Bogowie Słowian – część 1 – według Mitologii Słowiańskiej, Starosłowiańskiej Świątyni Światła Świata i Wiary Przyrody

Bogowie Słowian – część 1 – według Mitologii Słowiańskiej (Archiwum)

Bogowie Sławian zwanych Słowianami

– ich pochodzenie i atrybuty

Spis Bogów rozpoczniemy od samej góry Kręgu Kręgów, czyli Kręgu Najwyższego, w którym zawiera się Jedń – Bóg Bogów. Stopniowo będziemy schodzić niżej i opisywać bogów niższych kręgów. Ponieważ za najważniejszą rzecz dla zachowania języka uważamy pamięć znaczeń i rodowód słów skupimy się w niniejszym spisie na rozległym potraktowaniu tej właśnie sprawy.

Znajdziecie w naszym Poczcie przede wszystkim dogłębne omówienie wszystkich boskich imion i wywodzących się od nich słów, znaków oraz znaczeń w naszym słowiańskim wszechjęzyku. Skończymy niniejszy Poczet na Dziewiątym Kręgu – ostatnim szczeblu Welan, czyli wymienieniu i opisaniu mian i imion Zduszów w ich zdusznych rodach. Ci najniżsi boskiego pochodzenia mieszkańcy Weli zadomowieni są w Nawiach, a czasami pokazują się także na Ziemi.

Niniejsze opisanie nie poświęci osobnej uwagi Inogom, Skrzystej Zwierzynie, ani Skrzystym Zróstom (Rostom). Ma ono bowiem objąć pełnym i skończonym opisem Panów i Panie Weli, czyli bogów. Dla Stworzy i Zduszy czynimy wyjątek, ponieważ boginki i bogunowie współtworzą boskie rodziny, a zdusze są też bezpośrednimi pomocnikami Bogów Ciemnych.

Każdemu z bogów poświęcimy kilka specjalnych słów w krótkim opisie po to by przybliżyć jego osobę z przyrodzenia (charakteru) i działania. Pokażemy istniejące wizerunki tych bogów, których obrazy o tajemnej wadze posiadamy. Przedstawimy też znaki pradawnego zapisu w piśmie Słowian zwanym welesowicą i głagolicą, które nie są co prawda zapisem najtajemniejszym, ale stanowią rezy wywodzące się w pisma węzełkowego – wici-tajemnicy – noszące w sobie tajemne znaczenia.

Całość uzupełnia „Słowo o pochodzeniu bogów i najważniejszych podziałach”, gdzie w zwartym szyku umieszczono wiedzę o boskich związkach i ich owocach, powiązaniach w ważne gromady i rody. Poczet podano w Układzie Twornicy-Czweru Swąta – czyli zstępującym układzie podporządkowania rządom Tweru, poszczególnych Trzemów, Tumów i wreszcie Tynów.

Dołączyliśmy również spis prawdopodobnych mian istyjskich odpowiedników bogów Sławian, choć dokładne odtworzenie i opisanie Pocztu Bogów Istów zostawiamy pisarzom współczesnych ich potomków – Bałtów.

Zapraszamy zatem do Pocztu Panów i Panien Welańskich, czyli Władców Weli.

Swąt

Bóg Bogów, Ojciec Ojców, Pan Panów, Macierz Macierzy

Twer Swąta (Twornica-Trzwer Świata, Czotwor-Czwer, Śtwer-Śtyr Świata)

Bóg Bogów jest Jednią – stworzycielem i panem Waszego Świata. Wylągł się w Pierwni, a razem z nim zrodziła się Nica. Niektórzy mówią, że to on jest Pierwnią, a więc Kłódzią (Pierwą Plenią) – Gniazdem Świata i Pierw Jajem.

Swąt tworzy samoistnie Najwyższy Krąg w Wewnętrznym Kręgu, krąg ten obejmuje wsze inne kręgi, które układają się zstępująco pod Kręgiem Kręgów. Bóg ów zamieszkuje na Weli sam szczyt Góry Gór, gdzie przebywa w Zamyku Kłodź otoczonym murami Tweru strzeżonego przez Świętych Gałęzów, zwiłty w samym jądrze – Warze Weli.

Postacie-wcielenia (równe miana):

Światłowiłt, Światowit, Światowid, Światuwiłt, Świętowit.

Inne nazwania jego osoby (przydomki)

(Wszech) Świat, (Wszech) Światło, Światło Świata, (H)Am-Mon, Siwa-Siwy, Swa-Sveiga, Światło RA, Rod- Switok, RA-Wyszeń, RA-M(h)A, Świadomość Nieskończona, Swantewit, Swaidełło, Swaistigs

Światłoświat, Światłoświt, Świat Widny, Światowied, Świat Widzialny, Światowiłt, Światuwit, Światpowit, Światpowiłt, Świat Światów, Święt Świętów, Świętoświąt, Drzewo Wszego Bytu, Korzeń Wszego Stworzenia, Wszechżywot, Wszechistnienie, Żywioł Żywiołów, Moc Mocy, Dziej Wszech Dzieł, Kir Kirów, Dziad Dziadów, Plenny Pień, Pienna Pleń, Kłoda-Płoda, Praojciec Wszechbytu, Pramać Wszech Bytów Pierwszych i Wtórych, Czterogłów, Poczwór, Prawda Prawd, Wied Wiedów, Świadomość Nieskończona, Nisza Nisz, Przestrzeń Przestrzeni, Nus-Sfera, Nisz Sfera (Nisz-Wera, Nis-War), RzeczyIstność, Eter Eterów (Ader-Ater, Adar-Rada, Darrad, Raddar, Attar), Water-Mater, Macierz Macierzy, Atar Materi (F-ater M-ater, Naser-Mater, Nuser-Muser), Ojciec Ojców, Mać Maci, Ist Istów, Jaśń Jaśni, Jaźń Jaźni, Etera, Aethera, Wola Woli , Wola Wól (Wol-Iston, Wolg Iston, Wielki Ist, Wieku Isty, Weli Ist), Metal Metali, Mental Mentali, Eli Mental, Bóg Bogów, Pan Panów, Władca Władców, Rod Rodów, R(o)dzeń R(o)dzeni, RA, Dziej Dziejów (Eus Deus, Eon Eonów), Um Umów (Om Męt, Om Man, Om Manii, Omon-Hammon, Amen) etc, etc.

Zajmowany krąg: Krąg Kręgów – Najwyższy Krąg Trójkręgu

funkcja (zakres działania): wszechobejmujący świat

ród: Świętonicze

główność: czterogłowy

pochodzenie: samozalęg w Pierwnicy, samouwiłcie

przynależność: Twer Swąta

główny przybytek (miejsce przebywania):

sam szczyt Góry Gór na Weli – Wierch, gdzie

przebywa w Zamyku Kłodź otoczonym murami Tweru strzeżonego przez Świętych Gałęzów, zawiłty w samym jądrze – Warze Weli

narzędzia czarowne – oznaki władzy:

Miecz Wszechpraw, Jajo Wszechrodu, Buława-Tyrs Wszechrządu i Róg Wszechsporu oraz Wień-Jedń (Wszechzwieńczenie), którego obrazem jest Czapa – Wogół (Okół-Jajo-Koliba-Trzop).

Pomocnicy (Stworze – bogunowie i inni): Gałęzowie, Pierwbogowie

Członkowie rodu Świętoniczy:

Swąt, jak też Pierwbogowie (Ubogowie – Znicze oraz Swątlnica-Wedrik-Starzęśla, Strąprza-Wspóra, Nica, Głąb-Powłoka)

Członkowie rodziny:

Zgałęzowie-Zgęzłowie (Gałęzowie – Świćgałęza i Świętogłaza oraz Wierżba-Świerszba, Świetlik, Ślaz, Świchrz – Wierzchowiec, Wostrogot, Wierch, Swergła-Śrewskała-Odnogłaza, Swatyr-Ałatyr),

Atrybuty

żywe: Drzewo Drzew – Wierżba, Zioło Ziół – Świetlik, Roślina Roślin – Ślaz, Zwierzę Zwierząt – Wierzchowiec Świchrz, Ptak Ptaków – Orzeł Wostrogot, Owad Owadów – Wedrik–Bedrik

kamień: Góra Gór Wierch (Hara Hara, Gorgoria), Głaz Głazów (Skała Skał) Swergła-Śrewskała – Odnogłaza, Kamień Kamieni Swatyr-Ałatyr

minerał: Metal Metali – Skuła (Skuja), 5-ty element, ist-flogiston (wolg-iston)- eter-ister-iper, krasz, pełń-pleń-płeń-RA, ihor-juchor -orch-orgon-or-ormus, substancja świadomości – nus-sfera i nussony (niszwara, nisza – przestrzeń, niszsyny-nissony – cząstki niszu)

rzecz: Wsze Rzeczy Pierwsze i Wsze Rzeczy w Ogóle – bowiem należy do niego

Ogół-Okół-Koliba, Wsze Pory, Kiry i Wsze Działy, Cały Rok-God – czyli Wszy Kirowie-Godowie, Żywioły i Moce

pora: rok

maści (barwy): wszystkie maści, czyli Barwa Barw

czerty i rezy (liczby): wszystkie czerty czyli Czerta Czert równa Nieskończoności

(szczególnie czerta 8),

taje (guzły) i gramoty (zapisy, sjenowity, wici): wszystkie taje a więc Taja Taj i szczególnie taja Ś oraz gramota ś.

wieńce i ofiary: należne mu są Wieńce ze Wszystkich Ziół, Roślin i Liści Drzew, a szczególnie z Dębu

Niwa (symbol): Niwy i Nawie – Wela, Niebo i Ziemia (dwa złączone koła, dwa odwrócone S, Czterożyw – Czworolistna Koniczyna – 4 odwrócone S, dwie 8, Świastyka, Swastyka)

Obrzędowy wypiek: święty kołacz miodownik (świętokołacz-świętokół)

Swąt-Świętowit, kopia pod Wawelem, oryginał w Muzeum Archeologicznym w Krakowie

Swąt-Świętowit

Znaczenie mian i imion oraz przydomków, i ważniejsze pojęcia wywodzone z jego miana:

Swąt, Wit

Starosłowiańskie rdzenie swęt, swąt oraz wit, wid – są źródłem wielu słów o magiczno-mistycznym pochodzeniu oraz o podstawowym znaczeniu życiowym. Wyrazy te pozostają w bliskim związku ze słowami o podobnym znaczeniu i rodzaju magicznym w innych indoeuropejskich językach. Wszystkie one kojarzyły się z obiektami świętymi i czynnościami religijnymi, i są naznaczone niezwykłością. Należą do nich np.: świat, świt, światło, świętość, świetność, świecidło, swat, cwiet (kwiat), zwiezda (gwiazda), gwizd, świędłość (zwiędłość), widzieć, wiedzieć, wieść (prowadzić), wieść (wiadomość), wiedza, wieszczyć, widomy, widny (widzialny), widny (jasny), nawiedzać, nawidzieć, węda, wędar, wiedma, widmo, wędzidło, wędzić, Wędowie, woda, wici (posłanie, wezwanie), witka, witwa, świdwa (dereń), iwa (wierzba), wić (okręcać, pleść, kołować), wit (byt), wit (zdobycz), witat (mieszkać), witati (narodzić się), witi (zawój, gniazdo), woj (wojownik), wiła (szaleniec, czarownik), wiłować (czarować), wiły (boginki leśne), wytędz (bohater), wiciądz (siłacz), witiaź (mocarz), wytężać, witung (wojownik, szlachetny), zwyciężać, wyć, wiać, wiatr, wetuch (stary), wetit (mówić), wić (kłąb ), wić się, uwikłać, uwić, powić, powiedzieć (powedat`) itp.

Owitał, wywił – owinął, owionął, porodził (wydał na świat) i zamieszkał. Owitat’ we wspólnej mowie naszych praprzodków zwanej językiem prasłowiańskim znaczyło, poza wszystkim innym, także zamieszkać. Przydomki Boga Bogów nawiązują także do Pnia, Pleni i Kłody-Płody – jest to szereg bliskich sobie słów-znaków, nawiązujących do drzewa i plenności oraz pojęcia plemienia

Znaczenia mian i przydomków rodu i rodziny oraz ich poszczególnych przedstawicieli i miana wywodzące się od nich:

Gałęzowie

Gałęzowie (Głęzowie, Głazowie) lub Zgłęzowie (Zgłazowie, Zgałęzowie ), czy też Zgęzłowie to miano, które zawiera odniesienia zarówno do głazu, jak do gałęzi. Także takie wyrazy, jak: rosyjskie głaza – oczy, polskie gały – oczy, gołość – nagość, gala – krągłość oraz golem – olbrzym, wskazują na cechy budowy i usposobienia owych boskich pomocników. Galić znaczy patrzeć wytężając wzrok, pilnie baczyć, pilnować (na tym polega główne zajęcie Gałęzów-Zgłazów). We wszystkich słowiańskich językach powtarza się owo dziwne znaczenie wraz z drugim, jeszcze dziwniejszym, galić – podawać. Gałęzowie są owymi galaczami (podawaczami) rzeczy wytworzonych przez Swąta – wszych rzeczy Pierwszych i Wtórych. Uderza jednocześnie dwoistość innego rodzaju: oto galić to czyhać i jednocześnie służyć. Również gala – kula, gal – koło (gołe koło niezarosłe na szczycie góry). Wszak zamyk Kłódź ma kształt okołu i takiż kształt mają wszystkie posadowienia Sławian na całym świecie – w koło środka, świętego drzewa, na wzór boskiej Góry Gór, Wierchu Weli i Drzewa Drzew. Stąd owe okoły i opola oraz pągi-pagi – grody i okręgi słowiańskie. Gałąź to nie tylko konar – odrost drzewa, to również dział, dziedzina. Gałęzowie strzegą dziedziny Swąta. Głaz to krągły kamień, odłom skalny. Ze znaczeniem tym związane są blisko takie pojęcia, jak: głowa i gałka, galas i żołądź (gołądź). Głazami nazywano dawniej kamienie szlachetne. Bursztyn to obce słowo przejęte od Germanów (choć może mieć ono także pochodzenie indoeuropejskie), jątar to słowo istyjskie, a słowiańskie miano tego szlachetnego, świętego kamienia brzmiało glazen lub głazno. Krople jątaru (głazna, bursztynu) są, jak wiadomo, łzami Swarożyca wylanymi przez boga w nadmorskiej zatoce Wiłów po utracie Złotysa, zaczarowanymi przez Gałęzę w szlachetne kamienie oddane na wieki Wodom. Blisko związaną z Gałęzami boginią jest Gogołada.

Od Gałęzów ma pochodzić plemię Gołęszyców, zrodzone ze Świćgałęzy i ziemskiego mężczyzny. Słowa gęzło i Zgęzłowie, czyli byty powstałe z gęzła to wyrazy wywodzące się wprost od gąść – gęsty, skupiony, ciężki oraz zwięzły, zwęźlony. Także gęśl-gąśl-gąźl – instrument zrobiony z drewna Drzewa Drzew, gąsł (gędę) – mówić, prawić, bajać (opowiadać baje, czyli podania i mity), czy gusł (gusło) –czarować, wyczarowywać, składać ofiary bogom, modlić się, gędźba – muzyka, gędźby – instrumenty muzyczne, gędziebny zwięk (zwąk) – śpiewne granie, dźwięk muzyki, granie dzwonków, gęzdba – recytacja, wierszowana mowa uroczysta, gudźba (godzić) – godna przemowa, zaklęcie, śpiewne zawodzenie. Ten ostatni związek znaczeniowy prowadzi nas wprost do Godów – bogów Kiru i pojęcia godu – roku, godziny, godności oraz godnego święta – Święta Godów – największego słowiańskiego zimowego święta, Narodzin Światła. Kolejne nawiązanie to ghaus (gęś) – święty biały ptak, ptak Roda i Rodżany, gąszcze (huszcze, haszcze) – zarośla, gęstwina – gąszcz drzew, gęsty – gruby, skłębiony, glyza (głuza) – bryła, gładki – równy, ładny, gładzić – wyrównywać, doprowadzać do ładu, głaskać, (glasit ‚ ) – głaskać, gładzić, jak i łagodzić, głosić – mówić rzeczy ważne, używać głosu, głusz – głuchy, głusza –miejsce odludne, guzica – kuper, guzło – tyłek, guzik, guzeł, guz – okrągłość, wypukłość, narośl, guzdrać się, guzdrała – poruszać się powoli, chodzący wolno, powolny. Ciąg ostatnich czterech znaczeń nawiązuje wprost do wyglądu i sposobu bycia Zgłęzów.

Wierżba-Wierch

Wiecheć, Wiecha, Wierch, Wierszba (Wierżba, Wierzba, Więźba), Wierzchowie – słowa te mają oprócz znaczenia szczyt, zwieńczenie także inne tajemnicze znaczenia. Na przykład wierzchowie (wierzchowisko) – źródło rzeki (szczególnie na szczycie góry), wiecheć – zawiązek słomy, pęk giętkich gałązek (często rózg wierzbowych), wierzba – drzewo zwieńczone gałęziami na szczycie. Wierzba jest świętym drzewem spełniającym rolę siedliska duchów i skarbów w wielu bajach (mitach) i baśniach. Wiecha ma do dziś swoje magiczne znaczenie jako symbol zakończenia budowy, zwieńczenia dzieła. Ludzie byli tym ostatnim, wieńczącym dziełem Boga Bogów^b, a Słowianie są Wianem Słońca.

Twer-Trzem-Tum-Tyn

Wszyscy bogowie przynależą do Tynów podległych Tumom i Trzemom, i wszyscy są podporządkowani Twerowi Swąta. Słowo twer zawiera w sobie kilka znaczeń wywodzących się z tego właśnie rdzenia; są to takie pojęcia, jak: twer – twardy, silny, twer – rdzeń, twierdzenie – stanowienie, ustanawianie, twer – twierdza (ćwierdza), jak i twer – twornica, twór – miejsce wytwarzania, tworzenia, i sam wytwór – dzieło, a także pochodne od twer – twarz, czyli lico. Wszystkie one odnoszą się do zawiłtego, wydzielonego i chronionego przez Swąta miejsca zwanego Kłódź-Kłóda. Pojęcie trzemu (teremu) z kolei zawiera w sobie pochodne znaczenia trójka, trzy (są to domy Trzygłowych), trójkąt (owe dwory taki mają kształt), trzymać – dzierżyć, trzewo -wnętrzności. Słowo trzem znaczy w językach słowiańskich dwór, dom, salę, sień, wnętrze, wieżę (trem, trijem), czeren – kadź, panew, trzan – uchwyt, a także jest to słowo-zaklęcie – teremtetać (teremte te), znaczące stworzyć, stwarzać. Powtarzane w XVII wieku już zupełnie niezrozumiałe zaklęcie „bassama teremtete” (znane także Węgrom), znaczyło kiedyś po prostu „biesami trzemione” – stworzone przez biesy, wyczarowane (czeren – czarować) przez biesy. Słowo tum (turm) ma znaczenia: wieża, a także więzienie (ros. tiurma), tuman – obłok, czyli budowla obłoczna, sięgająca nieba. Wreszcie pojęcie tyn oznacza ogrodzenie, mur, płot, tynić – oblekać, bielić, tynić – oddzielać, grodzić, licować. Słowo to jak i poprzednie ma pochodzenie praindoeuropejskie, wspólne wielu ludom i znane np. z niemieckiego w brzmieniu zaun – dawne gród (obecnie ogrodzenie), zone, zona – strefa, czy z angielskiego town – miasto, gród.

Swąt –Światłowiłt (zmieszany z Nicą)

Kłódź

Kółdź-Kłódź – kłoda, kół, kloc, pień, rdzeń. Od słowa kłódź wywodzi się cały ciąg pokrewnych słów o istotnym znaczeniu, co wskazuje na jego pierwotną wagę. Jest ono źródłem takich pojęć, jak: kien – pień, stąd knieja – leśny ostęp, miejsce niedostępne, łowisko pełne zwierzyny i wszelkiego dostatku, kniaź – pień, kłoda, kloc (może to być jedno ze źródeł słowa kniądz [kniaź] na oznaczenie władcy, ostoi, osoby wiążącej, podstawy porządku plemienia), knivy – zdrewniały, knień – gałąź, pień (u Polaków przetrwało w słowie konar), kłót, kłodź – pień, skąd kloc – pień, pniak (obcięty pień), połabskie kluc – pałeczki do bębnienia (czynność rytualna), kij, polskie klucz – otwierający zamyk, czyli kłodę, kołoda – kłoda (kołatka, kłódka, kładka, klatka, łódka), kłoda – zamknięcie, więzienie, dyby, kłódź – łódź (dłubana w pniu), kłyn-kłon-klon – określenie gatunku drzewa (klon-jawor). Poza znaczeniami dosłownymi, rzeczowymi, wywodzi się z tego rdzenia cały szereg pojęć wyższych np. kluć się, wykluwać, wykłuwać, kłwać – wydobywać się z zamknięcia, rodzić, dziobać, uderzać, śląskie kludzić (chludzić) – prowadzić, wieść, sprowadzać, porządkować, czyścić, ale i wynosić się, iść precz, czeskie kliditi – zbierać plony, sprzątać, uprawiać rolę, pleść, kljuda – spokój, połabskie klaud – myśl, polskie kład – skarb, skarb ukryty, pokład – podstawa, położenie, spód, zakładzina – ofiara składana pod fundamenty przy stawianiu zrębów budowli, kładziwo – obrzędowe pieczywo ku czci Welesa i zmarłych dziadów (w formie drabin, kładek i mostów), zakładać – rozpoczynać. Także rosyjskie kłast’ – wznosić ofiarę, wnosić wkład, klud (w dialekcie kostromskim) – piękność, porządek, czeskie klad – wartość, pozytywna strona czegoś, kłasti – kuć, uderzać, kładziwo – młot obrzędowy do zabijania ofiar, prasłowiańskie kyj – młot, litewskie kujis – młot kowalski (kowale – prastara gromada wtajemniczonych w obróbkę żelaza czarowników i znachorów).

Również litewskie kamenas – pień, łodyga, rdzeń (w jakiś sposób nawiązujące także do: kamień [kmień, kminek, kno, kien]) – jest prapokrewne z prasłowiańskim kom – skąd w rosyjskim kom – bryła, gruda, czy głuda – gruda. Także polskie do cna-kna (do knu) – zupełnie, do końca, całkowicie czy litewskie kunas – ciało, łączone bywa znaczeniowo z kny-kien – pień.

Jest to tylko część z długiej listy znaczeń związanych z pojęciem Kłody. Po drugiej stronie tej listy mamy równie długi ciąg konotacji negatywnych, na przykład kłóć, kłótnia, zagłada, skłon – upadek, skon – koniec, konanie itd.

Ważny jest także związek bajeczny i językowy pojęcia Kłody z postacią stworza, boguna Kłobuka oraz z kolei związek kłobuków z kołbieniem – wróżbą.

Wizerunki pomocników

Wierżba-Świerszba z rodu Zgałęzów, powstała z Porusza, drzazg Ósicy i Wspóry

Świchrz

Trzemy podległe Twerowi Swąta

Trzem Czarnogłowa

♣

Czarnogłów (Światłość, Praoćc)

Postacie-wcielenia (równe miana):

Czarnobóg, Czarny Bog – Helu-Ham, Hładolej-Głodolej

Inne nazwania jego osoby (przydomki):

Światłość, Praoćc, Łuk Świata, Łysk-Łuna Świata, Łódź-Łuda Świata, Łowca Świata, Boski Bliźniak, Trzygłów, Trigław, Trojan, Tyrs, Czarojan, Car Carów, Czarczar, Zcernoboh, Czarbog, Zczarbog, Hład-Gład, Helu-Ham, Bóg Ojciec, Ojciec Bogów, Ramajam (Ramająt, Rama Ram), Pra-Ram, Pararama, Hararama, Gorejące Ramię Najwyższego, Wielki Ojciec, Święty Ojciec, Wielki Dziad, Wielki Dziełający (Dzieł), Wielki Dziews (Dzeus, Deus, Zeus, Teos, Taos), Dawca Darów (Dardaw), Czar-Dzieł, Czardziad, Wielki Dział, Czarowny Dzielec (Wielki Cielec, Czerwony Cielec), Czarny Byk/Cielec, Arcydzięgiel (Ara-czar Dzięgiel), Dew, Pradew, Wielki Dew, Dawan, Dewan Gory (Gorejący), Dewan Czar (Czarujący, Czarny, Czerwony), Dewan-Hara, Dawca Dawców, Ojciec Dawców, Ociec Dewów (Dziwów), Klij-Kailasz.

Zajmowany krag:

Działowie – Środkowy Krąg Najwyższego Trójkręgu, Drugi Krąg

główność: trzygłowy

funkcja (zakres działania): działy Pierwni – dział związany z pojęciami: świetliste, jaskrzące, połyskliwe, twarde, silne, dzikie, myślące, krwiożercze, suche, ostre, zabójcze

ród: Dzielce, Dzięgle, Dzielni (Kaukowie, Alkowie)

pochodzenie:

Dzięgle są bliźniakami, dziećmi Swąta, Czarnogłów jest jego synem Światłością powstałą w wyniku oddzielenia świetlistności Swąta od jego ciemni-otchłani

przynależność: Twer Swąta, Trzem Czarnogłowa

główny przybytek (miejsce przebywania): jego własny trzem w górach Czarnobielskich na Weli , nieopodal Rzeki Rzek i Zagonu-Ugoru Kauków

narzędzia czarowne – oznaki władzy: Włócznia, Bęben, Topór, Siodło

Pomocnicy (Stworze – bogunowie):

Ażdahy-Spętowie (Użduchy-Wężotchy).

Ażdachy dzielą się na Smoki i Żmije. Narodziły się ze skorup po jajach Zniczów, a więc ich ojcem jest Swąt a matką Nica. Pomocnikami Czarnogłowa są ciężkie Smoki.

Znaczenia imion pomocników:

Ażdah- uzeł

Ażdaha – uz-duch – spętany duch, użgur, oczkur – powróz z pętlą do chwytania bydła, uzda – wędzidło, użdach – dosłownie wieżący duchy i więzień ducha a też wężeń ducha lub zwieńczenie ducha, powróz – sznur do pętania, powrósło – wiązanie, uzeł (węzeł) – cerk. (w)ązł, serb. uzao, czes. uzel, małorus. (w)uzoł – węzeł, prasł. wąz – wstęga, skąd także wąż, wąs, wstęga, jak również więź, uwięzienie, uwięźnięcie, więzić, związek. Pojęcie wężowości jest zbieżne z obrazem Ażdahów-Żmijów.

Dach, dech, duch

Oddech, tchnienie,oddychać, odetchnąć, tchnąć i tknąć, duch, dusza, duszny, dyszeć (dychać) – najpierwotniejsze znaczenia na określenie żywego tworu i życia oraz oznak życia i siły noszącej żywot, dach – zwieńczenie, przykrycie

Członkowie rodu: Czarnogłów, Białoboga

Członkowie rodziny:Ażdachy-Użduchy-Spętowie ( Żmije-Żnuje i Smoki)

Atrybuty

żywe: Dąb, Skrzyp, Czarny Ogier, Kruk, Czarna Kura i Kogut, z owadów Szerszeń,

kamienie: twarde

minerały: mocne

rzeczy: Dzień i Jasność, Zimność i Gorąco, Wsze Rzeczy Twarde i Ostre, Wsze Rzeczy Jaskrawe i Błyszczące, Części Drzew i Roślin stanowiące jądro, ale puste – Pestka (Orzech), łupina

pora: połowa roku od września do marca

maści (barwy): czarna

czerty i rezy (liczby): przynależy mu połowa czert – Nieparzyste, (szczególnie 9), liczba-reza 27

taje (guzły) i gramoty (zapisy, sjenowity-wici): Taja Cz i gramota cz

Niwa: Czarnogóry na Wierchu

Wieńce i ofiary: Czarna Malwa,

Obrzędowy wypiek: proswiet (ciemny bochen [bogen]– razowy)

Czarnogłów Czarnobóg

Znaczenie mian i imion oraz przydomków, i ważniejsze pojęcia wywodzone z jego miana:

Czar

Człon car lub czar wiąże się z takimi magicznymi wyrazami, jak czar, czarować, czara, car – władca (wyraz o rzekomym rodowodzie scyto-irańskim, być może po prostu indoeuropejski), czarati – czarować, mówić, czynić. Także kar w takich słowach, jak karać, karzyć – mówić, łajać, kara – jednokolny wóz (np. wózek kultowy), kary – czarny i czarny czy karmin – barwa czerwona, i czerwień – czerw (kerw-krew). Istnieje wymienność w wymowie rdzenia kar z car i car (czar) oraz oboczność ker, cer, cer (czer) i z innymi samogłoskami, a także wymienność kar-kra (np. kark-krak, karzyć-krzyczeć, itp.) czy wymienność kar = char. Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na słowo chrobry (ros. chorobryj) – srogi, dzielny, ostry, twardy. Tak samo staroindyjskie khar znaczy ostry, twardy. Widać tu jasno więź między znaczeniami chrobry-chorwat-kharwat.

Czarnogłów Czarny Bog

Dział

Dział – działanie, dzielenie, dzieło, działo, dzieje, dziać (nadziewać), dziać się – wydarzać się, dziełać – czynić, robić, dzieło – rzecz wykonana, czyn, dział – część,udział – część całości, dziedzina – obszar, spadek, dziedzic – następca. Także dzielny – podzielony, dzielący się i dzielny – odważny. Bliski związek z takimi znaczeniami wywodzącymi się z tego samego indoeuropejskiego rdzenia diews – pierwotne miano boga-władcy diewas (łac. deus), ale właściwie dzielący, działający (dziewający), jak: dziw (deus) – dziwny, niepowtarzalny, cudowny, święty, jasny, dziw – dziki, dziewiczy – żeński, czysty, dawać – dać, dziecko, dziad, dzida, dzięki (dziękować), wdzięk i wdzięczność, dziękczynienie. Te wszystkie bliskie, ważne znaczenia świadczą o wierzeniowym przypisaniu i prapochodzeniu (przyrodzeniu) słowa.

Dzięgiel (arcydzięgiel litwor – archangelika) to anielska, święta roślina. Działowie, Dzięgle, czyli inaczej Kaukowie-Alkowie – Dzielni- dzielący, waleczni

Kauk

Słowo kauk ma w językach bałto-słowiańskich znaczenia: dzielny, potężny, dzielący, uderzający, kawęczący, wyjący, mocny, wielki, wysoki (gockie hauk), pięść (rosyjskie kuks), maczuga (litewskie kuka). W języku polskim przechowane w formie kuks – bolesne uderzenie. Od miana Kauków-Auków-Ałków-Alków można wywieść poprzez wierzenia takie nazwy, jak Kaukaz (Wschodnie Góry Kauków – Góry Białoboże) oraz Alpy (Zachodnie Góry Alków-Ałków – Góry Czarnogłowe), a także nazwy Czarnogóra, Czarna Ruś, Carodunon, Czarny Las, Karpaty, Karkonosze.

Wśród Macedończyków bogini Atena miała przydomek Alci Demos. Z indoeuropejskiego rdzenia (s)kal wywodzi się ciąg znaczeń, takich jak: skała, skalisty, skale, skałuba (co oznacza zarówno skałę, jak i rozpadlinę, szczelinę), skola – muszla, i równocześnie kał, kalać (błoto, bagno, kał, kałuża). Jest to znamienne rozdwojenie znaczeń z jednego pnia, odpowiadające treści podania o rozdarciu Buły i rozdziałowi na dwoje przeciwstawnych bogów Działu.

Łacińskie albus znaczy biały. Stąd na przykład nazwy rzeki Łaby (Alba), czy Alp (gór okrytych bielą śniegu). Na Rusi mamy znów rzekę Kalkę, a w Polsce znane starożytne miasto Kalisz.

Czarnogłów Hładolej-Głodolej

Triglaw (Czarnobog- Ham-Helu-Czerwony – Białobog)

Ażdahy – Dragony (Smoki, Dragoty, Drgoty) – na obrazie Jerzego Przybyła Iworoda i Rykawd (Iwna i Iryk Wdały) oraz Drak Całożerca

Franciszek Walczowski – Krak walczący ze Smokiem

Trzem Białobogi

♣

Białoboga

(Głąb-Goluba, Ciemń, Pramać)

Postacie-wcielenia (równe miana):

Bel-Biel, Belbog-Belbuk-Belbóg, Świcz

Inne nazwania jego osoby (przydomki):

Głąb – Gołuba, Belbóg-Gołuba, Ciemń-Otchłań, Łoże Świata, Łono Świata, Ławica Świata, Łęka-Ługa Świata, Biała Ułódź, Wielka Ułudź, Łuda Światła, Boski Bliźniak, Trzygłów, Trigław, Trihlava, Trójgłowa, Trojanica, Trójca, Wielka Trójca, Wielka Matka, Bogini Macierz, Bogini Matka, Matka Bogów, Bogamać, Bogów Rodzica – Bogurodzica, Matka Boska, Biała Bogini, Biała Matka, Święta Matka, Świetlista Matka, Prawątpia (Parwata), Pra-Para (Parpara, Praparana), Pranisza, Pradziewa, Wielka Dziewa (Wielka Dewa), Białodzieła, Wielka Dziełająca, Białodziała, Wielka Dawczyni, Białodziewa, Białogłowa, Gorgora (Gorzejąca Grota), Jamajama (Jammaja – Jama Jam), Wielka Baba, Biała Baba, Białobab, Matka Dew, Matka Dziew, Wielka Dzięga (Dziewsa), Arcydzięga, Matka Matek, Wysoka Łada, Wielka Łada, Belbóg, Biała Bogini, Białybóg, Bel, Biel, Bielisza, Bolsza, Bela, Biała Kalja, Kailasz.

Zajmowany krag: Działowie – Środkowy Najwyższego Trójkręgu – Drugi Krąg

główność: trzygłowy

funkcja (zakres działania):

działy Pierwni – dział związany z pojęciami: miękkie, łagodne, ciemne, czujące, uładzone, krągłe, lepkie, krwiotwórcze, życiodajne

ród: Dzielce, Dzięgle, Dzielni (Kaukowie, Alkowie)

pochodzenie:

Dzięgle są bliźniakami, dziećmi Swąta, Białoboga jest jego córką Ciemnią-Otchłanią powstałą w wyniku oddzielenia jego ciemni od świetlistności

przynależność: Twer Swąta, Trzem Białobogi

główny przybytek (miejsce przebywania):

jej własny trzem w górach Czarnobielskich na Weli, nieopodal rzeki Rzek i Zagonu Kauków

narzędzia czarowne – oznaki władzy: Dzban, Przetak, Kądziel, Motek

Pomocnicy (Stworze – bogunowie):

Ażdahy-Spętowie (Użduchy-Wężotchy) – Żmije-Żnuje

Członkowie rodu: Białoboga, Czarnogłów

Członkowie rodziny:

Ażdahy-Spętowie (Użduchy-Wężotchy) – Żmije-Żnuje i Smoki

Atrybuty:

żywe: Lipa, Arcydzięgiel Litwor, Mech, Biała Klacz, Trzmiel, Łabędź, Biała Kura i Kogut

kamienie: miękkie

minerały: słabe

rzecz: Wszystko co Ciepłe i Wilgotne, Noc i Ciemność, z każdego Drzewa i Rośliny miękki Kiełek oraz każde Jądro – Ziarno i Nasiono, Wsze Rzeczy Miękkie, Wszystko co Słabe,

pory: połowa roku od marca do września

Niwa: Białogóry na Wierchu

maści (barwy): Biała

czerty i rezy (liczby): połowa Czert Parzyste (a szczególnie 7) , Liczba 25

taje (guzły) i gramoty (zapisy, sjenowity): Taja B oraz Gramota a

Wieńce i ofiary: Konwalia

Obrzędowy wypiek: proswiety (jasne, z białej mąki)

Znaczenie mian i imion oraz przydomków, i ważniejsze pojęcia wywodzone z jego miana:

bog

Drugi człon –bóg jest wywodzony z indyjskiego bagha – szczęście, pomyślność, udział, perskiego baga – gdzie oznacza identycznie jak u Słowian boga – pana udzielcę.

Słowo bog, oprócz pojęć: pan udzielca, władca, szczęście, oznacza także pojęcia bogactwa i pomyślności.

Białoboga Belbog-Belbuk (Głąb-Gołuba)

Biały-bolszy

Biały oznacza wielki, większy, np. boleje (rus.) – większe, Bolek, Bolko – Wielki, Bolesław – Wielsław i odwrotnie: Wielkopolska to Białopolska, Wielka Charwacja to Białochorwacja, Biała Serbia to Wielkoserbia, Białogóra (na Łużycach) to Wielkogóra itp. Stąd bolszy- wielki oraz imię Bolesław – Wielkiej Sławy, bolejszy – większy. Dziwi związek tego rdzenia z ból, boleść – cierpienie (może bardzo archaicznie jako zadawane przez większego i silniejszego?).

Białoboga Biała clip_image002