nieba przez całe sześć dni, aż do trzynastego grudnia, kiedy to rozpoczyna po Niebiosach powolną drogę powrotną ku kierunkowi północy, Kirowi Kolady.

Stąd Lęgowie Wielcy, Ślężanie, Łużycy, Sorbowie Nadłabscy, Ślęgowie i Horole Wiślańsko-Żywieccy dnia szóstego grudnia Palą Ogień i Światło. To zdarzenie na Niebie Gwieździstym przyjmują jako Dar od Bogów, a że on jest rzeczywistym podarkiem bożym, potwierdza się, gdy w ich domostwach zagości nocą jako Posłaniec Boży Pąćdagżwik – Mały Dziduch, nazywany też Dziaduchem, uosabiający również sobą Duchy Wszystkich Przodków, który wchodzi kominem i kładzie słodkie, słoneczne, świetliste podarki wkoło wypełnionego żarem paleniska.

Tego dnia obkadzają stajnie podpalonymi pakułami (ze słomy zbożowej, lnianej i konopnej oraz sierści wilczej), a nawet wtykają w Święty Zagon Rózgę-Wiązankę Dziduchową uczynioną z kilkunastu kłosów stojącego w studole Wielkiego Dziducha, którą to przewiązują bajorkami: złotym – Słonecznym, czerwonym – Ogniowym i niebieskim – Niebiańskim, albo też i biało-świetlistym – Świętowitowym.

Maksymilian Presniakow – Poczęcie Baji

16 grudnia (według tradycji lęgijskiej od 13 grudnia) – Przedświęta – Ciemna Ćmica – Słońca Stanie (pierwszy dzień Słońcestania) – Łucznia –  Ofiara Wupary i Ryb  

Słońca Stanie – Łucznia – Od 16-stego dnia grudnia nastają dni najkrótsze i noce najciemniejsze, by trwać do dwudziestego czwartego, kiedy to nocą na dobre odradza się odnowione z Iskry Iskonu Światło Świata – Wedrak Białej Turamy, czyli jej Świetlistny Owadzi Zalążnik – Bedronica;

Przedświęta – Przygotowania do Szczodrych Godów;

Wróżba Stojącego Słońca;

Ubicie Wupary (Wieprza) i Złowienie Ryb.

(Uwaga: Słońcestanie jako dni najkrótsze i najdłuższe noce rozpoczyna się astronomicznie 16 grudnia i trwa 9 dni do Odrodzenia Iskry-Iskonu Wedraka – 25 grudnia. Natomiast według tradycji Kapiszt Lęgijskich wyróżnia się okres trwający 12 dni, który zaczyna się 13 grudnia, a więc 3 dni wcześniej – z chwilą kiedy Słońce odwraca podczas zachodu swój bieg na Niebie z najdalszego położenia południowego  – w kirze Ruji – i rusza znów w kierunku ku północny – ku kirowi Kolady).

Maksymilian Presniakow  – Gwiezdnik

20 grudnia – Łucznica-Łącznica (Łuczywo) i Światłoskrycie – Noc Pogrzebu Kraczuna, Jasła Zimowe

Piatnica-Granica Słońcestania;

Ofiara Wupara-Wipera i Ryb – Wipera wspólnie wszyscy sielanie złożycie na ofiarę moją – Kostruba-Koljady, Morany-Marmurieny, Nyji-Śmierci, Czarnogłowa Boga i Pierwni Maci. Ryby spod lodu łowione na ofiarę dacie;

Jasła Zimowe – Wyniesienie i Pogrzeb (Skrycie) Kryszenia-Kraczuna – żercy i wiedźmy uroczyście grzebią w obecności wszystkich obrzędników Palwanik Kryszenia wraz z Kwiatem-Żarem pod Jodłą w Gaju Kolady;

Odkrycie Kraszenia i Kwiatu Odnowy-Żaru;

Przeniesienie z grobu-jamy na Wzgórzu Świętej Jodły – przez żerców w cichości, bez żadnych innych świadków;

Wieczór i Noc Kolady-Kostruba, Czarnogłowa i Byka Turomęża;

Uplecenie Domowego Gniazdka Jasełkowego ze Świętego Sianka;

Noc Światłoskryta – Od nocy, dnia dwudziestego Miesiąca Grudy-Prosińca, do ranka dwudziestego piątego, trwają Boskie Zmagania Niebieskie – Zapasy Jasności z Ciemnością – Przez pierwszą noc Światło Swątlnicy jest skryte.

 

21 grudnia – Kolisza – Podzwonne Jesieni – Wielkie Dziady Zimowe i Igry Zimowe – Zimowa Gonitwa zwana też Zimną Gonitwą 

Dzień Zimowej Swadźby – Swadziebie Kostrowitów z Jesowitami – Swadźba Boża i Boskie Wesele oraz obchód uroczysty sioła – Tego dnia Souarożyc-Sounce, wschodząc nad widnokres i opromieniając Ziemię blaskiem swoim, opuszcza na Niebie Gwiezdne Pole Łucznika i Łucznicy – Strzelca i Strzały (z Łuku Swąta Wystrzelonej). Tak jak poprzednio opuścił Pole Wiedry-Wedraka – Wielkiego Skorupiona, aby wtoczyć się w Pole Łucznicy-Łucznika, tak teraz wytacza się z Łucznika i wtacza się w Gwiezdne Pole Welesowego Wielkiego Kozła – Koziorożca;

Rozebranie Źrzeni Żennej;

Jaśniepalenie – Jaśniewitowe Palenisko, Podzwonne Jesieni;

Zwanie Wichrów Borejskich i Święto Strzyboże – Przywołanie Zimy;

Wielkie Dziady Zimowe;

Dzień Zimowych Igrów, w których zostanie wyłonione Królewiczowstwo Kolędno-Kostrubne, Ostarsko-Pasterne na całe trzy miesiące panowania Zimy Kostrej, Nyji Welesowej i Marzanny Morowej.

 

22 grudnia – Dzień Podłazu i Noc Wielkiego Podłazu-Gonu, Wielkie Podchody

Dzień Śmierciuchy – Podłaz – Orszak Kolednio-Kostromny z Wózkiem-Toczką;

Nocna Zimowa Gonitwa zwana też Zimną Gonitwą albo Nocnym Podłazem.

 

23 grudnia – Czesnica – Kroje, Stroje – Dzień Przedtajny Cichy, albo Przedtajna Doba, Dziwy Gon zwany też Dzikim Gonem 

Kroje – Święto Nieba – Tynu Dażbogów, a jednocześnie Wody, a w tym szczególnie Jutrzenki i Zorzy i Bóstw Wód Słodkich – zwłaszcza Wody Żywej, źródlanej, którą się krzci Nowym Ogniem oraz Nowego Ognia krzczonego Żywą Wodą;

Pochód Śmierciuchy i Badniaka;

Wywleczenie Palwanu Bożeboga-Rady, Pana Ognia Jesiennego z Ogniszcza i zastąpienie Badniakiem;

Spalenie Palwanu Bożeboga-Rady;

Uczta z Chałą, Obwarzanem i Kołaczem-Czesnicą;

Stroje – uroczyste ubranie Zapisu w Strój Szczodry. Ten strój jest dokładnie taki sam, jaki zakłada się na Chojnę-Chojar Jodłowy, taki, jakim zdobi się Podłaźnik, Dziducha i Szczodrzak;

Domowe, gospodarskie Stroje i Kroje – Wprowadzenie do domów Dziducha, Gniazda Kraczuna, Dzbana ze Szczodrzeńcem, Stroika i Chojny oraz Podłaźnika.

 

24 grudnia – Tajny Dzień i Tajna Doba, Wieczór Wilijny i Noc Zimowych Dzikich Łowów – Pasterzowe-Osterzowe i Pastwowe-Ostrowe, czyli Pasterka-Osterka albo Owsianica, jak i Biadnik.

Noc Prawilijna albo Prawilna, albo Wilijna – Dzikie Łowy na Swątlnicę. Objawia się („rodzi się”) tego dnia – 24 grudnia, właśnie we Wiliję – Światło Świata – Bydełko-Bytełko Boże, Byt-Ist, Skra-Wedrak, Biedronica-Starzęśla, Swątlnica-Swątwola, pod postaciami Kraczuna-Kryszenia (Swąt-Rod), Kwiatu-Żaru (Swąt-Wit’) i Świata-Miru (Swąt-Mir) w Gnieździe-Jaśle (Swąt-Kosz).

Rozkwita i rozświetla się, obwieszczając Wiosnę w samym środku zimy, w srogie mrozy siewierne ów Świat-Świetlik Swątowy, Gwiazdor – Kryszeń-Zarodek Koledni oraz Kwiat Przybywający – Zimowy Pąp Rudzi, Papruda Kolednia. Wszystkie one znamionują Narodziny Światła: Jasności, Dnia i Białych Pór – Wiosny i Lata – w Gnieździe-Jaśle;

Jasła Zimowe – Obrzęd Owicia Białego Światła Świata w Jawi – Jasła ustawiane są wkoło Zapisu, Ogniszcza, wokół Śmiertnicy-Gwiazdorzycy i Gniazda-Jasła na Pniaku-Biadniku. Otacza się je postaciami boskimi. – Tak oto owe najważniejsze obiekty święte, świetliste i skrzyste, a będące znakiem Rodzącego się w Jawi Światła Świata, Wedrika-Bodraka, Swątlnicy-Swątwoli – w Gnieździe się owija. Tak powstają Zimowe Jasła;

Gwiazdor z podarkami – chodzi w orszaku od domu do domu, skuwając ziemię mrozem i lodem, a jednocześnie w wielkim worze roznosząc podarki;

Pasterzowe, zwane też Bożym Pastwiskiem – O północy ze Czterech Świętych Łuków puszczanych jest w Niebiosa dwanaście rozpalonych w Ogniszczu Świętych Strzał, po trzy we cztery świata strony;

Potajna Noc. 

 

25 grudnia – Potajny Dzień albo Potajna Doba, lub Szczodry Dzień i Szczodry Wieczór, Dziewiątnica albo Dwunastnica SłońceStania

Bohaty Wieczór – który jest obchodzony jako uczczenie Kolady-Kołoda – Narodziny Iskry Iskonu, Objawienie Kraczuna;

Prosiniec – Dosiewki, inaczej zwany też Prosijem-Prosiejaniem, Przeświatleniem-Światłowrotem (Dzień Swąta) oraz Prosiniem (Dzień Prosia-Wupary, Prosa i Proszenia) – Ten obrządek Dosiewek i Prosiniec wykonuje się po to, aby tak Nowy Rok Godowy jak i Nowy Rok Gwiezdny był Dosiały, Pełny Dobrego, Usiany Ziarnem i Owocem, Wezbrany Bogactwem bardziej ponad ten, co się właśnie kończy. Gospodarze życzą sobie przy owych Dosiewkach Dosiego Nowego Roku!;

Dzień Szczodrej Biesiady – wtedy rzucają Kłodę-Pniak Zimowy, czyli Badniaka w Ogniszcze. Wrzucenie go w ogień przerywa śpiewy jasielne. Wszyscy w milczeniu i bezruchu czekają, aż Pień-Kłoda całkiem się zaczerni. Nie pozwalają jednak, aby w Ogniszczu całkowicie spłonął;

Zapasy Bogów – Siwy Dym.

 

26 grudnia – Kolada-Kolęda – Podłaźnica 

Kolędowanie Orszaków Słomianych, Owsianych i Baranich – z Gwiazdą, Podłaźnicą i Turoniem – Tego wieczora chodzą oni po drogach, rozdając niecony przez Podłaźnicę Nowy Ogień. Żądają od napotkanych „wykupnego” za ten dar, za pięknie i poprawnie przeprowadzone wszystkie obrzędy Szczodrych Godów oraz za skuteczne przepędzenie wrogich sił ciemności;

Ogień Nowy od Podłaźnicy obrzędnicy dostają, niosą go do swoich domostw i kładą go pod Owin, czyli Uwijają Ogień Gospodzinowy i Rodowy.

Maksymilian Presniakow – Wieczorna Opowieść

27 – 31 grudnia – Kowrtań-Kołowrót – Orszaki Jaseł Zimowych i Szczepienie Nowego Ognia (gdzieniegdzie nawet do 6 stycznia)

Orszaki Jaseł Zimowych, Podłaźnica i Szczepienie Nowego Ognia w Owinie – Od następnego ranka po Kolędzie-Koladzie, aż do ostatniego dnia Starego Roku, orszaki owe krążą po siołach od gospodarstwa do gospodarstwa, prowadzone przez Śmiertnicę-Podłaźnicę i Turonia po to, aby w każdym domostwie odegrać Jasła i Zaszczepić Nowy Ogień w Owinie.

Przynoszą oni ze sobą także święty chleb Kołacz-Kołowrót. Ów święty Kołowrót Boży, Kowrtań, Kołwieko-Korowaj wypiekany jest ze wszystkich głównych rodzajów zboża: z owsa, jęczmienia, żyta, prosa i pszenicy.

 

31 grudnia – Doroczne Ostatki

Gwiazdowe Ostatki – Ostatnia noc starego roku gwiazdowego;

Szał Ostary (Ostrej i Ostra), Słanie i Usłanie i Posłanie Ostary-Kolady.

 

1 stycznia – Pierwszy Dzień Nowego Roku Gwiazdowego, Dzień Pierwy, Dzień Pirwy – Pierwnicy Gwiazdowej

Turowy Tan i napitek z Bratków (Siestriczek) – Na pamiątkę rodzeństwa Iworody i Rykawda oraz Czarodany pije się wyciąg z kwiatków bratków, gdzieniegdzie siestriczkami nazywanych. Po powrocie zaś do własnych gospodarstw i domostw, rankiem, rodzinnie i gospodarsko wykonuje każdy Tan Turowy ze wszystkimi dzieciakami i dziadkami, którzy bez huku i gwaru w łożnicy ostatnią noc roku spędzali.

Maksymilian Presniakow – Bitwa Czarnego Żmija ze Swarogiem

6 stycznia – Ostateczne Zakończenie Szczepienia Ognia Kraczuna i Orszaków Kołowrotu, czyli Jaseł Zimowych z Podłaźnicą i Kolędnikami

Ostatni Pochód  Orszaku Jaseł Zimowych, Rozebranie i Pochowanie uroczyste ze śpiewami: Chojny, Szczodrzaka, Dziducha, Podłaźnika, Świata, Stroika, Jasełek Domowych i Jaseł Sielskich.

Pochowanie Kraczuna i Żarkwiatu i Krzizrka-Krzyżaka Podłaźnikowego  – z nabożeństwem i śpiewaniem.

Aleksandra Dukat – Onegdaj

Tan Pierwszy Wielki – Zapusty – Kolędy i Kuligi

(20 – 26 stycznia)

 

W Pierwszym Tanie Zimowym wielka uwaga sielan jest nakierowana na Welesa i jego cały tyn (Nyję, Lela i Polela-Sowiego), a także na Tyn Morów, Podagów i Strzybogów.

Dlatego w orszakach Pierwszego Wielkiego Tanu główne role grają Niedźwiedź, Kozioł i Skrzysty Wąż oraz Nyja-Śmierć i Podłaźnica-Wedrak.

W każdym orszaku tych zimowych tanów ważny jest Dzik – uosobienie zwierzęce Matki Ziemi i Bocian – jej ptak oraz Gąsior ptak Rodów.

 

20 Stycznia – Dzień Wielki Pustu, Dzień Oczyszczenia – Puste Dziady Zimne

Spopielenie Ofiar;

Oczyszczenie Ziemi;

Puste Dziady Zimne – Ulelenie i Polelenie albo Dzień Wstępny Zapustu – modły, obrzędy, orszaki, obchody, żertwy i wszelkie ofiary skierowane są przede wszystkim do Kolady-Kostra oraz Morów, Welesów, Strzybogów i Dażbogów wchodzących w jej Tum Zimowy. Poza nimi uprasza się o pomoc także Podagów, Makoszów, Sporów i Rodów. Ta pierwsza czwórca odpowiada bowiem za Pustoszenie Matki Ziemi, a druga ma zdolność ponownego puszczenia w ruch Koła Zarodu. Odwiedziny grobów rodzinnych.

 

21 stycznia – Popielec, Popielisko 

Ciernie – Pusty Wianek – W szarych strojach i siermięgach na grobki Dziadów niesie się światło i kładzidła oraz Pusty Wianek uczyniony z gołych gałęzi Tarniny i Bojarysznika;

Krzczenie popiołami, spopielenie wianka cierniowego na grobkach.

 

22 stycznia – Kolęda, Koladki Krzesane – Radosna Nowina 

Koladki Krzesane  – Orszaki Kolędników – Nowy Ogień-Watrę przez Podłaźnicę i Krzesaka krzeszą, a wciąż nieustannie Niedźwiedzia i Chochoła od uśmiercenia ocalają;

Radosna Nowina – Skrzysty Człowiek, Zerywan Niebieski, się raduje, a Śmierć-Kostucha zgrzyta zębami, zaś Badniak – Uosobienie Nocy i Starości oraz Ciemnicy – na sznurach po ziemi jest wleczony.

 

23 stycznia – Kołolęga, Kołolęda – czyli Kolęda i Kolig

Kołolęga lubo Kołolęda – czyli Kolęda i Kolig, jazda sanną ze śpiewami i ogniem, ze Światłem Świata Nowym, ze wszymi postaciami boskiemi, z grajkami i orantami, ze dzwonieniem, z wijarek i ligawek wyciem. W samo południe owa Kołoliga-Kołlęga się rozpoczyna i dziewięć pełnych kół przy graniu Ligawek wokół pojedynczego sioła zatacza. Bieśnik Dyjbołt-Żernik ich wiedzie, który żelaznym pługiem (a przed Czasem Żelaznym jelenią sochą) zmarzłą Matkę Ziemię kole i rysę w niej żłobi;

Współzawodnictwo zimowe – trza wystawić do igrów wszystko co najlepsze i bogato się pokazać.

 

24 stycznia – Hora-Gora, Horał-Gorzenie albo Mięsopust 

Hara-Gara, Gorzenie – uprasza Bogów Górnych, zwanych też Bogami Czterech Górnych Żywiołów (Harnych Żywiołów, Bogów Harali): Wiatru, Nieba, Ognia i Błyskawicy o powrót do dziełania Jasności i Wiosny. Z tego powodu dzień ów jest zwany Horałem, Horą lub Harą-Garą, lub Gorzeniem;

Mięsopust – to jest dzień, który wieńczy i czci ofiarą żertwienną – żerem bożym i bożoludzką strawą wszystkich Zwierzorów, tak godowlanych, jak i dzikich. Od tego czasu nie tylko mięso Wipera-Wupary i Ryby (Karpia, Dorsza) może być pożywane, lecz uświęcone są do spożycia i dopuszczone na stoły w kolejnych trzech tanach, Sinym, Wielkim Drugim (Lutym, Tłustym) i Wielkim Trzecim (Jarych Godach) wszelkie inne pokarmy zwierzęce;

Horowód-Korowód – Orszak z żertwą, strawą i jadłem w woreczkach-horeczkach;

Hora-Gora – Tan Hora albo Gora, albo Horał-Gorał.

 

25 stycznia – Sporzonka albo Sprzonka, albo Biała i Czarna Niedziela

Sporzonka – czas umawiania się między gospodarzami na pomoc w wiosennej orce, a pomiędzy kobietami na darcie pierza, tkanie płótna, bielenie, szycie strojów, wzajemną pomoc w przygotowaniu Małych Tanów Rodzinnych;

Tan Żurawi z Rozdzianiem i Nowym Odzieniem Śmierciuchy;

Spalenie starego odzienia Śmierciuchy;

Sobar-Zbór.

 

26 stycznia – Zapust (Zapusty)

Obchód Gołej Strzały Świętej, Cięciwy Świętego Łuku i Śmierciuchy – w uroczystym obchodzie dookoła sioła są one wiedzione;

Zapust – zapuszcza się w Matkę Ziemię (po okresie gdy ona Pusta stała) kolejne, pobudzające ją do rodzenia dary – Cięciwę Świętego Łuku i Gołą Świętą Strzałę – gołą, czyli odartą z lotek Brzechwę z przewierconym Grotem zapuszcza Zapust-żerca w Pustą Jamę – Grobek – Jamę-Macicę.

Cały Łuk w trzech obrzędach musi zostać w Brzuchu Matki Ziemi złożony, aby z wiosną Strzałę Nowego Ładu, Strzałę Życia wypuścić na Świat Przyrodzony, w Kraje Rodu i Przyrody

  

Maksymilian Presniakow – Krąg Siły

Tan Siny (Niebieski, Błękitny) – Zimny,  Gromnica, Górowanie Zimy – Tan Kolady-Kostromy z Jaruną-Jaryłą, Tan Proporzycy Kruczy, Krzyczeń-Kryczeń Welesowy, Kluczeń – Tan Plątowy, Głuche Pląsy

(31 stycznia do 6 lutego)

 

W Tanie Sinym zwanym też Tanem Niebieskim albo Błękitnym uwaga Ludów Słowa skupia się na samej Koladzie-Kostrubie, Marzannie, Nyji, Czarnogłowie i Białobodze, na Swącie-Rodzicielu, na Nowonarodzonej Swątlnicy-Wedraku oraz bogach Tynu Dażbożego.

W Tanie Sinym przewodzą Tur, Biedronica-Podłaźnica, Krzesak, Orzeł i Sokół.

W każdym orszaku tych zimowych tanów ważny jest Dzik – uosobienie zwierzęce Matki Ziemi i Bocian – jej ptak oraz Gąsior ptak Rodów.

 

31 stycznia – Mlekowicie, Owczomlecz, Owi Mlecz

Owczy Tan, albo Tan Jagniąt, Owczomlecz;

Owi Mlecz i Mleka Owicie – uświęcenie Włóczni, Wieńców i Wiązanek przez polanie ich owczym mlekiem – Mleczem Owitym;

Uczta Owsiana – pierwszy pokarm świąteczny. Jest nim Owsianka, gorąca polewka ugotowana z płatków owsianych na owczym mleku. Po niej pije się kubek Czarnego Wina – z jabłek, czarnej morwy i czarnej jagody (borówki). Pije się wino czarne ku czci Czarnogłowa, odwrotnie niż w Białym Tanie, kiedy pito wino białe, czcząc nim Białobogę.

 

1 lutego – Włóczebne albo Włucznia – Sine Dziady

Dzień Świętej Włóczni, Włoczni Gołej;

Obrzędy Włuczni;

Sine Dziady i Sine Igry – pod Zapisem obchód i orszak się rozwiązuje, a po rozpaleniu Ogniszcza od razu rozgrywane są Sine Igry.

 

2 lutego – Gromnica-Zimnobożyca, Gromnica Zimowa albo po prostu Gromnica. Dzień Perepoczęcia

Dzień Gromnicy, Święto Gromnicy, Gromnica-Zimnobożyca, Gromnica Zimowa albo po prostu Gromnica. Wiele ludów i plemion, zwłaszcza wiedzionych przez Kapiszty Wschodu wywodzące się z tradycji Kąciny w Gleniu-Gołuniu, oną Gromnicę nazywa też Peruniką, Błyskawką-Błyskawicą, czy Światłem albo Ogniem Niebiańskim;

Dzień Śretania, Wstrieczy – czyli Spotkania Zimy z Wiosną.

 

3 lutego – Średcza, Śrecza i Wstriecza, albo Spotkanie; Dzień Skomorośny lub Święto Skomroczne, Skomoroch albo Skomorog

Średcza – „spotkanie” i „środek” Tanu Sinego, drugi dzień Gromnicy-Peruniki Zimowej, a więc także i Ośróda, albo Środa Gromnicy. Spotkania, jakie się odbywają, służą same śretaniu, streczy-stręczy, czyli pośredniczą do ugody-stręczy, do wzajemnego poręczenia i zaręczenia;

Tan Lniany i Konopny oraz Owsiano-Owiczny – na zarodzenie ognia żywota (Watry w Macicy Ziemi) i rośnięcie płodów.

 

4 lutego – Kluczeń 

Goryt Kolady-Kostruba, Górowanie Zimy;  

Odkluczenie, Kołczyn – czyli Odkłodzenie – Lada Kolady zostaje odkłódzona, czyli otwarta z kłódki; Kluka Jaruny, Kłoka Jaryły – czyli Wyklucie Wiosny.

 

5 lutego – Trzygłowica,  Święto Czarnogłowskie 

Unawienie Czarnogłowa – W obrzędzie Unawia się Czarnogłowa koroną z suchych gałęzi obciętych z drzew i krzewów, w tym szczególnie z Ogrozdu-Grozdu (agrestu) i z Winorośli;

Ukoronowanie – Czarnowieńczenie;

Żardzień, Zrazeń, Żerdzień – Jest to już Dzień Narodzonej Jarej Pory Godowej i od niego rozpoczyna się  uroczyście – Zarezy Krzewów i Drzew. Zwać go będą różne plemiona Ludu Słowa różnie, też jako Zarezan, Czaronawienie, Czarnobier, Zimnobor, Czarnobożski Żardzień, Zarez Dan, Czarnobogonyjanie, Bahanyjanie.

 

6 lutego – Pogrzebanie, Pogreb, Pogrebienie, Pohoron, Pochow 

Pogrzebanie Świętego Łuku, czyli jego Kołczanu-Gorytu i Łęczyska.

 

Maksymilian Presniakow – Wiosenna Opowieść – Słońce (Swarożyc) i Śnieg (Wąda i Marzanna)

Tan Drugi Wielki – Luty, Tan Wilczy-Wołczy (Wołgi-Wielgi) – Welesowy i Makoszowy, Rozpustny Tan Od-Nawienia, Tłusty Tan Rozpustu, Tan Wierzbinowy – Odrodzenia Lutych Bogów, Tan Łabędzi i Konny (Świchrzowy i Lelkoniowy)

(20 – 26 lutego)

 

W Drugim Wielkim Tanie, Lutym, Tłustym, Tanie Rozpustu – uważność sielan bieży ku Welesowi i jego synom, ku Makoszom, Sporom, Rodom oraz ku Strzybogom i Dażbogom.

W orszaku Drugiego Tanu Wielkiego prym wiodą Wilk, Jeleń, Byk, Kozioł i Zając. W tym ostatnim tanie wszystkie osoby poza głównymi ubierają na twarze baranie maski. Jako to wiadomo, Baran jest zwierzęcym uosobieniem Tynu Swarogów.

W każdym orszaku tych zimowych tanów ważny jest Dzik – uosobienie zwierzęce Matki Ziemi i Bocian – jej ptak oraz Gąsior, ptak Rodów.

 

20 lutego – Werbin-Więzin, Welesowe i Morowe, Lute Dziady, Harde, Luty Dzień

Welesowe i Morowe, a też i Święto Sima – Pana Ziemi Skamieniałej, Twardej, Hardej. Mianowany więc jest ów dzień także Dniem Hardym, Dniem Hartu, Dniem Lutym – Twardym

Lute Dziady.

 

21 lutego – Zimna Mokrida

Święto Mokoszowe i Przeplątowe;

Tan Wilczy i Zajęczy – Wilka-Zapusta i Mokridy-Macidoduli.

 

22 lutego – Ławica i Łowy

Wypiek Kołaczy Godów – Zaczyn – W każdym gospodarstwie kolejna czynność przy wypieku Kołaczy Godów. Tego dnia gospodyni dodaje do mąki soli i miesza ją z innymi mąkami tak, że powstaje ciasto na dwa chleby, na jasny i na ciemny. Do wyrobionych z ciasta bochnów wbija w środek, do jednego  ząbek czosnku, a do drugiego ziarno bobu;

Ławica/Śledziuk – Tan Rybi przed południem u Zapisu – zwany też Tanem Ławicy Szczupaka, Tanem Ławicy, Ławicą albo Tanem Szczupaka i Śledzi, Śledziukiem, albo Dziukiem;

Rybodar, Żardar albo Żerdar Rybi – Rybie Żaru Dary, Rybna Żertwa;

Łowy Jelenie – drugi obrzęd, popołudniowy;

Tan Budź Jelenia – Badjenie, Budjenie Jelenie, Budzenie Jelenie, Jelenie Obodanie. Taniec w owym obrzędzie nazywa się Dyna i Czapnik;

Sijanie – Siemieniem  Lnu i Konopi;

Łowczy Żaru Dar, Żerdar Jeleni – tego dnia jako żertwa i strawa, a potem jako jadło na ucztach służą wyłącznie Ryby i dziczyzna z Jelenia.

 

23 lutego – Szeroka Maslenica albo Maślenica, Rozpust, Wołosowe, Tłusty Krzywy – Wołoczebne

Wieprzo- i Woło-trzebienie;

Rozpust, Maslenica – Przełamanie, Rozpustny Czwarty, albo Krzywy. Na Polesiu mówić będą Wołos, Wołosowe, Kołodka, Koljada Maślana, Tłusty i Krzywy. Według tradycji Kącin Zachodnich jest to Rozpust, Rozpustny Czwarty, Tłusty Czwarty, Maślenica, Wołowy;

Wołoczebne, Wołczebne – Czczą go wszy Sławianie, Istowie i Sokołoci dwoma tanami – Tanem Wołowym i Tanem Wieprzowym;

Masłe Święto – Maślenica     

 

24 lutego – Pokład i Pościelenie, czyli Martenica, Mordenica, Morodonica, Mororodenica 

Pokładanie i Tan Żmijów Skrzystych i Skrzydlatych Smoków-Drakonów, który inaczej nazywa się też Tanem Wężowym albo Skrzystej Wojowniczki, albo Tanem Kocim.

 

25 lutego – Ostatek, Oset, Osyp, Oświtań, Świtań, Orzyświt, Orłowsień, Kosak, Dzień Kosoboga, Kusaki, Kusy Dzień, Siemieniec, Szalony Dzień albo Szalej-Szoł.

Tan Motyla Perperudy z Rakiem,

Tan Orła i Dwóch Koni: Świchrza-Owsienia – Skrzystego Wierzchowca Swąta oraz Lelkonia-Sekiela. Świchrz odgrywa w obrzędzie także rolę Konia Owsianego, Owsienia Kolady-Kostruba. Lelkoń-Sekiel robi za Konika Lelowego, Konia tynu Welesów, jak i za Wierzchowca Przeplątów. Obrzędy tego dnia kończy Kozioł Ofiarny dla przebłagania Swąta-Osta i Osypanie Siemieniem oraz Ziarnem Owsa Drzewa Świata, jak też Matki Ziemi wokół niego.

 

26 lutego – Świętopiórze i Przednowie

Święto Piór, Włosia i Włókna-Nieci, lub Dzień Piórny, Włosowy i Niciany.

Przednowina i Przednówek oraz Przednowienie – a to z powodu Tanu i Ofiary Łabędzicy, czyli drugiego obrzędu, jaki się po południu tego dnia odbywa.

Ostatni Dzień Starego Godu – mijającego roku obrzędowego, a jeśli zaś idzie o Rok Gwiezdny, jest ten dzień ostatnim dniem jego Drugiego Wielkiego Tanu. Jak i poprzednie trzy dni przynależy on więc do Wielkiego Rozpustu. Trzy główne obrzędy są odbywane:

Zagrzebanie Lotki Świętej Strzały i Bajorków Świętego Łuku;

Tan Łabędzi, Ofiara z Tłustej Białej Gęsi – Łabędzicy Niemej;

Ostatnia Wieczerza Godów – obrzędnicy dzielą się świętym Napojem Odrodzenia – Obrytą i czynione są Owsiano-Makowe Obsypiny, w których każdy z każdym się obsypuje. 

Maksymilian Presniakow – Zaklinaczka Ptaków (Czarodana)

Tan Tajny – Tan Tanów Sławi Ducha, Tan Czaru Duszy, Kół Czasu, Całowiedy, Czartan, Czarodań-Czarodanina, Tan Masek – Tan Czudełosów i Kudiesników, Tan Świadomości Nieskończonej – Tan Pozaprzestrzeni i Pozaczasu, Tan Jedni Światła Świata, czyli Swąta i Nicy, Tan Czwórni Czwórcy (Twórni i Twornicy), czyli Czwórcy Czwórec (Tweru-Owalu)

 

Czas wydarzenia: co 54 lata (Mały Tan Tajny), a co 108 lat (Wielki Tan Tajny) w Godowe Święto Kresu; Czas trwania – od 9 dni i 9 godzin przed Świętem Kresu Księżycowego w Wielki Tan Kresu – zakończenie w pierwszy Dzień Kresu Księżycowego danego roku astronomicznego.

 

Tan Tajny (Czartan, Czarodań-Czarodanina) – Obrzęd Pamięci Czarodany;

Tan Czaru Duszy oraz Tan Kół Czasu – łączy wszystkie Tany i Taje oraz zawiera w sobie Całą Wiedę (Tan Całowiedy), poprzez obrazy, kroki, dźwięki, gesty i słowa – Ten tan odbywany jest w Gromadzie Czudełosów (Cudawów, Kudawów, Kudłów) i Kudiesników;

Jest to także Tan Masek poświęcony wszystkiemu, co żywe: Skrzystym Zerywanom, Zwierzorom-Zwierzętom i Zróstom-Rostlinom oraz wszystkim pozostałym Istom Skrzystym;

Tan Sławi Ducha – Tan Tanów – jest Tanem Świadomości Nieskończonej – Jedni Światła Świata, czyli Swąta i Nicy, Tanem Swątlnicy.

Obchód Pamięci Czarodany i Wojny O Taje – ma oprawę szczególnie uroczystą obrazów związanych ze Stworzeniem Świata, a  kończy się dokładnie w Kres Księżycowy dawnego Godu Obrzędowego obrazami Pamięci Czarodany z Wojny o Taje. Czas tego Tanu to czas Wielkiej Zmiany i Wielkiej Tajemnicy, „kiedy to Swarog jest jednocześnie Perunem i Światowidem”. „Tak świat stworzony jest”.

 

Maksymilian Presniakow – Czas wieszczych snów

Krąg obrzędów osobistych – Małe Tany i Tany Mniejsze 

Maksymilian Presniakow – Światłozstąpienie

Trzeci Mały Tan – Obiata i Modła

– czas wydarzenia: obiata – zależnie od potrzeby lub konieczności; modła – wielokrotnie, może być każdego dnia lub nawet częściej, albo zależnie od potrzeby.

 

Czwarty Mały Tan – Urodziny – Przyjście na Świat Przejawiony

– czas wydarzenia: z przyjściem dziecięcia w Jawię (na Świat Przejawiony) – w dniu urodzenia dziecka; a potem wielokrotnie w rocznicę, każdego Koła Godowego (każdego roku gwiazdowego) w Dzień Urodzin.

 

Piąty Mały Tan – Narodzenie Człowieka

– czas wydarzenia: jednorazowo, w dzień odpadnięcia pępowiny i nadania boskiego Tajnego Imienia.

 

Mniejszy Tan Uzdrawiania  i Zamawiania Choroby

– czas wydarzenia: zależnie od potrzeby.

 

Aleksandra Dukat – Rodzanice

Szósty Mały Tan – Tan Mianowania – Imieniny

– czas wydarzenia: w nadanie miana (imienia oficjalnego), a potem co roku godowego w kolejne rocznice nadania; wyjątkowo po raz wtóry przy zmianie miana-imienia oficjalnego i w kolejne rocznice tego wydarzenia.

 

Siódmy Mały Tan – Tan Podstrzyżyn (Postrzyżyn, Podstrzyżenia, Podcięcia) i Zaplecin (Kosoplecin, Zawarkoszczenia, Warkoczenia, Warkoszenia, Koszoplecenia)

– czas wydarzenia: po zakończeniu 7-9 roku życia, jednorazowo w Gody Białego Tanu (30 kwietnia do 6 maja).

 

Ósmy Mały Tan – Tan Podgolin Młodzika (Pasowania na Młodziana) i Rozplecin Żeńszczyny (Pasowania na Dziewę)

– czas wydarzenia: po zakończeniu 14-18 roku życia, jednorazowo w Gody Zielonych Świątków (20 – 26 kwietnia).

 

Mniejszy Tan Mudry lub Mǫdry (Moûdry), Mątry (Maûtry), Gędźby (Hudby), Tańca, Tantry-Tątry, Dani – Daru, Gǫbdy (Goûdby) – Śpiewu, Gadki (Gadby) – Mowy Uroczystej, Gęśćby – Wierszowania, Zapisu i Mǫdrowania (Moûdrowania) oraz Dumania i Mądowania-Wzierstwa (Mǫdbytowania, Moûdbytowania i Mǫdobywania)

– czas wydarzenia: wielokrotne, związane ze świętami osobistymi (Małe i Mniejsze Tany), świętami społecznymi (Wielkie i Duże Tany) oraz szczególnymi uroczystościami lub zależnie od potrzeby.

 

Maksymilian Presniakow – Ku Trzem Górom

Dziewiąty Mały Tan – Tan Swadźby i Swadziebne Wesele

– czas wydarzenia: jeden raz w życiu, nie wcześniej niż po ukończeniu (14-18 roku życia). Lub zawsze przy zawarciu nowego związku mąż-żeńskiego (kolejnej swadźby).

 

Dziesiąty Mały Tan – Tan Zakładzin

– czas wydarzenia: jednorazowo przy każdym rozpoczęciu ważnego dzieła.

 

Jedenasty Mały Tan – Przeniesienia Władania, Przekazania Panowania, Tan Zgody-Uhody-Zhody, Dohody-Dogadania (Dogoworu), Porozumienia (Sporazumia), Schodu (Shody-Schedy-Zejścia), Tan Objęcia Rządów w Gospodarstwie lub Objęcia Rządów w Gosudarstwie (w Państwie)

– czas wydarzenia: jednorazowo przy przekazaniu własności lub władania określoną posiadłością (zbycie i objęcie w posiadanie), lub przekazaniu każdej innej własności oraz zawarciu umowy czy ugody-zgody, objęciu schedy.

 

Tan Mniejszy Wiechowania (Wiechy) i Sędzin (Siedzin, Sędziwości), Tan Starowieku

– czas wydarzenia: Wiechowanie – jednorazowo na koniec każdego dzieła, Sędziny – jednorazowo przy przejściu w stan Sędziwości – oddania się w opiekę społeczności lub rodziny, po ostatecznym zaprzestaniu pracy zawodowej, kierowania własnością (np. gospodarstwem, majątkiem, ziemią, inną własnością); Starowiek – jednorazowo przy wejściu do określonego bractwa sędziwego i starowiekowego (np. Rady Starszych, Sądu Starowieku).

 

Maksymilian Presniakow – Nieśmiertelniki

Dwunasty Mały Tan – Tan Bdyny – Śmiertnej, Żarnej i Grzebalnej, Tryzny Bdynnej i Tryzny Zstępnej – Stypy oraz Odnowienia Żywota – Śmierć Ducha w Jawi i jego Przejście do Nawi,  Prawi i Jedni-Sławi oraz jego Odrodzenie (Ponowa)

– czas wydarzenia: jednorazowo w związku ze śmiercią ciała materialnego Istoty Żywej – czas trwania do 40 dni po śmierci ziemskiej.

 

Pierwszy Mały Tan – Tan Bab i Dziadów – Mały Tan Pamięci i Przywoływania Duchów Zmarłych  (pradawny Mały Tan Trzynasty)

– czas wydarzenia: Tan Pamięci – wielokrotnie określonego dnia w każdy Wielki i Duży Tan – a więc w święta godowe Prostego Krzyża (co miesiąc) i Ukośnego Krzyża (w górowanie pór roku – cztery razy w roku); Przywoływanie Duchów – jeden raz w roku lub zależnie od potrzeby czy konieczności.

 

Drugi Mały Tan – Święcin i Święcenia, Uświęcania i Świętowania, czyli Świąt

– czas wydarzenia: wielokrotnie, minimum jeden raz w tygodniu (piątek lub sobota, lub niedziela) i w związku ze wszystkimi godowymi świętami osobistymi i społecznymi.

 

Tan Mniejszy Odwoływania Niechcianych Umów i Oduroczenia

– czas wydarzenia: zależnie od potrzeby lub konieczności.

Maksymilian Presniakow – Koniec Czasu